İyilikten çok fazlası: Narsisizm ve sosyal onay ihtiyacının patolojik özgecilik üzerindeki rolü
Beyond kindness: The role of narcissism and the need for social approval in pathological altruism
- Tez No: 949276
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÜZÜMCÜ ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Özgecilik, alanyazında olumlu bir kavram olarak ele alınırken; patolojik özgecilik bireyin kendisine zarar vermesi pahasına başkalarının ihtiyaçlarını önceliklendirmesi olarak tanımlanmaktadır. Patolojik özgecilikle ilişkili faktörleri inceleyen çalışmaların sayısının kısıtlı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, patolojik özgeciliği yordayan faktörlerin incelenmesi önem taşımaktadır. Alanyazındaki çalışmalar narsisistik kişilik özelliklerinin, özellikle de kırılgan narsisistik kişilik özelliklerinin patolojik özgecilik ile ilişkili olabileceğine işaret etmektedir. Büyüklenmeci narsisizm, hayranlık uyandırma ihtiyacı hisseden, dışa dönük bir yapı ile ilişkilendirilirken; kırılgan narsisizm eleştiriye duyarlı, içe dönük bir yapı ile ilişkilendirilmektedir. Narsisistik kişilik özelliğine sahip bireylerin çevrelerindeki insanların onayına duydukları yoğun ihtiyaç göz önünde bulundurulduğunda, tüm bu faktörlerin patolojik özgecilik açısından risk faktörü olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma kapsamında, patolojik özgecilikte ortaya çıkan, bireyin kendi ihtiyaçlarını görmezden gelme pahasına başkalarına yardım etme davranışlarının narsisistik kişilik özellikleri ve sosyal onay ihtiyacı ile ilişkili olduğu hipotez edilmiştir. Bu çalışma kapsamında, gelecekte psikolojik sağlık alanında çalışacak psikoloji, RPD ve sosyal hizmet bölümü öğrencilerinde sosyal onay ihtiyacı ile büyüklenmeci ve kırılgan narsisistik kişilik özelliklerinin patolojik özgecilik üzerindeki yordayıcı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini 18-30 yaş arası (Ort = 22.95, SS = 2.395), üniversitelerin psikoloji, RPD, sosyal hizmet bölümlerinde öğrenim gören ve psikiyatrik tanı almamış 256 katılımcı (230 kadın, 25 erkek) oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla Sosyodemografik Bilgi Formu, Sosyal Onay İhtiyacı Ölçeği, Sağlıklı Bencillik ve Patolojik Özgecilik Ölçeği ve Patolojik Narsisizm Envanteri kullanılmıştır. Veriler Qualtrics üzerinden toplanarak SPSS 25.0 ile analiz edilmiştir. Bulgular kırılgan narsisistik kişilik özelliklerinin sosyal onay ihtiyacı ve patolojik özgecilikle pozitif yönde anlamlı ilişkili olduğunu; büyüklenmeci narsisistik kişilik özelliklerinin ise değişkenler ile negatif yönlü ilişkilere sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Hiyerarşik regresyon analizi sonuçları, birinci basamakta modele eklenen sosyal onay ihtiyacının patolojik özgeciliği anlamlı bir biçimde yordadığını göstermektedir. İkinci basamakta kırılgan narsisizm modele eklendiğinde sosyal onay ihtiyacının yordayıcı rolünün ortadan kalktığı ve kırılgan narsisizmin patolojik özgeciliği pozitif yönde anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Narsisizmin bir diğer boyutu olan büyüklenmeci narsisizmin ise patolojik özgeciliği anlamlı düzeyde yordamadığı ve modele anlamlı bir katkı sağlamadığı bulunmuştur. Bulgular kırılgan narsisistik kişilik özelliklerinin patolojik özgecilik açısından güçlü bir risk faktörü olduğuna işaret etmektedir. Elde edilen bu bulgular mevcut alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
While altruism is generally considered a positive concept in the literature, pathological altruism is defined as prioritizing others' needs at the expense of one's own well-being. Considering the limited number of studies examining the factors associated with pathological altruism, it is important to investigate the predictors of this phenomenon. Studies in the literature suggest that narcissistic personality traits—especially vulnerable narcissism—may be associated with pathological altruism. Grandiose narcissism is associated with an extraverted personality structure that seeks admiration, whereas vulnerable narcissism is related to an introverted structure sensitive to criticism. Given the intense need for external approval among individuals with narcissistic traits, all these factors are considered potential risk factors for pathological altruism. This study hypothesized that the behaviors associated with pathological altruism—namely helping others at the expense of one's own needs—would be related to narcissistic personality traits and the need for social approval. The aim of the study was to examine the predictive roles of the need for social approval, grandiose narcissism, and vulnerable narcissism on pathological altruism in students from psychology, guidance and psychological counseling (GPC), and social work departments who are expected to work in the field of psychological health in the future. The sample consisted of 256 participants (230 female, 25 male) aged between 18 and 30 (M = 22.95, SD = 2.395) who were enrolled in psychology, GPC, and social work programs at various universities and did not have a psychiatric diagnosis. Data were collected using a Sociodemographic Information Form, the Need for Social Approval Scale, the Healthy Selfishness and Pathological Altruism Scale, and the Pathological Narcissism Inventory. The data were collected via Qualtrics and analyzed using SPSS 25.0. The findings indicated that vulnerable narcissistic traits were positively and significantly related to both the need for social approval and pathological altruism. In contrast, grandiose narcissistic traits were negatively related to these variables. Hierarchical regression analysis showed that the need for social approval significantly predicted pathological altruism in the first step. However, when vulnerable narcissism was added in the second step, the predictive role of the need for social approval disappeared, and vulnerable narcissism emerged as a positive and significant predictor of pathological altruism. Grandiose narcissism, on the other hand, did not significantly predict pathological altruism and did not make a meaningful contribution to the model. These findings suggest that vulnerable narcissistic traits are a strong risk factor for pathological altruism. The results are discussed within the framework of the existing literature.
Benzer Tezler
- Analysis of total ada activity in peripheral blood mononuclear cells (PBMCs) of DADA2 patients
DADA2 hastalarının periferik kan mononükleer hücrelerinde total ada aktivitesinin analizi
TURNA DEMİRCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Genetikİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EDA TAHİR TURANLI
- Teaching moralities of the modern nation through TV serials: The narrative analysis of Sıla
Modern devlet ahlakının televizyon dizileri aracıyla öğretilmesi: Sıla dizisi?nin anlatı analizi
MELİSA ÇAKMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. RIFAT OKÇABOL
- Eğitim açısından ihsan kavramı (Cibril Hadisi bağlamında)
The concept of ihsan in terms of education (In the context of the Hadith of Gabriel)
SEYİT AHMET KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinŞırnak ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÖZALP
- Kur'ân'da 'Hüsn' kavramı
The consept of 'Husn' in Quran
HAVVA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. MUSTAFA BİLGİN