Bir fen öğretmeninin diyalojik öğretimde iyileşme arayışı: Öz-inceleme çalışması
A science teacher's journey of improvement in dialogic teaching: A self-study
- Tez No: 946462
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN TATAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu araştırmada, fen bilimleri öğretmeni olarak diyalojik öğretimimi iyileştirmeyi amaçladım. Bu bağlamda, kendi öğretim sürecimi değerlendirerek, öğrencilerle anlam merkezli, çok sesli ve etkileşim temelli bir öğrenme ortamı oluşturma çabam araştırmanın özünü oluşturmaktadır. Diyalojik öğretim göstergeleri çerçevesinde, sınıf içi otorite paylaşımımı, soru sorma ve geri bildirim stratejilerimi, ayrıca sahip olduğum kişisel değer ve inançların bu sürece nasıl yansıdığını ortaya koymayı hedefledim. Öz-inceleme yöntemi ile gerçekleştirilen araştırma yedi haftalık 7. sınıf fen derslerini kapsamaktadır. Araştırmanın katılımcısı, bir fen bilimleri öğretmeni olarak benim. Kendi sınıfımda gerçekleştirdiğim öğretim sürecini, diyalojik öğretim bağlamında derinlemesine inceledim. Araştırma sürecinde yürüttüğüm derslerin video kayıtları, yansıtıcı günlüklerim ve yaşam öyküm veri toplama araçlarımdır. Bu araştırmada elde ettiğim verileri bütüncül yaklaşımla analiz ettim. Video kayıtlarının analizinde Diyalogsal Etkileşim Ölçeğinde yer alan üç göstergeden (otorite, sorular, geribildirim) faydalandım. Yansıtıcı günlüklerim ve yaşam öykümden elde ettiğim bulguları video kayıtlarından elde ettiğim bulgularla karşılaştırarak yorumladım. Sınıf içi söylemlerimde zamanla yaşadığım dönüşüm, öğretim sürecinde otoritenin kademeli paylaşımına, açık uçlu ve düşünmeye teşvik eden soruların kullanımına, geri bildirimlerin niteliğinin değişmesine katkı sağlayarak, diyalojik öğretimin kuramsal ilkelerinin sınıf pratiğine yansıtılmasına yönelik önemli bulgular ortaya koymuştur. Ayrıca, sahip olduğum değer ve inançların diyalojik öğretim yaklaşımıyla bütünleştiğini fark ettim. Pedagojik uygulamalarımda yalnızca teknik ya da yöntemsel tercihler yapmadığımı; aynı zamanda değer ve inançlarım doğrultusunda öğretim anlayışı geliştirdiğimi söyleyebilirim. Öğrenciyi merkeze alan, sorgulamalarına fırsat sağlayan, düşüncelerine değer veren, çok sesliliği önemseyen ve otoriteyi paylaşmayı benimseyen anlayışı; sadece öğretim teknikleriyle değil, sınıf içi etkileşim biçimime de yansıttım. Bu yönüyle çalışmanın bulguları diyalojik öğretimin sadece bir yöntem değil; aynı zamanda öğretmenin düşünsel ve değer temelli duruşunu da şekillendiren bir yaklaşım olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmamın sonuçları, öğretim anlayışımda anlamlı dönüşüm yaşadığımı ortaya koymaktadır ancak bu dönüşüm süreci, doğrudan ve kolay şekilde gerçekleşmemiştir. Süreç içerisinde, yerleşik öğretmen merkezli alışkanlıklarım ve sınıf içi otoriter iletişim biçimimin etkisini sürdürdüğü durumlarla karşılaştım. Bu da gösteriyor ki, sürdürülebilir bir diyalojik öğretim anlayışına ulaşmak için yalnızca öğretim stratejilerini değiştirmek değil, aynı zamanda sınıf kültürünü ve öğretmen kimliğini de dönüştürmek gerekmektedir. Özellikle, geleneksel öğretim alışkanlıklarımızın sınıf içinde yeniden üretilmesinden uzaklaşarak, iletişim becerilerimizin çeşitlenmesi ve öğretim süreçlerimizin esnek, etkileşimli yapılarla zenginleştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, mesleki pratiklerimizi sorgulamaya imkân tanıyan mesleki gelişim fırsatlarının diyalojik anlayışı destekleyecek şekilde yapılandırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, I aimed to improve my dialogic teaching practices as a science teacher. In this context, the core of the research lies in my efforts to create a meaning-centered, multi-voiced, and interaction-based learning environment by reflecting on my own teaching process. Within the framework of dialogic teaching indicators, I sought to examine how I shared authority in the classroom, my strategies for questioning and providing feedback, as well as how my personal values and beliefs were reflected in this process. This self-study research covers a seven-week period of 7th grade science lessons. I am the participant of the study as a science teacher. I conducted an in-depth examination of my own teaching practices within the framework of dialogic teaching. The