Kültürel mirasın dijitalleştirilmesinde sanal gerçeklik teknolojilerinin rolü: pandemi döneminde farkındalık ve erişilebilirlik
The role of virtual reality technologies in the digitization of cultural heritage: Awareness and accessibility during the pandemic period
- Tez No: 948450
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT TAHİR ÇALDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Science and Technology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Teknoloji ve Bilgi Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Teknoloji ve Bilgi Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Günümüzde teknolojinin kültürel mirasla kurduğu ilişki giderek derinleşmekte, sanal gerçeklik uygulamaları bu etkileşimin en yenilikçi örneklerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Bu araştırma, özellikle pandemi süreciyle ivme kazanan dijital dönüşüm bağlamında, sanal gerçekliğin kültürel mirasa erişim ve bu alandaki farkındalık üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma deseniyle yürütülen çalışmada, Ankara'daki çeşitli müze ortamlarında, yaş ve meslek açısından çeşitlilik gösteren 30 katılımcıyla yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiş; elde edilen veriler QDA Miner 2024 yazılımı aracılığıyla içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve temalar doğrultusunda sınıflandırılmıştır. Analiz sonuçları, sanal gerçeklik teknolojilerinin kültürel mirasa erişimi artırma, dijital koruma sağlama, farkındalık yaratma ve eğitim süreçlerini destekleme gibi alanlarda kayda değer imkânlar sunduğunu göstermiştir. Buna karşın, gerçek deneyim hissinin sınırlılığı, altyapı eksiklikleri, yüksek maliyetler ve görsel kaliteye dair yetersizlikler, teknolojinin kültürel alana tam anlamıyla entegre olmasını zorlaştıran başlıca engeller olarak öne çıkmaktadır. Katılımcıların aktardığı deneyimler, sanal gerçekliğin basit bir sunum aracından öte, kullanıcıyı içine çeken ve kültürel mirası yeniden hissettiren bir etkileşim ortamı sunduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çalışma, sanal gerçeklik tabanlı uygulamaların teknik kadar içerik açısından da geliştirilmesinin, kültürel sürdürülebilirlik adına önemli bir adım olduğunu savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In today's world, the relationship between technology and cultural heritage is becoming increasingly profound, with virtual reality (VR) applications emerging as one of the most innovative manifestations of this interaction. This research aims to examine the impact of virtual reality on access to and awareness of cultural heritage, particularly within the context of the accelerated digital transformation brought about by the COVID-19 pandemic. Employing a qualitative research design, structured interviews were conducted with 30 participants of diverse ages and professions in various museum settings in Ankara. The data collected were analyzed through content analysis using QDA Miner 2024 software and categorized according to predefined themes. The findings reveal that virtual reality technologies offer significant opportunities in enhancing access to cultural heritage, facilitating digital preservation, increasing public awareness, and supporting educational processes. However, limitations such as the lack of authentic experiential engagement, infrastructural inadequacies, high implementation costs, and insufficient visual quality were identified as key barriers to the full integration of VR into the cultural domain. Participants' experiences indicate that VR functions not merely as a presentation tool, but as an immersive environment that allows users to re-experience cultural heritage. In this context, the study argues that improving VR-based applications in terms of both technical and content dimensions constitutes an important step toward cultural sustainability.
Benzer Tezler
- Kültürel mirasın dijital temsili: Dara antik kenti agorasında artırılmış gerçeklik deneyimi
Digital representation of cultural heritage: An augmented reality experience in the agora of dara ancient city
BERYAR ZÜBEYDE BALABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEMAN FİGEN GÜL
- Standardization and its place within 3D digitization of cultural heritage
Kültür mirasının 3B dijitalleştirilmesinde standardizasyonun yeri
SARP KÜRKCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Müzecilikİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültür Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK GÜRSOY
- Dijitalleşme ile kültür ve sanat ilişkisini ele alan ulusal lisansüstü tezlerin bibliyografik analizi
Bibliography analysis of national graduate theses on the relationship between digitalization and culture and arts
ALPEREN KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BibliyografyaMunzur ÜniversitesiKültür ve Sanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ÇOBAN KENEŞ
- Performance analysis of artificial ıntelligence tools in digitalization of lost cultural heritage: saray-ı amire
Kayıp kültürel mirasın dijitalleştirilmesinde yapay zeka araçlarının performans analizi: saray-ı amire
SÜLEYMAN AYKUTALP ÖZKUYUMCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Mimarlıkİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiKentsel Dönüşüm Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE KALAYCI ÖNAÇ
- HBIM for the conservation of historical buildings: A bibliometric analysis
Tarihi binaların korunması için HBIM: Bibliyometrik bir analiz
NAJİBULLAH AGAJAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
MimarlıkBahçeşehir ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SUZAN GİRGİNKAYA AKDAĞ