Mâtürîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân'ında fıkhî görüşleri (Nûr Sûresi)
Maturidi's fiqh opinions in His Ta'wilat Al Quran (Surah An-Nur)
- Tez No: 948248
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL BİLGİLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
İmam Mâtürîdî (ö. 333/944), hicrî üçüncü yüzyılda Türkistan coğrafyasında yaşamış, Ehl-i Sünnet inanç sisteminin bu bölgede yerleşmesinde önemli rol oynamıştır. Semerkant bölgesinde faaliyet gösteren Mâtürîdî, özellikle Ebû Hanîfe'nin görüşlerini benimseyerek ilmî çalışmalarını bu çizgide sürdürmüştür. Müfessir ve kelâm âlimi kimliğiyle ön plana çıkan Mâtürîdî, aynı zamanda fıkıh sahasında da etkili bir isim olmuştur. Özellikle âyetlere getirdiği aklî yorumlarla dikkat çekmiştir. Bu bağlamda,“te'vîl”adını verdiği yöntemi geliştirmiş ve bu metodu ilmî miras olarak sonraki nesillere bırakmıştır. İmam Mâtürîdî, ilerleyen dönemlerde Sünnî İslâm dünyasında geniş kabul görmüş ve itikad alanında en çok takip edilen isimlerden biri hâline gelmiştir. Mâtürîdî'nin birçok eser kaleme aldığı bilinmekle birlikte, günümüze yalnızca iki eseri ulaşabilmiştir. Bunlardan biri kelâm alanında yazdığı Kitâbü't-Tevhîd, diğeri ise tefsir alanındaki temel eseri olan Te'vîlâtü'l-Kur'ân'dır. Bu çalışmada, söz konusu tefsir eseri temel alınarak Nûr Sûresi'nde yer alan ahkâm âyetleri üzerine Mâtürîdî'nin getirdiği yorumlar incelenmiştir. İki bölümden oluşan bu araştırmanın ilk kısmında, İmam Mâtürîdî'nin hayatı, ilmî kişiliği, eserleri, hocaları ve öğrencileri hakkında bilgi verilmiş; ayrıca Mâtürîdî fıkhının genel özellikleri ile Hanefî mezhebine katkıları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Nûr Sûresi'nde yer alan ahkâm âyetleri çerçevesinde Mâtürîdî'nin fıkhî yorumları analiz edilmiş ve bu yorumların Hanefî mezhebine ait hükümlerle olan uyumu ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Imam Māturīdī (d. 333/944) lived in the region of Transoxiana during the third century of the Hijri calendar and played a significant role in establishing the Ahl al-Sunnah creed in that region. Active in the area of Samarkand, Māturīdī closely followed the views of Abū Ḥanīfa and developed his scholarly work within this framework. Primarily recognized as a commentator of the Qur'an and a theologian, Māturīdī was also a prominent figure in the field of Islamic jurisprudence (fiqh). He is particularly noted for his rational interpretations of Qur'anic verses. In this context, he developed a method known as ta'wīl (allegorical or interpretive exegesis), which he left as a scholarly legacy to future generations. In the following centuries, Imam Māturīdī gained wide acceptance in the Sunni Islamic world and became one of the most followed authorities in the field of creed ('aqīdah). Although it is known that Māturīdī authored many works throughout his life, only two have survived to the present day. The first is Kitāb al-Tawḥīd, a theological treatise, and the second is his foundational exegetical work, Ta'wīlāt al-Qur'ān. This study focuses on Māturīdī's interpretations of the legal verses (āyāt al-aḥkām) found in Sūrat al-Nūr, based on the latter work. This research is structured into two main sections. The first part provides an overview of Imam Māturīdī's life, scholarly personality, works, teachers, and students. It also discusses the general characteristics of Māturīdī's jurisprudential thought and his contributions to the Ḥanafī school. The second part analyzes the legal verses in Sūrat al-Nūr and examines the legal rulings derived by Māturīdī in comparison with the rulings of the Ḥanafī school, aiming to identify the degree of consistency between them.
Benzer Tezler
- Mâturîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'an'ında fıkhî görüşleri (Bakara suresi- ibadetler ve helaller-haramlar
Mâturîdî's juridical opinions in his work Ta'wilât al-Qur'ân; The case of (Surah al-baqara-worships and halals-harams
CAVİT YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL BİLGİLİ
- Mâturîdî'nin Te'vîlâtu'l-Kur'ân'ında fıkhî görüşleri (mâide sûresi örneği)
Maturidi's Islamic law opinions from his tevilat (in reference to Surah al- Maidah)
ASİYE YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL BİLGİLİ
- Mâturîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân'ında Fıkhî görüşleri (Nisa Suresi örneği)
Al Maturidi's Fiqh Opinions in his Tafseer Ta'wilat al Quran –in the example of Sura al Nisa-
MURAT SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL BİLGİLİ
- Mâtürîdî'nin te'vîlâtü'l-Kur'ân'ında kıssa-ahkâm ilişkisi
The relationship between kissa and al-ahkâm in Māturīdī's Tafsīl al-Qur'ān
HALİL İBRAHİM DOLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN ABACI
- Māturīdī'nin (Ö.333/944) Te'vīlātu'l-Ḳur'ān'ında maḳāṣıd eksenli tefsir yöntemi
Al-Māturīdī's (D. 333/944) maqāsid-oriented methodology of exegesis in his Ta'wīlāt al-Qur'ān
GÜLHAN MADEN
Doktora
Türkçe
2023
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF KOÇ