data collection tools included video recordings of the lessons I conducted, my reflective journals, and my life story. I analyzed the collected data using a holistic approach. For the analysis of the video recordings, I utilized three indicators from the Dialogic Interaction Tool (authority, questions, and feedback). I then compared and interpreted the findings from my reflective journals and life story alongside the findings from the video data. The transformation I experienced over time in my classroom discourse revealed significant findings regarding the practical application of dialogic teaching principles. It contributed to the gradual sharing of authority during the instructional process, the increased use of open-ended and thought-provoking questions, and the shift in the nature of feedback. Moreover, I realized that my personal values and beliefs were closely aligned with the dialogic teaching approach. I came to understand that my pedagogical practices were not merely based on technical or methodological choices, but rather shaped by my values and beliefs. I reflected a student-centered approach that encouraged inquiry, valued students' thoughts, embraced multiple voices, and supported the sharing of authority—not only through instructional techniques, but also through the forms of classroom interaction I adopted. In this sense, the findings of the study demonstrate that dialogic teaching is not merely a method, but also a perspective that shapes the teacher's intellectual and value-based stance. The findings of my study reveal that I experienced a meaningful transformation in my instructional approach; however, this transformation did not occur directly or easily. Throughout the process, I encountered situations where my ingrained teacher-centered habits and authoritarian patterns of classroom communication continued to exert influence. This suggests that achieving a sustainable dialogic teaching approach requires not only changing instructional strategies but also transforming classroom culture and teacher identity. In particular, we need to move away from reproducing traditional teaching habits in the classroom and instead diversify our communication skills and enrich our instructional processes with flexible and interactive structures. In this context, it is recommended that professional development opportunities be designed in ways that allow educators to critically reflect on their professional practices and support the development of a dialogic orientation.
Benzer Tezler
- Diyalojik öğretim sürecinde 8. sınıf öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalarla ilgili bilgi düzeyleri ve etik yaklaşımları
Knowledge levels and ethical approaches of 8th grade students regarding genetically modified organisms in the dialogical teaching process
BURHAN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GenetikRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENGÜL ATASOY
- Monolojik öğretim yapan bir fen öğretmeni ile diyalojik öğretim yapan bir fen öğretmenin öğretim söylemi açısından kıyaslanması
Comparing monologic and dialogic science teachers in terms of their science teaching discourse
EMİNE BÜŞRA TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUludağ ÜniversitesiFen ve Matematik Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KILINÇ
- Bir fen bilimleri öğretmeninin grup tartışmalarında kullandığı iletişimsel yaklaşımlar
Communicative approaches used by a science teacher in group discussions
UĞUR ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiFen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE DEMET KIRBULUT GÜNEŞ
- Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin sınıf içi iletişim ve etkileşimlerinin analizi: Diyalojik ve otoriter tartışmalar
The analysis of classroom communications and interactions of Science and Technology teachers: Dialogic and authoritative discourses
BURCU BAYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimNiğde Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YAVUZ
- Öğretmenlere yönelik hazırlanan bir mesleki gelişim programının etkililiğinin incelenmesi
Investigating the effectiveness of a professional development programme designed for teachers
SEDAT KANADLI
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ SAĞLAM