Ortaöğretim kurumları yöneticilerinin okul sağlığı hizmetleri uygulamalarının eğitim sürecine yansımalarına ilişkin görüşleri: Tokat ili örneği
The opinions of secondary school administrators on the reflections of school health services practices on the education process: The case of Tokat province
- Tez No: 946793
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Bu araştırma, ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin, okullarda sunulan sağlık hizmetlerinin eğitim-öğretim sürecine (akademik başarı, devamsızlık durumu, okul terki vb.) etkilerine ilişkin görüşlerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, verilerin tutarlılığını sağlamak ve araştırma problemini derinlemesine analiz edebilmek amacıyla nicel ve nitel veri kaynaklarını bir araya getiren karma yöntem kullanılmıştır. Araştırma sürecinde, aynı konuya ilişkin farklı ancak birbirini tamamlayan verilerin elde edilmesi hedeflenmiş ve bu doğrultuda karma yöntemin bir alt deseni olan paralel desen tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunun evreni, Tokat il merkezindeki ortaöğretim kurumlarında görev yapan okul yöneticilerinden oluşmaktadır. Araştırmada mevcut durumu betimlemek amacıyla betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Nicel verilerin analiz sürecinde, betimsel istatistikler temel alınarak SPSS 26 paket programı kullanılmış ve frekans ile yüzde dağılımları üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu, durum çalışması yöntemi çerçevesinde yapılandırılmıştır. Araştırma sürecinde, belirlenen ve oluşturulan kriterlere uygun durumların incelenmesini sağlamak amacıyla ölçüt örnekleme yöntemi benimsenmiştir. Araştırma kapsamındaki katılımcılar, 17 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Nitel veri toplama sürecinde, uzman görüşleri doğrultusunda yarı yapılandırılmış görüşme soruları geliştirilmiş ve görüşme formunun araştırmanın amacına uygunluğu değerlendirilerek kapsam geçerliliği sağlanmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi tekniği kullanılarak sistematik bir şekilde çözümlenmiştir. Araştırma sonuçları, okul yöneticilerinin sağlık ve psikososyal eğitim konularında yetersiz bilgiye sahip olduğunu ve okul sağlık hizmetlerinin sınırlı bütçe ve yetersiz tıbbi donanım nedeniyle ciddi güvenlik riskleri taşıdığını ortaya koymaktadır. En yaygın sağlık sorunları arasında görme bozuklukları, astım ve diyabet öne çıkarken, sigara kullanımı, dengesiz beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve stres ise öğrenciler için temel risk faktörleri olarak tanımlanmaktadır. Eğitim kurumlarında temizlik, atık yönetimi ve içme suyu güvenliğine dair eksiklikler öğrenme ortamını olumsuz etkilemektedir. Ayrıca, sağlık taramaları düzenli olarak yapılamamakta ve sağlık hizmetlerinin genel olarak yetersiz olduğu gözlemlenmektedir. Sağlık hizmetleri alanında öne çıkan sorunlar arasında maddi imkânsızlıklar, temizlik bütçesi ve personel eksikliği, fiziksel mekân yetersizliği, yasal düzenlemelerin eksikliği yer almaktadır. Yöneticilerin okul sağlığı hizmetleri konusunda daha kapsamlı bir eğitim alması gerekliliği öne çıkarken, sağlık personeli eksikliği, revir odalarının bulunmaması ve fiziksel mekân yetersizliği sağlık hizmetlerinin etkin sunumunu engellemektedir. Bunun yanı sıra, aile hekimleri ile okullar arasındaki bilgi akışının sınırlı olması, sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu zorlaştırmaktadır. Düşük sosyoekonomik geçmişe sahip öğrenciler ve ailelerin sağlık farkındalığının düşük olduğu, okul yöneticilerinin ise acil durum müdahalelerinde eksiklikler gösterdiği belirlenmiştir. Kız öğrenci ve obez bireylerin damgalanma riski taşıdığı, bunun psikososyal gelişim ve eğitim süreçlerini olumsuz etkilediği görülmektedir. Öğrencilerin sağlık durumları ile akademik başarı ve devamsızlık oranları arasında önemli bir ilişki olduğu saptanmıştır. Psikolojik sorunlar ve obezite, akademik başarıyı ve sosyal uyumu olumsuz etkilerken, sağlık sorunları devamsızlık oranlarını artırmaktadır. Okul sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi için sağlık kliniklerinin kurulması, bölgesel okul hekimliği birimlerinin oluşturulması ve düzenli sağlık taramalarının gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Öğrenci sağlığının daha etkin izlenebilmesi adına aile hekimleri ve sağlık formatörlerinin görevlendirilmesi, e-Okul sisteminin sağlık kuruluşlarıyla entegre edilmesi ve fiziksel aktivitenin artırılması amacıyla ilgili kurumlarla iş birliği yapılması tavsiye edilmektedir. Ayrıca, okul ortamında hijyenin sağlanması için ölçüm sistemlerinin kullanımı ve hava kalitesinin sensörlerle izlenmesi önerilmekte, sağlık teknolojilerinin sunduğu fırsatlar kadar potansiyel risklerine de dikkat çekilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyse the views of administrators working in secondary education institutions on the effects of health services provided in schools on the educational process (academic success, absenteeism, dropout, etc.). In the research, mixed method combining quantitative and qualitative data sources was used in order to ensure the consistency of the data and to analyse the research problem in depth. In the research process, it was aimed to obtain different but complementary data on the same subject and in this direction, parallel design, which is a sub-design of mixed method, was