Romantik ilişkilerde dijitalleşme: Dating uygulamalarının kullanım motivasyonlarına yönelik bir ölçek geliştirme ve karşılaştırmalı bir inceleme
Digitalization in romantic relationships: A scale development and comparative study on motivations for using dating apps
- Tez No: 946751
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN EKEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halkla İlişkiler, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yeni Medya ve İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Medya ve İletişim Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Dating appler bireylerin algoritmik eşleşmeler yoluyla romantik ya da sosyal etkileşim aradığı, modern çağın dijital çöpçatanlık alanlarıdır. Kimileri için aşk umudu olan bu uygulamalar, kimileri için sonsuz bir sağa kaydırma döngüsüne dönüşmektedir. Bu çalışma, dating app kullanımını üç eksende ele almaktadır: Türkiye özelinde tarihsel dönüşüm, kullanıcıların psikolojik kullanım türleri üzerinden sağladıkları doyumlar ve ABD ile Türkiye arasında kültürel kullanım farklılıkları. Geleneksel flört pratikleri ile dijital romantik etkileşimler dört temel kategori çerçevesinde karşılaştırılmıştır. Araştırma karma yöntem yaklaşımıyla yürütülmüştür. Nitel araştırmayla Türkiye ve ABD'den 25 kullanıcıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerle deneyimler derinlemesine incelenmiştir. Ayrıca geleneksel eşleşme pratiklerini deneyimlemiş 12 kişiyle yapılan görüşmelerle dijitalleşme öncesi ve sonrası ilişki kurma biçimleri kültürel olarak karşılaştırılmıştır. Nicel araştırma aşamasında ise P-DAM (Psychological Dating App Motivations) adlı özgün ölçek geliştirilmiş, 1163 katılımcıya uygulanarak geçerlilik ve güvenilirliği test edilmiştir. Bulgular, kullanıcıların uygulamaları farklı doyum türleri için kullandığını ortaya koymaktadır. Türkiye'de hedonik ve kompulsif, ABD'de ise faydacı ve impulsif yönelimler öne çıkmıştır. Cinsiyet, yaş, medeni durum ve internet kullanım süresi gibi değişkenler motivasyonlarda anlamlı farklar yaratmaktadır. Örneğin uzun süreli internet kullanıcıları kompulsif kullanıma daha yatkınken, boşanmış bireylerde faydacı kullanım öne çıkmaktadır. Kullanım süresi arttıkça kompulsif yönelimler de artmaktadır. Çalışmanın bir diğer önemli sonucu dijital eşleşme biçimlerinin geleneksel ilişkisel doyumları ortadan kaldırmadığı ve bunların farklı platformlarda yeniden üretilmiş olmasıdır. Bu da dijital romantik ilişkilerin bireysel olduğu kadar kültürel, ekonomik ve teknolojik bağlamlarla da iç içe geçtiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Dating apps are digital matchmaking arenas of the modern age, where individuals seek romantic or social interaction through algorithmic matching systems. For some, these mobile applications represent the hope of finding love; for others, they are an endless cycle of swiping right. This study examines dating app usage across three main axes: the historical transformation for Turkey; the gratifications derived from psychological usage types, and cultural usage differences between users in the USA and Turkey. Romantic interactions on digital platforms are comparatively analyzed against traditional courtship practices within the framework of these four usage categories. The research adopts a mixed methods approach. In the qualitative phase, in depth data were collected through semi structured interviews with 25 dating app users from Turkey and the USA. In the quantitative phase, a new measurement tool P-DAM (Psychological Dating App Motivations) was developed and administered to 1163 participants. Findings reveal that individuals use dating apps to fulfill different types of psychological gratifications. While hedonic and compulsive motivations were more prominent in the Turkish sample, utilitarian and impulsive orientations stood out in the U.S. sample. Demographic variables such as gender, age, marital status, and internet usage duration significantly influenced these motivations. Another significant finding of the study is that digital matching practices have not entirely replaced traditional relational gratifications; rather, these gratifications have been reconfigured and reproduced through different platforms. Accordingly, the study demonstrates that modern romantic relationships are multidimensional phenomena shaped not only by individual preferences but also by cultural, economic, and technological dynamics.
Benzer Tezler
- A reconstructivist account of the new music scene in Türkiye
Türkiye'deki 'yeni müzik' sahnesinin yeniden inşaacı bir anlatısı
DİLARA TURAN
- Romantik ilişkilerde öznel iyi oluş, sosyotelizm ve yalnızlık ilişkisinin incelenmesi: empatinin düzenleyici rolü
The moderating role of empathy in the relationship between subjecti̇ve well-being in romanti̇c relationships, phubbing and loneliness
SENA NUR KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİSA SEVİ KOÇ
- Romantik ilişkilerde algılanan ilişki kalitesinin bilinçli farkındalık, kişilerarası duygu düzenleme ve psikolojik sağlamlık bağlamında incelenmesi
An examination of perceived relationship quality in romantic relationships in the context of mindfulness, interpersonal emotion regulation and psychological resilience
SELDA KANBUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Aile PlanlamasıOrdu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENEL ÇITAK
- Romantik ilişkilerde ana-baba tutumu ile benlik saygısı ve ilişki nitelikleri arasındaki bağın incelenmesi
An examination of the corelation between parental attitude, self-esteem, and relationship quality in romantic relationships
EZGİ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİHAN TANRIKUT
- Romantik ilişkilerde güven duygusu, problemli sosyal medya kullanımı ve ilişki doyumu arasındaki ilişkiler
The relations between the feeling of trust, problematic use of social media and relationship satisfied in romantic relationships
SUAT UYGUN
