Bağlanma manipülasyonunun ahlaki karar alma üzerindeki etkisi : Narsisizmin düzenleyici rolü
The effect of attachment manipulation on moral decision making: The moderating role of narcissism
- Tez No: 948408
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN DUYMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Bu tez, bağlanma örüntülerinin deneysel olarak manipüle edilmesiyle bireylerin ahlaki karar verme süreçlerinde ortaya çıkan değişimleri incelemeyi ve bu ilişkide narsisizmin alt boyutlarının düzenleyici rolünü değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Medipol Üniversitesi öğrencilerinden oluşan örneklemle iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, 400 üniversite öğrencisine Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (ECR) ve dört adet ahlaki ikilem senaryosu uygulanmıştır. Bu aşamada, bireylerin bağlanma stilleri ile ahlaki kararları arasındaki ilişkiler çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Bulgular, kaçıngan bağlanma düzeyinin artmasıyla birlikte deontolojik karar verme eğiliminin azaldığını, güvenli bağlanmanın ise bu eğilimi desteklediğini göstermiştir. İkinci aşamada, ilk aşamada yer alan katılımcılar arasından 64 katılımcı rastgele olarak güvenli, kaygılı, kaçıngan ve nötr koşullara her grupta 16 kişi olacak şekilde atanarak deneysel bağlanma manipülasyonu uygulanmıştır. Bu süreçte katılımcılardan belirli bir bağlanma deneyimini yazmaları istenmiş, uygulama öncesi ve sonrası Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği (PANAS), Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YIYE II) ve klasik etik ikilem senaryoları verilmiştir. Patolojik Narsisizm Envanteri ise bir kez uygulanmıştır. Grup içi analizler sonucunda, güvenli bağlanma manipülasyonu uygulanan grupta olumlu duygularda anlamlı artış gözlenmiş; kaçıngan bağlanma manipülasyonu sonrasında ise kaçınganlık puanlarında artış saptanmıştır. Olumsuz duygular açısından ise grup içi veya gruplar arası anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ayrıca, narsisizmin büyüklenmeci ve kırılgan alt boyutlarının ahlaki kararlar üzerindeki düzenleyici rolleri Hayes'in PROCESS makrosu aracılığıyla test edilmiştir. Bulgulara göre, büyüklenmeci narsisizm, kaygılı bağlanma grubunda faydacı karar verme eğilimini anlamlı şekilde artırıcı bir rol oynamıştır. Benzer şekilde, kırılgan narsisizm ise yalnızca güvenli bağlanma grubunda faydacı karar verme eğilimini pozitif yönde etkilemiştir. Diğer gruplarda bu ilişkiler anlamlı bulunmamıştır. Bu bulgular, bağlanma sisteminin hem bireysel farklılıklar düzeyinde hem de bağlamsal olarak ahlaki karar verme süreçlerini etkileyebileceğini ortaya koymaktadır. Ayrıca narsisizmin bazı boyutlarının bu süreçte etkili olabileceği ve özellikle güvenli bağlanma durumlarında bireylerin daha faydacı kararlar verebildiği görülmektedir. Sonuç olarak, bu tez çalışması, bağlanma teorisi, ahlaki yargı ve kişilik özellikleri arasında dinamik bir etkileşim bulunduğunu göstererek, klinik ve sosyal psikoloji alanları için hem kuramsal hem de uygulamalı katkılar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the changes that occur in individuals' moral decision-making processes through the experimental manipulation of attachment patterns and to evaluate the regulatory role of narcissism's subdimensions in this relationship. The study was conducted in two stages with a sample consisting of students from Medipol University. In the first stage, 400 university students were administered the Experiences in Close Relationships Inventory (ECR) and four moral dilemma scenarios. In this stage, the relationships between individuals' attachment styles and their moral decisions were examined using multiple regression analysis. The findings revealed that an increase in avoidant attachment levels was associated with a decrease in deontological decision-making tendencies, while secure attachment supported this tendency. In the second stage, 64 participants were randomly assigned from among those who participated in the first stage to secure, anxious, avoidant, and neutral conditions, with 16 people in each group, and an experimental attachment manipulation was applied. During this process, participants were asked to write about a specific attachment experience, and they were administered the Positive and Negative Affect Schedule (PANAS), the Experiences in Close Relationships Inventory (YIYE II), and classic ethical dilemma scenarios before and after the intervention. The Pathological Narcissism Inventory was administered once. Group-internal analyses revealed a significant increase in positive emotions in the secure attachment manipulation group, while an increase in avoidant scores was observed following the avoidant attachment manipulation. No significant differences were found between groups or within groups in terms of negative emotions. Additionally, the regulatory roles of narcissism's grandiose and fragile subdimensions on moral decisions were tested using Hayes' PROCESS macro. According to the findings, grandiose narcissism played a significant role in increasing utilitarian decision-making tendencies in the anxious attachment group. Similarly, vulnerable narcissism positively influenced utilitarian decision-making tendencies only in the secure attachment group. These relationships were not found to be significant in other groups. These findings reveal that the attachment system can influence moral decision-making processes both at the level of individual differences and contextually. Furthermore, it was observed that some dimensions of narcissism may be effective in this process and that individuals are able to make more utilitarian decisions, especially in secure attachment situations. In conclusion, this thesis study demonstrates a dynamic interaction between attachment theory, moral judgment, and personality traits, providing both theoretical and practical contributions to the fields of clinical and social psychology.
Benzer Tezler
- Ölümlülük manipülasyonunun, bağlanma türlerinin ve karanlık üçlü kişilik özelliklerinin risk alma davranışına etkisi
The effects of mortality salience, attachment styles and dark triad personality traits on risk taking
ELİF BAYRAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN GALİP BAHÇEKAPILI
- Bağlanma yönelimlerinin romantik ilişkilerde etkisinin otobiyografik bellek işlevleri, benlik değişimi ve çatışma çözüm stilleri bağlamında incelenmesi
Investigation of the effect of attachment orientations on romantic relationships in the context of autobiographical memory functions, self-change and conflict resolution styles
NAGİHAN SADIKLAR
- Manipülasyonun duygusal zeka, bağlanma stilleri ve yaşam doyumuyla ilişkisi
The relationship of manipulation with emotional intelligence, attachment styles, and life satisfaction
EDA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞAH TURA
- Alienation from vs connection to the Dasein: Existential angst of people with different worldviews
Dasein'e yabancılaşma ve bağlanma: Farklı dünya görüşleri olan insanların varoluşsal kaygısı
ELİF ÖYKÜ US
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN KÖKDEMİR
- The examination of the effect of resource scarcity, pathogen and good father manipulations on women's mating preferences on the basis of the 3G hypothesis
Kıtlık, patojen ve iyi baba figürü manipülasyonlarının kadınların eş tercihleri üzerine etkisinin 3G hipotezi temelinde incelenmesi
YAĞMUR CEMRE ÖZKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN GALİP BAHÇEKAPILI