Okul yöneticilerinin büropatolojik davranışları ile okulun örgüt sağlığı
Bureaupathological behaviors of school administrators and organizational health of schools
- Tez No: 949321
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN FERDA BEYTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 377
Özet
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerindeki büropatolojik davranışları ve okulun örgüt sağlığına ilişkin durumları tespit etmek ve okul yöneticilerindeki büropatolojik davranışların okulun örgüt sağlığına etkisini çeşitli değişkenler bakımından incelemektir. Araştırma nicel yöntemle ilişkisel tarama modelinde ve betimsel olarak yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini İzmir ili tüm ilçeleri resmi anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görevli öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri 477 okulda görev yapan ve tabakalı seçkisiz örnekleme yoluyla belirlenen toplam 720 öğretmenden toplanmıştır. Araştırma verilerini toplamak için araştırmacı tarafından geliştirilen“Büropatolojik Davranış Ölçeği”ve Akbaba (1997) tarafından geliştirilen“Örgüt Sağlığı Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen Büropatolojik Davranış Ölçeği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve diğer geçerlilik analizleriyle birlikte güvenirlik analizleri yapılmıştır. Ölçekler yoluyla toplanan veriler analiz edilirken IBM SPSS Statistics 27, IBM SPSS AMOS ve Microsoft Office 365 Excel programlarından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanında T-Testi, ANOVA (varyansların homojen dağılmadığı durumlarda Welch testi) gibi parametrik, Kruskal Wallis H, Mann-Whitney U testi gibi non-parametrik testler ile Pearson korelasyon analizi ve doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin okul yöneticilerindeki büropatolojik davranışlara yönelik algılarının düşük düzeyde olduğu, okulların örgüt sağlığına ilişkin algılarının ise yüksek düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin büropatolojik davranışlara ilişkin algılarının makamı öne çıkarma alt boyutunda en düşük, güvensizlik alt boyutunda ise en yüksek olduğu bulunmuştur. Örgüt sağlığına ilişkin en yüksek algının örgütsel liderlik alt boyutunda olduğu, en düşük algının ise örgütsel bütünlük alt boyutuna ait olduğu görülmüştür. Büropatolojik davranışlara ilişkin öğretmen algılarının yaşına, cinsiyetine, okulun türüne, personel sayısına, öğrenci sayısına, yöneticinin cinsiyetine, yöneticinin eğitim durumuna, yöneticinin mesleki kıdemine, yöneticinin medeni haline, yöneticinin çocuk sayısına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılaşırken öğretmenin eğitim durumuna, mesleki kıdemine, medeni haline ve yöneticinin yaşına göre anlamlı farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Okulun örgüt sağlığına ilişkin öğretmen algılarının yaşına, cinsiyetine, mesleki kıdemine, okul türüne, personel sayısına, öğrenci sayısına, yöneticinin cinsiyetine, yöneticinin eğitim durumuna, yöneticinin mesleki kıdemine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılaşırken öğretmenin eğitim durumuna, medeni haline, yöneticinin yaşına, yöneticinin medeni haline, yöneticinin çocuk sayısına göre anlamlı farklılaşmadığı görülmüştür. Okul yöneticilerindeki büropatolojik davranışlar ile okulun örgüt sağlığı arasında anlamlı, negatif yönlü ve yüksek düzeyde ilişkinin olduğu ve büropatolojik davranışların toplamda ve tüm alt boyutlarda okulun örgüt sağlığının güçlü bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okul yöneticilerindeki büropatolojik davranışların önlenmesine ve okulların örgüt sağlığının güçlendirilmesine yönelik öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the bureaupathological behaviors of school administrators and school organizational health and to examine the effect of bureaupathological behaviors of school administrators on school organizational health in terms of various variables. The research was conducted using quantitative methods in a correlational survey model and descriptively. The population of the study consists of teachers working in public pre-school, primary, secondary and high school levels in all districts of Izmir province. The data were collected from a total of 720 teachers working in 477 schools and selected through stratified random sampling. In order to collect the research data, the researcher developed the“Bureaupathological Behavior Scale”and the“Organizational Health Scale”developed by Akbaba (1997) were used. Exploratory Factor Analysis (EFA), Confirmatory Factor Analysis (CFA) and other validity analyses as well as reliability analyses were conducted for the Bureaupathological Behavior Scale developed by the researcher. IBM SPSS Statistics 27.0 (Statistical Package for Social Sciences), IBM SPSS AMOS (Analysis of Moment Structures) and Microsoft Office 365 Excel programs were used to analyze the data collected through the scales. In the analysis of the data, in addition to descriptive statistics, parametric tests such as T-Test, ANOVA (Welch test in cases where the variances are not homogeneously distributed), non-parametric tests such as Kruskal Wallis H, Mann-Whitney U test, as well as Pearson correlation analysis and linear regression analysis were used. As a result of the research, it was concluded that teachers' perceptions of bureaupathological behaviors in school administrators were at a low level and their perceptions of organizational health of schools were at a high level. It was found that teachers' perceptions of bureaupathological behaviors were lowest in the sub-dimension of highlighting management position, and their highest perceptions were in the sub-dimension of insecurity. It was seen that the highest perception of organizational health was in the organizational leadership sub-dimension and the lowest perception was in the organizational integrity sub-dimension. It was concluded that teachers' perceptions of bureaupathological behaviors differed significantly according to their age, gender, type of school, number of personnel, number of students, gender of the administrator, educational status of the administrator, professional seniority of the administrator, marital status of the administrator, number of children of the administrator, while they did not differ significantly according to the educational status of the teacher, professional seniority, marital status and age of the administrator. It was concluded that teachers' perceptions of the organizational health of the school differed significantly according to their age, gender, professional seniority, type of school, number of personnel, number of students, gender of the administrator, educational status of the administrator, professional seniority of the administrator, while they did not differ significantly according to the educational status of the teacher, marital status, age of the administrator, marital status of the administrator, number of children of the administrator. It was found that there was a significant, negative and high-level relationship between the bureaupathological behaviors of school administrators and school organizational health and that bureaupathological behaviors were a strong predictor of school organizational health in total and sub-dimensions. According to the results of the research, suggestions were made to prevent bureaupathological behaviors in school administrators and to strengthen the organizational health of schools.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin e - liderlik yeterlikleri
The efficiency of school administrators about e - leadership
İSKENDER TEKİNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMevlana ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEHBİ ÇELİK
- Okul yöneticilerinin duygusal zekâ düzeyleriyle hizmetkâr liderlik davranışları arasındaki ilişki
The relation between emotional intelligence levels and servant leadership behaviours of the school managers
MEHMET BÜYÜKTATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMevlana ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEHBİ ÇELİK
- Okul yöneticilerinin sosyotropik - otonomik kişilik özellikleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The study of relationship between sociotropic - autonomic personality characterics and problem solving skills of school administrators
ÖZGE SERTTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Okul yöneticilerinin öğretmenlere yönelik metaforik algıları
The metaphorical perception of the school directors towards the teachers
SEVİM SİNEM AYDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. UĞUR AKIN
- Okul yöneticilerinin yönetici kaygı düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki
The relationship between school managers' anxiety level and their conflict management strategies
ABDULLAH KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EVRİM ÇETİNKAYA YILDIZ