Düşey taşıyıcı elemanlardaki hasarın malzeme mekanik özelliklerine etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of damage to vertical carrier elements on material mechanical properties
- Tez No: 947727
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KAMANLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Ülkemiz deprem kuşağında yer aldığı için en ufak bir sarsıntıda depremle ilgili pek çok soru gündemde yerini almaktadır. Merkezi Kahramanmaraş / Pazarcık 6 Şubat 2023 7.7 şiddetindeki bir deprem, Elbistan 7.6 büyüklüğünde büyük bir deprem en son olarakta Hatay- Defne'de 6.4 büyüklüğünde deprem meydana gelmiş, bu sebepten ülkemiz büyük bir felaket geçirmiştir. Kahramanmaraş depremleri sonrasında, mevcut betonarme yapıların tasarımda öngörülen beton sınıfına uygunluğunun belirlenmesi amacıyla alınan karot numunelerinde, elde edilen basınç dayanımı değerlerinin yüksek varyans göstermesi nedeniyle, ölçümlerin yapıların hasar durumuna göre (hasarlı/hasarsız) ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, yapıların hasarlı ya da hasarsız oluşuna göre ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Deprem bölgelerindeki mevcut yapıların güçlendirilmesi için beton basınç sonuçlarının doğru bir şekilde değerlendirilmesi yapıların hasarlı ya da hasarsız yapılara göre karot dayanımlarının ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekliliği doğmuştur. Bu sebeplerden ilk tasarım değerinin özellikle adli vakalar ve performans analizi içinde betonarme yapıları hasarlı ya da hasarsızlık durumları için ayrıca deprem etkisi altında kalmasına göre beton basınç değerlerinin ve donatı akma dayanımlarının belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada düşük dayanımlı betondan 5 adet 20x15x130 cm boyutlarında düşey taşıyıcı betonarme kolon ve mevcut yapı stokunu temsil etmesi açısından C20/25 dayanımlı 5 adet 20x15x130 cm boyutlarında düşey taşıyıcı betonarme kolon üretilmiştir. Boyuna donatılarda ve etriyelerde düz donatıyla sarılmış düşey taşıyıcı elemanlar tasarlanmıştır. Tasarlanan betonarme elemanların üretiminde kullanılan betondan küp numune örnekleri ve donatı örnekleri alınarak 7 ve 28 günlük beton basınç dayanımları ve donatı akma dayanımları belirlenmiştir. Eksenel yük ve tersinir-tekrarlanır yatay yük etkisi altında test edilen betonarme düşey taşıyıcı elemanlardan toplamda 74 adet donatılı ve donatısız karot örnekleri alınmıştır. Alınan bu karotlardan bazıları, boy ve çap oranı (l/d) 1 olacak şekilde dikkatlice kesilerek karot yüzeylerine uygun şekilde kükürt başlık yapılmıştır. Diğer karotlarda ise (l/d) oranı 1'den farklı tutulmuş, başlıklama işlemi hatalı yapılmış ve bazılarında ise başlıklama yapılmamıştır. Böylece bu hatalı uygulamaların karot basınç dayanım sonuçlarına etkileri incelenebilmiştir. Çalışma neticesinde; düşük dayanımlı betondan üretilen kolonlardan karot alma işleminde ne kadarda titiz davranılsa basınç deneyi için uygun örnek alınmasının güç olduğu görülmüştür. Dolaysıyla karot basınç deneylerinden uygun sonuç alma ve yorumlama güçlüğü de ortaya çıkmıştır. C20/25 sınıfı dayanıma sahip beton üretilen kolonlardan, karot örnekleri alınırken, karotların boy kesim işlemleri gerçekleştirilirken, başlıkma yapılırken ve basınç deneyleri yapılırken yönetmelik ve standartlara uygun işlem yapmanın önemi ortaya çıkmıştır. Rastgele yapılacak karot işlemlerinin, karot basınç dayanımını oldukça çok etkilediği görülmüştür. Ayrıca, yatay deplasmanı 70 mm olacak şekilde test edilen ve çarpma etkisine maruz bırakılan kolonların maksimum moment bölgesinden alınan donatıların akma dayanımların, üretimde kullanılan donatıların akma dayanımlarına göre ortalama %27 düştüğü görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Since Turkey is located in an earthquake-prone region, even minor seismic tremors often bring earthquake-related issues to the forefront of public and scientific discussions. On February 6, 2023, a major earthquake with a magnitude of 7.7 occurred in Pazarcık, Kahramanmaraş, followed by a 7.6 magnitude earthquake in Elbistan, and subsequently a 6.4 magnitude earthquake in Defne, Hatay, all of which caused severe devastation across the region. In the aftermath of the Kahramanmaraş earthquakes, significant variation was observed in the compressive strength values obtained from core samples taken from existing reinforced concrete structures, which