Uluslararası sorumluluk hukukunda devlet dışı birimlerin fiillerinin devlete atfedilebilirliği
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 949277
- Danışmanlar: PROF. DR. CEREN ZEYNEP PİRİM KIZILCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Elinizdeki çalışmada uluslararası sorumluluk hukuku kuralları uyarınca devlet dışı birimlerin fiillerinin hangi şartlar altında devlete atfedilebileceği meselesi incelenmektedir. Bir devletin uluslararası sorumluluğunun doğması için devletin uluslararası yükümlülüğünün ihlali anlamına gelecek bir fiilde bulunulmalı ve bu fiil o devlete atfedilmelidir. Fiilin devlete atfedilebilirliğine ilişkin genel kural, devlet organları tarafından gerçekleştirilen fiillerin devlete atfedileceği yönündedir. Fakat devlet dışı birimlerin uluslararası sistemde giderek artan biçimde rol oynamaya başlamaları, devletlerin iç hukuklarında devlet organı olarak düzenlenmeyen bu birimlerin fiillerinin devlete atfedilebilirliği meselesini gündeme getirmiştir. Devlet organlarının fiillerinin devlete atfedileceği yönündeki genel kuralın yansıması olarak, devlet dışı birimlerin fiilleri kural olarak devlete atfedilemez. Bununla birlikte, belirli şartlar altında istisnai olarak bu birimlerin fiilleri devlete atfedilebilmektedir. Uluslararası sorumluluk hukuku uyarınca devlet dışı birimlerin fiillerinin devlete atfedilebildiği ilk durum, devlet dışı birimlerin devlet adına hareket etmeleridir. Buna göre, devlet ile arasında resmi bir ilişki olmayan devlet dışı birimin fiilleri, devlet ile arasındaki fiilî ilişki nedeniyle devlete atfedilmektedir. Bu fiilî ilişkinin söz konusu olduğu durumlardan biri, devlet dışı birimin devletin de facto organı olması halidir. De facto devlet organları, devletin iç hukukuna göre devlet organı statüsüne sahip olmayan ama fiilî olarak bir organmışçasına devletin bir uzvu gibi hareket eden birimlerdir. Devlet dışı birim olarak nitelendirilen bir birimin de facto devlet organı olduğunun kabul edilmesi halinde, uluslararası hukuk uyarınca artık o birime diğer devlet dışı birimler gibi değil, bir devlet organı olarak muamele edilir. Dolayısıyla de jure organların olduğu gibi de facto organların da yetki aşımında bulunarak hareket ettikleri fiilleri dahil tüm fiilleri devlete atfedilmektedir. Bir birimin de facto devlet organı olup olmadığının tespitinde uluslararası yargı makamları farklı kriterler öngörmüştür. Bu bağlamda Uluslararası Adalet Divanı tarafından öngörülen tam bağımlılık kriterine göre, bir birimin de facto devlet organı olması için de jure devlet organlarından bir farkı olmayacak şekilde devlete tam bağımlı olarak hareket etmesi gerekmektedir. Fakat Divan, bu kritere yönelik ayrıntılı bir açıklamada bulunmamış ve kriterin uluslararası teamül hukukunu yansıtıp yansıtmadığını değerlendirmemiştir. İkinci kriter, Eski Yugoslavya İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi tarafından öngörülen genel kontrol kriteridir. Buna göre, örgütlü ve hiyerarşik yapıya sahip bir grubun devlet tarafından finanse edilip eğitmesinin yanı sıra, faaliyetlerinin planlanması ve koordinasyonunda da devletin rol oynaması halinde grubun de facto devlet organı olduğu kabul edilmelidir. Devlet dışı birimin devlet adına hareket ettiği bir diğer durum, devlet dışı birimin fiili devletin talimatıyla veya yönlendirmesi ya da kontrolü altında gerçekleştirmesidir. Bu kapsamda iki farklı hal mevcuttur. Bunlardan ilki fiilin gerçekleştirilmesi için xi devletin devlet dışı birime bu yönde bir talimat vermesidir. İkincisi ise devlet dışı birimin fiili gerçekleştirirken devletin yönlendirmesi veya kontrolü altında hareket etmesidir. Uluslararası Adalet Divanı, bu ikinci durumun söz konusu olması için devletin devlet dışı birim tarafından gerçekleştirilen operasyon üzerinde etkin kontrolünün olması gerektiğini belirtmektedir. Devlet dışı birimlerin fiillerinin devlete atfedileceği bir diğer istisnai durum, devletin söz konusu fiili sonradan kendi fiili olarak kabul edip benimsemesidir. Devletin bu fiili kendi fiili olarak kabul edip benimsediğine kesin olarak ulaşılamasa dahi devletin fiilden sonraki tutum ve davranışları, fiilin devletin talimatıyla gerçekleştirildiğine ilişkin bir kanıt olarak değerlendirilebilecektir. Bu çalışmada devlet dışı birimlerin fiillerinin devlete atfedildiği diğer durumlar, bu birimlerin kamu gücü kullanmaları başlığı altında incelenmiştir. Bu kapsamda ilk olarak, devlet dışı birimlerin devlet tarafından kamu gücü kullanmak üzere yetkilendirilmesi durumu ele alınmıştır. Bu yetkilendirme; kanun, tüzük, kararname veya sözleşme vasıtasıyla yapılabilir. Devlet dışı birimin kamu gücü kullanıp kullanmadığının tespitinde; yürütülen faaliyetin içeriği, amacı, yetkilendirilme yöntemi ve devlete karşı hesap verebilirliği gibi kriterler dikkate alınmaktadır. Ayrıca bu tespitte devletin yargı bağışıklığına sahip olup olmadığının tespitinde uygulanan acta jure gestionis ve acta jure imperii ayrımından da yararlanılabilmektedir. Kamu gücü kullanan devlet dışı birimler başlığı altında incelenen ikinci durumsa devlet dışı birimlerin resmi makamların yokluğu veya yetersizliği halinde kamu gücü kullanmasıdır. Buna göre; savaş, işgal, deprem veya sel gibi sebeplerle devlet aygıtının işlevini yerine getirememesi durumunda, halkın koşullar gereği kendi inisiyatifiyle kamu gücü içeren faaliyetlerde bulunması halinde, bu kapsamdaki fiiller devlete atfedilecektir. Son olarak, çalışma ayaklananların fiillerinin devlete atfedilebilirliğinin incelenmesiyle tamamlanmaktadır. Buna göre, ayaklananların fiilleri kural olarak devlete atfedilemez. Fakat ayaklananların yeni bir hükümet veya devlet kurması yoluyla başarıya ulaşması halinde, bunların fiilleri devlete atfedilecektir. Ayaklananların yeni bir hükümet kurarak başarıya ulaşması halinde devlet eski hükümetin fiillerinden de sorumlu olurken, yeni bir devletin kurulması halinde eski devletin fiilleri yeni devlete atfedilmez.
