Marmaray Projesi Yenikapı kazısı Neolitik Dönem ahşap buluntularının kültürel, tipolojik ve işlevsel yönden karşılaştırmalı değerlendirilmesi
Comparative evaluation of Marmaray Project Yenikapı excavation Neolithic Period wooden artifacts in terms of culture, typology and function
- Tez No: 946731
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRE GÜLDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 464
Özet
Marmaray Projesi kapsamında gerçekleştirilen Yenikapı kazıları, Marmara Bölgesi'nin tarihsel süreç içerisindeki gelişimini ve Neolitik Dönem insanının yaşam biçimini anlamaya yönelik önemli veriler sunmaktadır. Arkeolojik bağlamda nadiren korunabilen ahşap buluntuların, Yenikapı'daki suya doymuş ortam koşulları sayesinde günümüze ulaşabilmesi, bu yerleşmeyi Anadolu ve dünya arkeolojisi açısından özgün bir konuma yerleştirmektedir. Yenikapı kazılarında ortaya çıkarılan bu organik buluntular, Anadolu arkeolojisinde daha önce karşılaşılmamış nitelik ve çeşitlilikte bir buluntu grubunu temsil etmektedir. Bu tez çalışmasında, öncelikle Marmara Bölgesi'nin jeomorfolojik özellikleri ele alınmış, ardından Yenikapı kazılarında ortaya çıkarılan ahşap buluntular detaylı biçimde çizimleri yapılarak belgelenmiştir. Bumerang tipi alet, figürin, kürek, kap ve kepçe gibi örnekler tipolojik açıdan değerlendirilmiş olup dünyanın farklı bölgelerinden ve dönemlerinden benzer buluntularla karşılaştırılmıştır. Tez kapsamında ayrıca suya doymuş ahşabın bozulma süreçleri, Yenikapı'daki koruma koşulları, konservasyon teknikleri (örneğin PEG yöntemi) ve organik buluntuların uzun süreli korunmasına yönelik yöntemler kapsamlı biçimde tartışılmıştır. Bu çalışma, Neolitik Dönem topluluklarının yaşam pratiklerine ışık tutmayı hedeflerken, benzer nitelikteki arkeolojik organik buluntuların belgelenmesi, korunması ve değerlendirilmesine yönelik gelecekteki araştırmalara metodolojik bir temel sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The excavations at Yenikapı, carried out within the scope of the Marmaray Project, provide significant data for understanding both the historical development of the Marmara Region and the lifestyle of Neolithic people. The preservation of wooden artifacts—rarely encountered in archaeological contexts—has been made possible by the waterlogged conditions at Yenikapı, placing this settlement in a unique position within both Anatolian and world archaeology. The organic finds uncovered during the Yenikapı excavations represent a group of artifacts with a level of preservation and diversity previously undocumented in Anatolian archaeology. In this dissertation, the geomorphological characteristics of the Marmara Region are first examined, followed by detailed documentation of the wooden artifacts uncovered at Yenikapı, including their drawings. Artifacts such as boomerang–type tool, figurine, paddles, bowl, and scoop have been evaluated typologically and compared with similar finds from different regions and periods. The study also provides an in–depth discussion of the degradation processes of waterlogged wood, the specific preservation conditions at Yenikapı, the conservation techniques (e.g., the PEG method), and long–term preservation strategies for organic finds. While aiming to shed light on the everyday practices of Neolithic communities, this research also seeks to establish a methodological foundation for future studies focused on the documentation, conservation, and interpretation of similar archaeological organic finds.
Benzer Tezler
- Marmaray Projesi kapsamında Yenikapı kazılarında ortaya çıkarılan Osmanlı keramikleri: 15-17. yüzyıl
Ottaman ceramics unveiled at Yenikapı excavations as part of Marmaray Project: 15th-17th century
AYŞE KENAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR ÇORUHLU
- İstanbul Yenikapı Limanı'nda bulunan Geç Roma - Erken Bizans amphoraları üzerindeki yazıtlar ve damgalar
Inscriptions and stamps on the late Roman-early Byzantines amphores from Istanbul Yenikapi harbour
ÜLKÜ BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA HAMDİ SAYAR
- Marmaray Yenikapı-Yedikule arası tünellerinde ortam koşullarından kaynaklanan problemlerin analizi
Analysis of problems arising from enviromental conditions in the Marmaray tunnels between Yenikapı-Yedikule
SÜHA ABIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ MAHMUTOĞLU
- Langa Yenikapı dolgu alanı ve Yalı Mahallesi (1750-1900)
The Langa Yenikapı land reclamation area and the formation of Yalı Neighborhood (1750-1900)
AYHAN HAN
- Yenikapı (İstanbul) Kazı Alanının Sedimantolojisi ve Jeoarkeolojisi: İstifteki Doğal Olayların (Tsunami-Fırtına-Sellenme) İzlerinin Araştırılması
Sedimentology and geoarchaeology of the Yenikapi (Istanbul) excavation area: Investigate traces of catastrophic event (tsunami-storm-flooding) affecting the sequence, deposited in the area
NURDAN ATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN PERİNÇEK