preferred. The population of the quantitative dimension of the research consists of school administrators working in secondary education institutions in Tokat city centre. In the research, descriptive survey model was used to describe the current situation. In the analysis process of quantitative data, SPSS 26 package programme was used based on descriptive statistics and evaluations were made on frequency and percentage distributions. The qualitative dimension of the research was structured within the framework of the case study method. In the research process, criterion sampling method was adopted in order to examine the situations that are suitable for the determined and established criteria. The participants in the study consisted of 17 school administrators. In the qualitative data collection process, semi-structured interview questions were developed in line with expert opinions, and content validity was ensured by evaluating the suitability of the interview form for the purpose of the research. The data obtained were analysed systematically using the content analysis technique. The research results show that school administrators have insufficient knowledge about health and psychosocial education, and school health services pose serious security risks due to limited budgets and inadequate medical equipment. While visual impairments, asthma and diabetes are the most common health problems, smoking, unbalanced nutrition, inadequate physical activity and stress are defined as the main risk factors for students. In educational institutions, deficiencies in cleaning, waste management and drinking water safety negatively affect the learning environment. In addition, health screenings cannot be carried out regularly and it is observed that health services are generally inadequate. The prominent problems in the field of health services include financial difficulties, lack of cleaning budget and personnel, inadequate physical space and lack of legal regulations. While it is emphasized that administrators need to receive more comprehensive training on school health services, the lack of health personnel, lack of infirmary rooms and inadequate physical space hinder the effective provision of health services. In addition, the limited flow of information between family physicians and schools makes it difficult to coordinate health services. It has been determined that students and families with low socioeconomic backgrounds have low health awareness, and school administrators show deficiencies in emergency interventions. It is observed that female students and obese individuals are at risk of stigmatization, which negatively affects psychosocial development and educational processes. It has been determined that there is a significant relationship between students' health status and academic success and absenteeism rates. While psychological problems and obesity negatively affect academic success and social adaptation, health problems increase absenteeism rates. It is recommended that health clinics be established, regional school medicine units be established, and regular health screenings be carried out to improve school health services. It is recommended that family physicians and health formators be assigned to monitor student health more effectively, that the e-School system be integrated with health institutions, and that cooperation be made with relevant institutions to increase physical activity. In addition, it is recommended that measurement systems be used to ensure hygiene in the school environment and that air quality be monitored with sensors, and that attention is drawn to the potential risks as well as the opportunities offered by health technologies.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim kurumları yöneticilerinin demokratik okul kültürü oluşturmada, okul meclisi projesine karşı tutumlarının incelenmesi: Bahçelievler örneği
Research on the viewpoints of secondary education institution managers regarding the implementations of the school council during the process of forming democratic school culture: Bahçelievler sample
SÜLEYMAN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTUĞ CAN
- Merkezi sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumları yöneticilerinin okul merkezli yönetime ilişkin görüşleri
Upper secondary schools where students are taken with central examination managers ideas about school-based management
SERCAN SARIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜRKAN AKSU
- Eğitimde stratejik planlama ve toplam kalite yönetimi uygulamalarının okul yöneticileri tarafından algılanması
The perceptions of strategic planning in education and total quality management applications by school managers
ŞEREF KOCATEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ALİ TEMEL
- Ortaöğretim kurumları yöneticilerinin etik liderlik anlayışları ile örgüt çalışanlarının örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki(Bursa örneği)
Başlık çevirisi yok
NEDİM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE RÜYAM KÜÇÜKSÜLEYMANOĞLU
- Avcılar ilçesi ortaöğretim kurumları yöneticilerinin motivasyonlarının çalışan(öğretmen) motivasyonu üzerine etkisi
The effects of manager's motivation on the employees(teachers') motivation in high schools in Avcılar
MERAL KARABOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SEVİNÇ PEKER