Özet (Çeviri)
This study examines the attribution of the acts of non-State actors/entities to the State under the law of international responsibility. Two conditions must be met for a State to incur international responsibility: The conduct must be attributable to the State under international law, and it must constitute a breach of an international obligation of that State. The general rule of attribution is that acts carried out by State organs are attributable to the State. However, as non-State actors have increasingly begun to play a role in the international system, the issue has arisen of whether acts committed by such actors – who are not recognized as State organs under internal law – can nonetheless be attributed to the State. As a reflection of the general rule that acts of State organs are attributable to the State, the acts of non-State actors are, as a rule, not attributable to the State. Nevertheless, under certain conditions, the acts of these actors can be exceptionally attributed to the State. The first scenario in which the acts of non-State actors can be attributed to the State under the law of international responsibility is when such actors act on behalf of the State. Accordingly, even if there is no formal link between the non-State actor and the State, the acts of the actor may be attributed to the State due to a de facto link. One situation in which such a relationship exists is when the non-State actor is a de facto organ of the State. De facto organs are entities that have not an organ status under internal law but act as an organ. If a non-State actor is recognized as a de facto organ, international law treats that actor as a State organ. Consequently, all of its acts, including those committed ultra vires, are attributable to the State just as in the case of de jure organs. In determining whether a non-State actor is a de facto organ, different tests have been proposed. In this context, the International Court of Justice has proposed the complete dependence test. According to that, the non-State actor must act in complete dependence on the State, such that there is no distinction between it and de jure organs. However, the Court has not explained this test in detail, nor examined whether it reflects customary international law. A second test is the overall control test developed by the Appeals Chamber of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. According to this test, if the State finances and trains an organized and hierarchically structured group and also plays a role in the planning and coordination of the group's operations, the group should be considered de facto organ. Another situation in which a non-State actor is considered to act on behalf of the State is when it acts on the instructions of, or under the direction or control of the State. In this regard, there are two different circumstances. The first is when the State gives instructions to the non-State actor to perform the conduct in question. The second is when the non-State actor acts under the direction or control of the State while carrying out the conduct. According to the International Court of Justice, for this second circumstance, the State must exercise effective control over the operation carried out by the non-State actor. Another scenario which the acts of non-State actors are attributable to the State is when the State subsequently acknowledges and adopts the conduct as its own. Even if there are doubts as to whether the State has acknowledged and adopted the conduct as its own, subsequent statements by the State may serve as evidence that the act was carried out on its instructions. In this study, other situations in which the acts of non-State actors are attributable to the State are examined under the heading of actors exercising elements of governmental authority. In this context, the first situation discussed is when a non- State actor is empowered by the State to exercise elements of the governmental authority. Such authority may be conferred through laws, regulations, decrees, or contracts. In determining whether the non-State actor is exercising governmental authority, factors such as the nature and purpose of the activity, the way of conferral, and the actor's accountability to the State are considered. Additionally, the distinction between acta jure gestionis and acta jure imperii -used to determine whether the State enjoys immunity- can also be applied. The second situation under the heading of non-State actors exercising governmental authority is when these actors act in the absence or default of the official authorities. Accordingly, when the State apparatus is unable to function due to reasons such as war, occupation, earthquakes, or floods, and a person or group, out of necessity, undertakes activities related to the governmental authority on its own initiative, such acts will be attributable to the State. Finally, the study concludes by examining the attribution of acts committed by insurrectional movements. As a rule, the acts of insurrectional movements are not attributable to the State. However, if the insurrectional movement succeeds in establishing a new government or a new State, its acts will be attributable to the State. If the movement succeeds by establishing a new government, the State will also be responsible for the acts of the former government. In contrast, if a new State is established, the acts of the former State will not be attributed to the new State.
Benzer Tezler
- Siber terörizmin idare hukukunda sosyal risk ilkesi çerçevesinde incelenmesi
Examination of cyber terrorism in the framework of social risk principle in administrative law
BURAK YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Yönetim Bilişim SistemleriAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA FINDIK
- İdare hukuku boyutuyla kişisel verilerin korunması
Protection of personal data by administrative law
NECATİ GÖKHAN AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hukukİstanbul Kültür ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ALTINOK ÇALIŞKAN
- Ceza Muhakemesinde hukuka aykırı delillerin ispat değeri
Probative value of illegally obtained evidence in Criminal Procedure
YEŞİM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT KOCASAKAL
- Johann Gottlieb Fichte'nin devlet kuramı
Başlık çevirisi yok
OSMAN NEVRES UNANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Siyasal BilimlerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OZAN ERÖZDEN