Güney Kore ve Türkiye ekonomik dinamikleri: Karşılaştırmalı SWOT analizi
Economic dynamics of South Korea and Turkey: Comparative SWOT analysis
- Tez No: 948781
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SABRİ ÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Ekonomik Kalkınma, Sanayi Politikası, Dış Ticaret, Güney Kore, Türkiye, SWOT Analizi, Economic Development, Industrial Policy, Foreign Trade, South Korea, Turkey, SWOT Analysis
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu tez, Güney Kore ve Türkiye'nin ekonomik kalkınma stratejilerini karşılaştırmalı olarak ele almaktadır. Tezin temel amacı, farklı tarihsel, siyasi ve coğrafi koşullara sahip bu iki ülkenin 1980 sonrası dönemde nasıl kalkındığını ve uyguladıkları sanayi ile dış ticaret politikalarıyla nasıl ayrıştığını ortaya koymaktır. Ayrıca, gelişmekte olan ülkeler için hangi derslerin çıkarılabileceği de değerlendirilmiştir. Araştırmada, sanayi politikaları, ihracata dayalı büyüme, kamu sektörünün rolü, eğitim, yenilikçilik ve kurumsal yapı gibi önemli alanlara odaklanılmıştır. Güney Kore; devletin yönlendirdiği sanayileşme modeli, uzun vadeli planlama anlayışı, teknoloji yatırımları ve eğitime verdiği önemle genellikle başarılı bir kalkınma örneği olarak gösterilmektedir. Türkiye ise zaman zaman hızlı büyüme dönemleri yaşasa da, dış etkenler ve iç siyasi değişiklikler nedeniyle daha dalgalı bir kalkınma süreci geçirmiştir. Çalışmada hem nitel hem de nicel yöntemler bir arada kullanılmış; imalat, elektronik ve tekstil gibi sektörler detaylı şekilde incelenmiştir. İki ülkenin dış ticaret performansları karşılaştırılmış, ayrıca her biri için SWOT analizi yapılarak güçlü ve zayıf yönlerle birlikte karşılaştıkları fırsat ve tehditler değerlendirilmiştir. Devlet, sanayi ve üniversite arasındaki iş birliğini incelemek amacıyla Triple Helix (Üçlü Sarmal) modeli de çalışmada kullanılmıştır. Çelımda, Kore ve Türkiye'den Triple Helix parametreleri olan Akademi, Kamu ve Reel Sektör temsilcileri ile görüşülerek, nitel bir SWOT değerlendirilmesi yapılmıştır. Her iki ülkeden de her üç alanda alanında tecrübe sahibi olan (en az 7 yıl) özel kişiler ile yarıyapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatlardan elde edilen bilgiler yazılı hale getirilerek, Yapay Zeka (Deep Seek) Programı ile analiz edilmesi sağlanmıştır. Elde edilen bulgular, Güney Kore'nin uyumlu ve yeniliğe açık politikaları sayesinde sürdürülebilir ve yüksek katma değerli bir büyüme sağladığını göstermektedir. Türkiye ise genç nüfusu ve stratejik konumuyla önemli bir potansiyele sahip olmasına rağmen; politika istikrarsızlığı, kurumsal zayıflıklar ve düşük katma değerli üretim gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Sonuç olarak, bu tez gelişmekte olan ülkeler için etkili sanayi ve dış ticaret politikaları geliştirmeye katkı sağlayabilecek bazı önemli çıkarımlar sunmaktadır. Özellikle uzun vadeli planlama, güçlü kurumlar ve eğitim ile teknolojiye yapılan yatırımlar, sürdürülebilir kalkınma ve küresel rekabet gücü açısından kritik öneme sahiptir.
Özet (Çeviri)
This thesis provides a comparative analysis of the economic development strategies of South Korea and Turkey. The main objective is to examine how these two countries, which have different historical, political, and geographical backgrounds, achieved development after 1980 and how their industrial and trade policies diverged. It also aims to explore what lessons can be drawn for developing countries. The study focuses on key areas such as industrial policies, export-oriented growth, the role of the public sector, education, innovation, and institutional structures. South Korea is generally considered a successful example of development due to its state-led industrialization model, long-term planning, investment in technology, and strong emphasis on education. Turkey, on the other hand, has experienced periods of rapid growth, but its development path has been more unstable due to external economic factors and internal political shifts. Both qualitative and quantitative methods were used in the analysis. Sectors such as manufacturing, electronics, and textiles were examined in detail. The foreign trade performances of the two countries were compared, and a SWOT analysis was conducted for each, evaluating their strengths, weaknesses, opportunities, and threats. In addition, the Triple Helix model was used to analyze the interaction between the state, industry, and universities in the development process. In this study, a qualitative SWOT analysis was conducted by interviewing representatives from the Triple Helix parameters — Academia, Public Sector, and Industry — from both Korea and Turkey. Semi-structured interviews were held with individuals from each of these three fields in both countries who have at least seven years of professional experience. The information obtained from the interviews was transcribed and analyzed using the Artificial Intelligence-based program Deep Seek. The findings show that South Korea has achieved sustainable and high value-added growth through consistent and innovation-oriented policies. Turkey, while having significant potential due to its young population and strategic location, still faces challenges such as policy instability, weak institutions, and low value-added production. In conclusion, this thesis offers several insights that may help developing countries design more effective industrial and trade policies. It highlights the importance of long-term planning, strong institutions, and investments in education and technology for achieving sustainable development and global competitiveness.
Benzer Tezler
- Doğu Asya ülkelerinin ekonomik büyüme dinamiklerinin Türkiye ekonomi ile karşılaştırmalı analizi
Comperative analysis of the dynamics of economic development of Dast Asian countries and Turkish economy
İBRAHİM KÜLÜNK
- Encounters with neoliberal globalization: South Korea and Turkey in comparative perspective
Neoliberal küreselleşme sürecinde Güney Kore ve Türkiye: Karşılaştırmalı bir analiz
THERGİLL KİM KİM
Doktora
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE EDER
- Türkiye'nin serbest ticaret anlaşmaları, Güney Kore örneği ve dış ticarete etkileri
Turkey's free trade agreements, South Korea model and foreign trade effects
YASEMİN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisadi Gelişme ve Uluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE TAHSİN
- Instituonal capacity and motivation: A comparative study of BRICS and MIKTA clubs
Kurumsal kapasite ve motivasyon: BRICS ve MIKTA kulüplerinin karşılaştırmalı bir çalışması
KÜBRANUR ÖZMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Uluslararası İlişkilerAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RESUL YALÇIN
- International political economy of development: The US involvement in South Korea and Türkiye between 1945-1990
Kalkınmanın uluslararası siyasi ekonomisi: 1945-1990 arasında Güney Kore ve Türkiye'de ABD müdahiliyetinin rolü
ÖZGE DEMİREL
Doktora
İngilizce
2023
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET FATİH TAYFUR