were intended to assess the compliance with their original design strength. This variation emphasized the necessity of evaluating core test results separately according to the structural damage status (damaged or undamaged). For the reliable assessment of compressive strength values in structures located in earthquake-affected zones and to inform proper strengthening strategies, it became evident that core strength data must be interpreted independently for damaged and undamaged buildings. Accordingly, in both forensic investigations and performance-based structural assessments, accurate identification of material properties, particularly the concrete compressive strength and reinforcement yield strength, is of critical importance and must take into account whether the structure experienced damage or seismic loading.In this study, five vertical reinforced concrete columns with dimensions of 20x15x130 cm were cast using low-strength concrete, and another five columns with the same dimensions were produced using C20/25 concrete to represent the current structural stock. All vertical load-bearing elements were designed with plain longitudinal and transverse reinforcement. From the concrete used in the casting process, cube specimens were taken to determine the 7-day and 28-day compressive strengths, while reinforcement samples were tested to determine their yield strengths. The columns were tested under axial loading and reversed cyclic lateral loading conditions, after which a total of 74 core samples—both reinforced and unreinforced—were extracted. Some core samples were carefully trimmed to achieve a length-to-diameter ratio (l/d) of 1 and were capped using sulfur to ensure uniform load application during testing. In contrast, other core samples had l/d ratios different from 1, were poorly capped, or not capped at all, allowing the study to assess how these procedural errors influenced the measured compressive strength.The results indicated that despite careful extraction, it was difficult to obtain suitable test specimens from columns made with low-strength concrete, which in turn complicated the interpretation of compressive strength test results. For columns produced using C20/25 concrete, the importance of performing coring, capping, and compressive strength testing in accordance with relevant codes and standards became apparent. It was found that random or improper procedures during core extraction significantly influenced the resulting compressive strength values. Furthermore, in columns subjected to lateral displacements up to 70 mm and exposed to impact effects, the yield strength of reinforcement extracted from the plastic hinge regions was, on average, 27% lower than the yield strength of the reinforcement used during initial casting.
Benzer Tezler
- Deprem bölgelerinde yığma yapı tasarımının yönetmeliğe göre incelenmesi
Examination of masonry structure design on seismic zones in accordance with the relevant regulation
NURGÜL AKGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE IŞIK
- Mevcut betonarme yapıların deprem performanslarının belirlenmesi ve viskoz akışkanlı sönümleyiciler ile güçlendirilmesi için artımsal analize dayalı bir algoritma
An algorithm based on incremental analysis to evaluate performance and retrofit with viscous dampers of existing reinforced conrete structures
YAVUZ DURGUN
Doktora
Türkçe
2013
Deprem Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN ÖZER
- Hasarlı bir betonarme acil durum su kulesinin hasar sebeplerinin incelenmesi, onarımı ve saha deneyleri ile kontrolü
Assessment, repair and in-situ experimental investigation of a damaged reinforced concrete emergency water tower
ALİ NAKİ ŞANVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER İLKİ
- Seismic rehabilitation of columns with corroded reinforcing bars through practical interventions
Donatıları korozyona uğramış betonarme kolonların deprem performanslarının basit müdahelelerle iyileştirilmesı
POOYA GHAFFARİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER İLKİ
- Tünel kalıp sistemine göre tasarlanan perdeli yapılar ve perdeli yapıların farklı modelleme yöntemleriyle çözümlenmesi
R/C shear-walled structures designed according to tunnel form system and solution of shear-walled structures by different modeling methods
MAHİR CEM ÇELEBİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. GÜLTEN GÜLAY