Üç boyutlu (3B) ortamda oluşturulan meme kanseri sferoidlerinde abemaciclibin etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of abemaciclib on breast cancer spheroids created in a three-dimensional (3D) environment
- Tez No: 948713
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSUN KILIÇ SÜLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Kanser, küresel ölçekte en yaygın ve ölümcül hastalıkların başında gelmektedir. Kadınlarda en yaygın türü olan meme kanseri, kansere bağlı ölümlerde ilk sırada yer alır. Bu hastalığın alt tiplerinden biri olan üçlü negatif meme kanseri, yüksek agresifliği, metastatik özellikleri ve kötü prognozu ile öne çıkmaktadır. İlaç çalışmalarında serin-treonin kinaz proteinlerinin inhibisyonu yenilikçi bir yaklaşım olarak öne çıkmaktadır. Bu kapsamda, kanser hücrelerinde siklin bağımlı kinaz 4/6 (CDK-4/6) proteinini inhibe ederek hücre döngüsünü durduran Abemaciclib, hücre döngüsünü durdurarak tümör hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasını engelleyebilmektedir. Kanser araştırmalarında etik kısıtlamalar insanlar üzerinde çalışma yapmayı kısıtlamaktadır; hayvan deneyleri ise insan fizyolojisini tam olarak yansıtmayabilir. Bu nedenle, tümör dokularını daha gerçekçi biçimde taklit eden 3 boyutlu (3B) hücre kültürleri giderek önem kazanmaktadır. Hücrelerin iskelesiz bir ortamda kendi kendine organize olması ile oluşan Sferoid denilen bu 3B yapılar, kanser oluşum mekanizmalarını anlamak ve ilaç testlerini geliştirmede yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında, üçlü negatif meme kanseri hücre hattı MDA-MB-231 kullanılarak 3B Petri Dish® yöntemiyle sferoidler oluşturulmuştur. Ardından, CDK-4/6'nın seçici inhibitörü olan Abemaciclib'in etkileri Doksorubisin pozitif kontrol olarak kullanılarak karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilmiştir. Abemaciclib 10, 20 ve 25 µM ile Doksurubisin ise 5, 10 ve 20 µM olarak hücrelere uygulanmış ve 3-(4,5-dimetiltiazol-2-il)-5-(3-karboksimetoksifenil)-2-(4-sülfofenil)-2H-tetrazolyum (MTS) ile hücrelere karşı ilaçların sitotoksik etkileri ölçülmüştür. Hücre iskeleti ve hücreler arası bağlantılardaki değişiklikleri incelemek için Epitelyal-kaderin (E-kaderin) ve Fibröz-aktin (F-aktin) immünofloresan boyamaları yapılmıştır. Son aşamada, hücre döngüsü akış sitometrisiyle analiz edilerek hücresel ölüm yolakları araştırılmıştır. Çalışma bulguları, 3B sferoidlerin, 2 boyutlu (2B) hücre kültürlerine göre Abemaciclib'e daha yüksek direnç gösterdiğini ortaya koymuştur. Fibröz-aktin boyamada, hücre iskeletinde ve bağlantılarında yapısal değişiklikleri doğrulanmış, Epitelyal-kaderin ifadesindeki değişikliklere bağlı olarak boyanma olmamıştır. Hücre döngüsü analizi sonuçları Abemaciclibin, MDA-MB-231 hücrelerinde hücre döngüsünü farklı dozlarda hem G0/G1 hem de G2/M fazlarında durdurarak kontrolsüz hücre çoğalmasını azalttığını göstermiştir. Sonuç olarak, bu çalışma, 3B hücre kültürlerinin üçlü negatif meme kanseri (TNBC) gibi agresif kanser modellerinde ilaç etkilerini daha gerçekçi bir şekilde değerlendirme imkânı sunduğunu ve Abemaciclib'in TNBC tedavisinde potansiyel bir ajan olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Cancer remains one of the most prevalent and lethal diseases worldwide. Breast cancer—the most common malignancy in women—also ranks first in cancer-related mortality. Among its subtypes, triple-negative breast cancer (TNBC) stands out for its pronounced aggressiveness, metastatic potential, and poor prognosis. Inhibiting serine/threonine kinases has emerged as an innovative drug-development strategy; in this context, Abemaciclib, a selective cyclin-dependent kinase 4/6 (CDK-4/6) inhibitor, halts the cell cycle and can curb the uncontrolled proliferation of tumour cells. Because ethical constraints limit human studies and animal models do not fully recapitulate human physiology, three-dimensional (3D) cell-culture systems that better mimic tumour tissue are gaining importance. Spheroids—3D aggregates formed by self-organization of cells in a scaffold-free environment—are now widely used to elucidate oncogenic mechanisms and to improve drug screening. In this thesis, spheroids of the triple-negative breast cancer (TNBC) cell line MDA-MB-231 were generated using the 3D Petri Dish® method. The effects of Abemaciclib, a selective CDK-4/6 inhibitor, were then compared with those of the positive control Doxorubicin. Abemaciclib was applied at 10, 20 and 25 µM, while Doxorubicin was administered at 5, 10 and 20 µM, and the cytotoxic effects of the drugs against the cells were measured with 3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-5-(3-carboxymethoxyphenyl)-2-(4-sulfophenyl)-2H-tetrazolium (MTS) assay. Immunofluorescence staining for E-cadherin and filamentous actin (F-actin) was performed to assess changes in the cytoskeleton and cell–cell junctions. Finally, cellular death pathways were explored by analyzing the cell cycle via flow cytometry. The results showed that 3D spheroids exhibited greater resistance to Abemaciclib than conventional two-dimensional (2D) cultures. F-actin staining confirmed structural changes in the cytoskeleton and intercellular contacts, while E-cadherin expression was absent, reflecting the diminished expression of this junctional protein. Cell-cycle analysis revealed that Abemaciclib reduced uncontrolled proliferation of MDA-MB-231 cells by arresting them in both G0/G1 and G2/M phases in a dose-dependent manner. Overall, this study demonstrates that 3D cell-culture models provide a more realistic platform for evaluating drug responses in aggressive cancers such as TNBC and highlights Abemaciclib as a promising therapeutic candidate for TNBC.
Benzer Tezler
- Üç boyutlu kent modelleri ve internet erişimi
Three-dimensional urban models and internet access
ESRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMAGÜL KILIÇ
- İnsan plasenta ve endotel hücre hatları ile 3b kriyojel ortak kültür sisteminin oluşturulması ve etkinliğinin araştırılması
Construction of a 3d cryogel co-culture system using human placental and endothelial cell lines and investigating its efficiency
MERVE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN KILIÇ SÜLOĞLU
- 3b cbs kapsamında çok katlı bina yangınlarına yönelik akıllı bireysel tahliye modelinin yapay sinir ağı ile tasarlanması
Design of an intelligent individual evacuation model for high rise building fires using neural network within the scope of 3d gis
ÜMİT ATİLA
Doktora
Türkçe
2013
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKarabük ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL RAKIP KARAŞ
- 3B modellenmiş ortamda kişi tespiti
Human capture on 3D modelled environment
TAHİR BÜYÜKBAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiAnkara ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI GÖKHAN İLK
- Metrik olmayan dijital kameraların su altı fotogrametrisinde kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation of the usage of non-metric digital cameras in underwater photogrammetry
SEDA NUR GAMZE HAMAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve FotogrametriMersin ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ULVİ