Türkiye'de yayılış gösteren bazı Ixodes (Acari: Ixodida) türlerinin 16S rDNA gen bölgesine dayalı moleküler analizi
Molecular analysis of some Ixodes (Acari: Ixodida) species collected from Turkey based on 16S rDNA gene region
- Tez No: 946982
- Danışmanlar: PROF. DR. ADEM KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Morfoloji, Parazitoloji, Biology, Morphology, Parasitology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 53
Özet
Keneler (Acari: Ixodida), hem hayvan hem de insan sağlığı açısından önemli ektoparazitlerdir. Özellikle Ixodes cinsine ait türler çok sayıda zoonotik hastalık ajanının vektörü olarak bilinmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de yayılış gösteren bazı Ixodes türlerinin 16S rDNA gen bölgesine dayalı moleküler analizlerinin gerçekleştirilmesi, türlerin sistematik durumlarının ortaya konulması ve filogenetik ilişkilerinin aydınlatılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Edirne, Samsun, Tokat, Niğde, Bolu, Amasya, Tekirdağ, Ordu ve Sivas illerinden; kemirgenler, kuşlar, yarasalar ve insanlar gibi farklı konak canlılar üzerinden toplanan Ixodes türlerine ait bireylerden DNA izolasyonu yapılmıştır. Örneklerin 16S rDNA gen bölgesi Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) yöntemi ile çoğaltılmış; ileri (forward) ve geri (reverse) primerler kullanılarak çift yönlü dizileme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Her bir örneğe ait diziler BioEdit programında hizalanarak konsensüs diziler elde edilmiştir. Bu diziler, NCBI GenBank veritabanında yer alan Ixodes türlerine ait 16S rDNA dizileri ile karşılaştırılmış ve benzerlik analizleri BLASTn aracıyla yapılmıştır. Elde edilen diziler ile GenBank veritabanındaki benzer diziler arasındaki filogenetik ilişkiler, MEGA 11 programı kullanılarak filogenetik ağaçlar üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen veriler, taksonomideki öncelik (priority) kuralı çerçevesinde I. redikorzevi'nin I. acuminatus'un sinonimi olması gerektiğini ve Türkiye'deki I. redikorzevi kayıtlarının I. acuminatus olarak revize edilmesinin uygun olacağını göstermiştir. Ayrıca, Türkiye'de varlığı bildirilen Ixodes festai, I. eldaricus, I. vespertilionis, I. inopinatus, I. kaiseri, I. trianguliceps ve I. laguri türlerinin teşhislerinin moleküler olarak da doğrulanmış ve bu türlerin genetik çeşitliliğinin belgelenmesi açısından önemli katkılar sunmuştur. Bu çalışma, Türkiye'de varlığı bilinen Ixodes türlerinin bir kısmının moleküler açıdan analiz çeşitliliğinin belirlenmesi, kriptik türlerin ayırt edilmesi ve potansiyel hastalık vektörlerinin tanımlanması açısından önemli katkılar sunmaktadır. Ayrıca, moleküler sistematik yaklaşımların klasik morfolojik yöntemlerle birlikte kullanımının tür teşhisinde daha güvenilir sonuçlar sağladığı vurgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Ticks (Acari: Ixodida) are important ectoparasites in terms of both animal and human health. In particular, species belonging to the genus Ixodes are known to be vectors of numerous zoonotic disease agents. This study aimed to perform molecular analyses based on the 16S rDNA gene region of certain Ixodes species distributed in Türkiye, to clarify their systematic status, and to elucidate their phylogenetic relationships. Within the scope of the study, DNA was isolated from Ixodes specimens collected from various hosts—such as rodents, birds, bats, and humans—in the provinces of Edirne, Samsun, Tokat, Niğde, Bolu, Amasya, Tekirdağ, Ordu, and Sivas. The 16S rDNA gene region of the samples was amplified using Polymerase Chain Reaction (PCR), and bidirectional sequencing was performed using forward and reverse primers. Sequences from each sample were aligned using BioEdit software, and consensus sequences were obtained. These sequences were then compared to 16S rDNA sequences of Ixodes species available in the NCBI GenBank database, and similarity analyses were conducted using the BLASTn tool. Phylogenetic relationships between the sequences obtained in this study and similar sequences from GenBank were evaluated through phylogenetic trees constructed using the MEGA 11 software. The findings of the study revealed that, according to the principle of taxonomic priority, I. redikorzevi should be considered a synonym of I. acuminatus, and that records of I. redikorzevi in Türkiye should be revised as I. acuminatus. Additionally, the molecular identification of Ixodes festai, I. eldaricus, I. vespertilionis, I. inopinatus, I. kaiseri, I. trianguliceps, and I. laguri—all previously reported in Türkiye—was successfully performed, contributing valuable data on the genetic diversity of these species. This study provides important insights into the molecular diversity of some Ixodes species known to occur in Türkiye, contributes to the differentiation of cryptic species, and supports the identification of potential disease vectors. Furthermore, it emphasizes that the integration of molecular systematic approaches with classical morphological methods offers more reliable results in species identification.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı Tuber P. Micheli ex F.H. Wigg. türleri üzerinde morfolojik ve moleküler çalışmalar
Morphological and molecular studies on some Tuber P. Micheli ex F.H. Wigg. species distrubuted in Turkey
MEHRİCAN YARATANAKUL GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2018
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜVEN GÖRK
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı otbiçen (Arachnida: Opiliones) türlerinin element analizi
Element analysis of some harvsetmen (Arachnida: Opiliones)species in Turkey by XRF method
ADEM ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyolojiGümüşhane ÜniversitesiOrmancılık ve Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL KURT
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı Helophoridae, Hydrochidae ve Hydrophilidae türlerinin mitokondriyal sitokrom oksidaz C genine dayanarak, moleküler karakterizasyonu
Phylogeny of the some species of Helophoridae, Hydrochidae and Hydrophilidae based on mitochondrial cytochrome oxidase C gene from diffrent regions of turkey
SOMAYEH GHOLAM ZADEH
Doktora
Türkçe
2017
ZoolojiAtatürk ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT İNCEKARA
DOÇ. DR. COŞKUN GÜÇLÜ
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı çekirge türlerinde (insecta:orthoptera) karyolojik incelemeler
Karyological investigations of some orthoptera (insecta:orthoptera) species living in Turkey
ŞİFA TÜRKOĞLU
- Türkiye'de yayılış gösteren bazı onosma L. (Boraginaceae) taksonlarının sistematik problemlerinin çözümüne yönelik moleküler yaklaşımlar
Molecular approaches to the solution of systematic problems on some onosma (Boraginaceae) species which grown naturally in Turkey
MACİDE BURCU TİMUR
Doktora
Türkçe
2019
BotanikMersin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIZA BİNZET
ÖĞR. GÖR. SERTAN ÇEVİK