İlkokul çağı çocuklarının prososyallik ve saldırganlık davranışlarının sosyal-duygusal-ahlaki gelişimleri ile empatik eğilimleri açısından incelenmesi
An investigation of the prosocial and aggressive behaviors of primary school children in terms of their social-emotional-moral development and empathic tendency
- Tez No: 946258
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEYMİ DOENYAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
İlkokul çağı, çocukların akademik bilgi edinmesinin yanı sıra sosyal, duygusal ve ahlaki yönden de geliştiği bir dönemdir. Bu dönemde şekillenen sosyal-duygusal-ahlaki gelişimin ve empatik eğilimin, prososyal ve saldırgan davranışlar ile nasıl bir ilişkide olduğu merak konusudur. Bu ilişkilerin anlaşılmasının, çocukların bireysel gelişimine ve toplumda sağlıklı sosyal ilişkiler kurmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu araştırma, ilkokul çağı çocuklarının prososyallik ve saldırgan davranışlarının sosyal-duygusal-ahlaki gelişimleri ve empatik eğilimleri ile olan ilişkisini araştırmakta ve ilkokul çağı çocuklarının sosyal-duygusal-ahlaki gelişimleri ile empatik eğilim düzeylerinin cinsiyet, yaş ve kardeş sayısı düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektedir. Araştırmanın örneklemini, devlet okulunda öğrenim gören 8-11 yaş aralığında 285'i kız 265'i erkek olmak üzere toplam 550 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde“Kişisel Bilgi Formu”,“Sosyal-Duygusal ve Ahlaki Gelişim Ölçeği”,“Çocuk Prososyallik Ölçeği”,“Empatik Eğilim Ölçeği”ve“Saldırganlık Ölçeği-Anne Baba Formu”kullanılmıştır. Araştırmada kız öğrencilerin sosyal-duygusal-ahlaki gelişim düzeyleri ile empatik eğilim düzeylerinin erkek öğrencilere kıyasla daha yüksek olduğu bulunmuştur. İlkokul çağı çocuklarının yaş düzeyi arttıkça sosyal-duygusal-ahlaki gelişim düzeylerinin azaldığı bulunurken, bu örneklemde empatik eğilim düzeylerinde yaşa bağlı anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Araştırmada kardeş sayısı arttıkça sosyal-duygusal-ahlaki gelişim düzeyleri ile empatik eğilim düzeylerinin arttığı bulunmuştur. Çocukların sosyal-duygusal-ahlaki gelişim düzeyleri ve empatik eğilim düzeyleri arttıkça prososyal davranışlarının arttığı ve saldırganlık davranışlarının azaldığı bulunmuştur. Prososyallik ve saldırganlık düzeyinin yordayıcılarını belirlemek amacıyla yapılan regresyon analizi sonucunda, sosyal-duygusal-ahlaki gelişim ve empatik eğilim değişkenlerinin prososyallik ve saldırganlık düzeyini yordamaya devam ettiği bulunmuştur. Sosyal-duygusal-ahlaki gelişim düzeyi ve empatik eğilim birlikte prososyallik düzeyinin %22'sini açıklamaktadır. Sosyal-duygusal-ahlaki gelişim düzeyi ve empatik eğilim birlikte saldırganlık düzeyinin %17'sini açıklamaktadır. Buna göre, çocukların sosyal-duygusal-ahlaki gelişim ve empatik eğilim düzeylerindeki artış prososyal davranışlarındaki artışla ilişkiliyken, sosyal-duygusal-ahlaki gelişim ve empatik eğilim düzeylerindeki artış, saldırganlık düzeyindeki azalmayla ilişkilidir. Bu sonuçlar, ilkokul çağındaki çocukların sosyal ortamlarda işlevselliğini ve uyum becerilerini desteklemek amacıyla ailelere, eğitimcilere, okul idarecilerine ve psikolojik danışmanlara yol gösterici olabilir.
Özet (Çeviri)
Primary school age is a period when children not only acquire academic knowledge, but also grow socially, emotionally, and morally. There is an interest in understanding the relationship between social-emotional-moral development and empathic tendencies, which develop during this period, with prosocial and aggressive behaviors. It is believed that understanding these relationships will contribute to the personal development of children and help them form healthy social relationships in society. This research investigated the relationship between social-emotional-moral development and empathic tendencies with prosocial and aggressive behaviors of primary school-aged children. Additionally, it examined if these children's social-emotional-moral development and empathic tendencies differ significantly according to gender, age levels, and number of siblings. The sample of the study consists of 550 primary school students, including 285 girls and 265 boys, aged between 8-11, who attend a public school. During the data collection process, the“Personal Information Form”,“Social-Emotional and Moral Development Scale”“Child Prosociality Scale”,“Empathic Tendency Scale”and“Children Aggression Scale-Parent Form”were used. Results showed that female students had higher levels of social-emotional-moral development and empathic tendencies compared to male students. While the research revealed that social-emotional-moral development levels decreased with increasing age among primary school-aged children, no considerable age-related difference was detected in empathic tendency levels in this sample. The study found that as the number of siblings increased, social-emotional-moral development levels and empathic tendency levels also increased. As children's social-emotional-moral development levels and empathic tendencies increased, so did their prosocial behaviors, aggression decreased. The regression analysis, which was conducted to determine the predictors of prosocial and aggressive behavior, indicated that social-emotional-moral development levels and empathic tendencies continued to predict prosocial behavior and aggressive behavior. Social-emotional-moral development levels and empathic tendencies together explain 22% of prosocial behavior levels. Social-emotional-moral development levels and empathic tendencies together explain 17% of aggression levels in these primary school children. In sum, social-emotional-moral development and empathic tendencies of children are associated with higher/more prosocial behaviors and reduced aggression levels. These findings can guide families, educators, and psychological counselors in supporting the social-emotional-moral development and empathic tendencies of primary school-aged children in order to support their functionality and adaptability in social settings.
Benzer Tezler
- İlkokul çağı çocuklarının toplumsal cinsiyet algıları ile oyun ve oyuncak seçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between elementary school children's gender perceptions and their choices of games and toys
FATMA GİRGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiKadın ve Aile Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEN TOKOL
- İlkokul çağı çocuklarının okul başarılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NİLÜFER HAKBİLEN
Doktora
Türkçe
1984
Ev EkonomisiHacettepe ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE BİLİR
- İlkokul çağı çocuklarının konuşma akıcısızlıklarının türleri ve sıklıklarının incelenmesi
Examining speech disfluency types and frequencies of primary school children
AYŞENUR KABASAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMRAH CANGİ
- İlkokul çağı çocuklarının okuma alışkanlığı ve Yenimahalle İlçe Halk Kütüphanesi gezici kütüphane hizmeti
Başlık çevirisi yok
OLCAY BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiKütüphanecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN SAĞLAMTUNÇ
- İlkokul çağı çocuklarının kişisel sağlık görüşleri, olumlu sağlık davranışları ile bunları etkileyen etmenlerin incelenmesi
A Study on personel health concept and positive health behaviors of the elementary school age children and related effective factors
HÜLYA ELİBOL (UYSAL)