Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ile sosyal bilgilerdersi akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between 7th grade secondary school students' critical thinking skills and academic achievement levels i̇n social studies course
- Tez No: 948332
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FEYZULLAH EZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmada sosyal bilgiler dersindeki akademik başarı ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlamıştır. Araştıranın çalışma grubunu 7. sınıf ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli ile veriler elde edilmiştir. Araştırmada yer alan veriler“Eleştirel Düşünme Ölçeği”ile toplanmış ve SPSS 27.0 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde tek yönlü varyans, Pearson Momentler Korelasyon Analizi ve t-testi bağımsız örneklem yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın değişkenleri; kitap okuma sayısı, cinsiyet, anne ve baba eğitim durumudur. Araştırma 2023-2024 eğitim-öğretim yılının 7. sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile gerçekleştirilmiştir. Araştımanın çalışma gurubu Elazığ il merkezinde ve Ağın, Baskil, Palu ve Kovancılar ilçelerinde eğitim gören 353 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma bulguları; Eleştirel düşünme becerileri toplam puanlarının; doğruyu arama alt boyutunun ve önyargı alt boyutunun cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır. Bunun yanı sıra eleştirel düşünmeye ilişkin özgüvenlerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Kız öğrencilerinin eleştirel düşünmeye ilişkin özgüvenlerinin erkek öğrencilerden anlamlı bir şekilde daha düşük olduğu görülmüştür. Eleştirel düşünmeye ilişkin iletişim düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermiştir. Eleştirel düşünme becerileri toplam puanlarının doğruyu arama alt boyutunun özgüven alt boyutunun, iletişim alt boyutunun ve önyargı alt boyutunun okula göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Eleştirel düşünme becerileri anne eğitim durumuna göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Eleştirel düşünme becerilerinin yıllık ortalama kitap okuma sayılarına göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmüştür. Sosyal bilgiler dersi akademik başarı ortalaması ile eleştirel düşünme becerileri toplam ve eleştirel beceriler alt boyutlarından olan doğruyu arama, özgüven, iletişim ve önyargı arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri ile akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, eğitim sisteminin kalitesini artırmaya yönelik önemli katkılar sağlayabilir. Bu tür bir ilişkinin anlaşılması, öğrenme süreçlerinin daha etkili hâle getirilmesine ve öğrenci merkezli öğretim yaklaşımlarının geliştirilmesine zemin hazırlamaktadır. Eleştirel düşünme; bireyin olaylara çok boyutlu bakabilme, bilgiyi sorgulama ve akıl yürütme becerilerini geliştirmesi açısından, çağdaş eğitim anlayışının temel unsurlarından biri olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, Sosyal Bilgiler dersi; öğrencilere analiz etme, değerlendirme ve yansıtıcı düşünme gibi üst düzey bilişsel beceriler kazandırma potansiyeli taşıdığı için, eleştirel düşünmenin yapılandırılmasında kilit bir rol üstlenmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the relationship between academic achievement in social studies and critical thinking skills. The researcher's study group consisted of 7th grade middle school students. Data were obtained using the relational screening model in this research. The data in the study were collected using the“Critical Thinking Scale”and analyzed using SPSS 27.0 program. One-way analysis of variance, Pearson Moment Correlation Analysis, and t-test independent sample methods were used in the data analysis. The variables of the study were the number of books read, gender, and the educational status of the parents. The research was conducted with 7th grade students in the 2023-2024 academic year. The study group consisted of 353 middle school students studying in the provincial center of Elazığ and the districts of Ağın, Baskil, Palu, and Kovancılar. Research findings; It was determined that the total scores of critical thinking skills; truth-seeking sub-dimension and prejudice sub-dimension did not show any significant difference according to gender. In addition, it was determined that their self-confidence regarding critical thinking showed a significant difference according to gender. It was observed that female students' self-confidence regarding critical thinking was significantly lower than male students. Their communication levels regarding critical thinking showed a significant difference according to gender. The self-confidence sub-dimension, communication sub-dimension and prejudice sub-dimension of the total scores of critical thinking skills did not show any significant difference according to school. Critical thinking skills did not show any significant difference according to the mother's education level. It was observed that critical thinking skills differed significantly according to the annual average number of books read. It was observed that there was no significant relationship between the academic success average of social studies course and the total critical thinking skills and the sub-dimensions of truth-seeking, self-confidence, communication and prejudice. Examining the relationship between students' critical thinking skills and academic achievement levels can make significant contributions to improving the quality of the education system. Understanding such a relationship paves the way for making learning processes more effective and developing student-centered teaching approaches. Critical thinking stands out as one of the fundamental elements of contemporary education in terms of developing the individual's ability to look at events from multiple dimensions, question information and reason. In this context, the Social Studies course plays a key role in structuring critical thinking, as it has the potential to provide students with high-level cognitive skills such as analysis, evaluation and reflective thinking.
Benzer Tezler
- STEM ile bütünleştirilmiş sosyal bilgiler (SSTEM): Bir eylem araştırması
Stem integrated social studies: An action research
ZEHRA SAMSA
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞBA SELANİK AY
- Teknoloji kullanımı yoluyla etkili sosyal bilgiler öğretimi
Effective social studies teaching through the use of technology
MELİSA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI AVCI AKÇALI
- Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon temelli öğretim ve karar verme becerisi arasındaki ilişki düzeyi
The relationship level between argumentation - based teaching and decision - making skills in social studies course
FATMA TORUN
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH ŞAHİN
- Ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanının öğretiminde tarihsel empatinin kullanılması: Bir eylem araştırması
The use of historical empathy in teaching cultural and heritage learning area in secondary school 7th grade social studies course: An action research
GÜLHAN GÜRSOYLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYA YILMAZ
- Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde p4c öğrenme modelinin öğrencilerin yaratıcı problem çözme düzeylerine ve eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi
The effect of the P4C learning model on fifth grade socialstudies students' creati̇ve problem solvi̇ng levels andcri̇ti̇cal thinking tendencies
MERYEM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuş Alparslan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ TAŞKIRAN