Şizofreni tanılı hastalarda katatonik belirtiler ve klinik özelliklerle ilişkisi
Catatonic symptoms and theirrelationship with clinical features in patients with schizophrenia
- Tez No: 945675
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İKBAL İNANLI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Konya Beyhekim Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
AMAÇ: Katatoni, motor, davranışsal ve duygudurumla ilişkili belirtilerle seyreden heterojen bir psikomotor sendrom olup, tarihsel olarak en çok şizofreniyle birlikte tanımlanmıştır. Bu çalışmada, şizofreni tanılı yatan hastalarda katatonik belirti sıklığının saptanması ve bu belirtilerin depresyon, klinik özellikler ve tedavi değişkenleriyle ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamıza DSM-5 kriterlerine göre şizofreni tanısı alarak yatarak tedavi gören 170 hasta dahil edildi. Katılımcılara sosyodemografik veri formu, Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS), Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği (CDSS), Global Değerlendirme Ölçeği (GAF), Klinik Global İzlenim Ölçeği (CGI) uygulanmıştır. Katatonik belirtiler, DSM-5 katatoni tanı ölçütleri, Bush–Francis Katatoni Derecelendirme Ölçeği (BFCRS) ve Kanner Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler hastaneye yatışın ilk 24 saatinde yapılmış, PANSS ölçeği taburculuk döneminde tekrar uygulanmıştır. BULGULAR: Çalışmaya dâhil edilen 170 hastanın 19'una (%11,1) DSM-5, BFCRS veya Kanner Ölçeği'ne göre katatoni tanısı konulmuştur. Tanı kriterlerini karşılamayan ancak katatonik belirti gösteren 18 hasta ile birlikte katatonik belirti sıklığı %21,8 olarak bulunmuştur. En sık gözlenen belirtiler; hareketsizlik/stupor, taşkınlık, negativizm, mutizm, içe kapanma ve göz sabitlemedir. Katatonisi olan hastaların PANSS-Pozitif (p=0,002), PANSS-Genel (p=0,002), PANSS-Toplam (p=0,000) ve CDSS toplam yatış skorları (p=0,005) katatonisi olmayanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksekti. Katatonisi olan hastalarda geçmiş katatoni öyküsü ve son yatış süresi anlamlı düzeyde daha yüksekti (p=0,000). Ayrıca bu grupta EKT, olanzapin ve benzodiazepin kullanımı, kullanım süresi ve toplam dozu anlamlı olarak daha fazlaydı. SONUÇ: Şizofreni tanılı hastalarda katatonik belirtiler sık görülmektedir. Bu çalışma katatoninin hastalığın klinik özellikleri ve hastanede yatış süreçleri ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Katatoni, depresif semptomlar, pozitif ve genel psikopatoloji skorları, uzamış yatış süresi, EKT ve benzodiazepin kullanımı ile ilişkilidir. Şizofreni tedavisinde katatonik belirtileri değerlendirirken depresyonun eşlik edebileceği ve geçmiş katatonik belirtilere dikkat edilmelidir.
Özet (Çeviri)
AIM: Catatonia is a psychomotor syndrome historically linked to schizophrenia, involving motor, behavioral, and mood-related symptoms. This study aimed to assess the frequency of catatonic symptoms in hospitalized schizophrenia patients and examine their relationship with depression, clinical features, and treatment variables. MATERİALS AND METHODS: The study included 170 hospitalized patients diagnosed with schizophrenia according to DSM-5 criteria. Participants were evaluated using the Sociodemographic Data Form, Positive and Negative Syndrome Scale, Calgary Depression Scale for Schizophrenia, Global Assessment of Functioning, and Clinical Global Impression Scale. Catatonic symptoms were assessed using DSM-5 Catatonia Criteria, Bush–Francis Catatonia Rating Scale, and Kanner Scale. All evaluations were conducted within the first 24 hours of hospitalization, and the Positive and Negative Syndrome Scale was re-administered at discharge. RESULTS: Of the 170 patients included in the study, 11.1% were diagnosed with catatonia according to DSM-5, BFCRS, or the Kanner Scale. Including an additional 18 patients who exhibited catatonic symptoms without meeting full diagnostic criteria, the frequency of catatonic features was found to be 21.8%. The most frequently observed symptoms were immobility/stupor, excitement, negativism, mutism, withdrawal, and fixed staring. PANSS-Positive (p=0.002), General (p=0.002), Total (p=0.000), and CDSS scores (p=0.005) were significantly higher in patients with catatonia. This group also had a significantly higher rate of past catatonia history and longer duration of hospitalization (p=0.000). Furthermore, electroconvulsive therapy (ECT) and benzodiazepine use, as well as their duration and total dosage, were significantly higher in this group. CONCLUSİON: Catatonic symptoms are frequently observed in patients with schizophrenia. This study demonstrates that catatonia is associated with clinical features of the disorder and hospitalization processes, including prolonged stay, use of ECT, and benzodiazepines. It is also linked to depressive symptoms and elevated positive and general psychopathology scores. Evaluation should consider comorbid depression and a history of catatonic episodes.
Benzer Tezler
- Bipolar bozukluk tanılı hastalarda katatonik belirtiler ve bu belirtilerin klinik özellikler ile ilişkisi
Catatonic symptoms in patients diagnosed with bipolar disorder and the relationship of these symptoms with clinical features
ABDÜLHAMİT ALTUNHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İKBAL İNANLI
- Şizofreni hastalarında elektrokonvulsif tedavinin bazı dikkat testleri üzerine etkileri
Effect of electroconvulsive therapy in schizophrenia patients on some attention tests
KÜBRA ORMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Psikiyatriİnönü ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ KARTALCI
- Şizofreni tanılı hastalarda metakognitif eğitimin sosyal biliş üzerine etkisi
The effect of metacognitive training on social cognition in patients with schizophrenia
ZEYNEP ÖZASLAN
Doktora
Türkçe
2018
Hemşirelikİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA BİLGİN
- Şizofreni tanılı hastalarda hastalık yönetimi ve iyileşme programının etkinliği
The effectiveness of illness management and recovery program in patients with schizophrenia
SELDA POLAT
Doktora
Türkçe
2018
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YASEMİN KUTLU
- Şizofreni tanılı hastalarda psikotik alevlenme sırasındaki uyku bozuklukları ile stres hormonları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between sleep disorders and stress hormones in patients with schizophrenia during psychotic exacerbation
SÜMEYYE KESKİN DİLER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Psikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CEM İLNEM