Özgül öğrenme güçlüğü eş tanılı dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde okul reddi ile damgalanma, sosyal dışlanma ve algılanan sosyal desteğin ilişkisi
The relationship between school refusal, stigmatization, social exclusion, and perceived social support in adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder and comorbid specific learning disorder
- Tez No: 949441
- Danışmanlar: DR. İPEK SÜZER GAMLI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Giriş: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dikkat sürekliliğinde bozulma, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ile karakterize, çocukluk döneminde başlayan nörogelişimsel bir bozukluktur. Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) ise, bireyin zekâ düzeyine ve eğitim yaşantısına rağmen okuma, yazma ya da matematik alanlarında beklenen performansı gösterememesiyle tanımlanan bir bozukluktur. Çocuk ve ergenlerde her iki bozukluk sıklıkla birlikte görülmekte; eş tanı varlığında bireylerin akademik, sosyal ve duygusal işlevsellikleri daha fazla olumsuz etkilenebilmektedir. Okul reddi davranışı; çocuğun ya da ergenin okula gitmeyi reddetmesi, okula karşı yoğun kaygı yaşaması ya da okulda kalmakta güçlük çekmesiyle kendini gösteren önemli bir klinik durumdur. Özellikle DEHB ve ÖÖG gibi nörogelişimsel bozukluklara sahip bireylerde, okul reddinin daha sık gözlenebileceği belirtilmektedir. Buna ek olarak, bu bireylerin akran ilişkilerinde yaşadığı güçlükler ve etiketlenme deneyimleri, sosyal dışlanma ve damgalanma algılarını artırabilmekte; bu durum da algılanan sosyal desteği olumsuz yönde etkileyerek okul reddini pekiştirebilmektedir. Bu çalışma, ÖÖG eş tanılı DEHB tanısı almış ergen bireylerde, okul reddi ile damgalanma, sosyal dışlanma ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Söz konusu değişkenler arasındaki etkileşimin ortaya konması, klinik uygulamalara ve bütüncül müdahale yaklaşımlarına ışık tutabilecek nitelikte önemli bilgiler sağlayacaktır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğine başvuran, klinisyen tarafından DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders-Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı) tanı kriterlerine göre DEHB+ÖÖB (n=49) ve yalnızca DEHB (n=53) tanısı alan ve sağlıklı (n=50) toplam 152 çocuk ve ergen dahil edilmiştir. Bu tanılar dışında DSM tanı kriterlerine göre tanısı olan veya herhangi bir kronik genetik, endokrinolojik, nörolojik hastalığı olan hastalar çalışmaya alınmamıştır. Çocuklar, ergenler ve ailelerinden ayrı ayrı onam alınmıştır. Klinisyen tarafından tanısal değerlendirme ve psikiyatrik komorbiditelerin saptanabilmesi için çalışmaya katılan ergenlerle, 'Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli- Türkçe Uyarlaması (ÇDŞG-ŞY-T)' adlı yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış, sonrasında sosyodemografik ve klinik veri toplama formu doldurulmuştur. Takiben tüm katılımcıların ailelerine SNAP-IV Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu için Belirti Değerlendirme Anketi, Dikkat Eksikliği ve Yıkıcı Davranış Bozuklukları için DSM-IV'e dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği, ek olarak Matematik Okuma Yazma Değerlendirme Ölçeği – Anne Baba formu verilmiştir. Katılımcılara Okul Reddi Değerlendirme Ölçeği-Çocuk formu, Çocuk ÖzDamgalanma Ölçeği, Sosyal Dışlanma (Ostrasizm) Ölçeği ve Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği (ÇBASDÖ) verilmiştir. Veriler, Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı (Statistical Package for the Social Sciences; SPSS Inc., Chicago, IL) 21.0 sürümü kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiksel analizlerde; ki kare testi, t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, tek yönlü varyans analizi (one-way analysis of variance- ANOVA), Pearson ve Spearman korelasyon analizleri uygulanmıştır. Yapılan istatistiksel analizlerde anlamlılık değeri p
Özet (Çeviri)
Introduction: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder of childhood and is characterized by impaired sustained attention, hyperactivity, and impulsivity. Specific Learning Disorder (SLD) is a learning disorder defined by a significant discrepancy between an individual's intellectual ability and academic performance in areas such as reading, writing, or mathematics, despite adequate educational exposure. These two disorders frequently co-occur in children and adolescents, and comorbidity is associated with greater impairments in academic, social, and emotional functioning. School refusal is a significant clinical condition characterized by a child's or adolescent's refusal to attend school, intense anxiety about school, or difficulty remaining in the school environment. It has been indicated that school refusal may be more frequently observed in individuals with comorbid neurodevelopmental disorders, particularly ADHD and SLD. Additionally, difficulties in peer relationships and experiences of labeling among these individuals may increase perceptions of stigmatization and social exclusion, negatively affecting perceived social support and reinforcing school refusal behaviors. This study aims to examine the relationships between school refusal, stigmatization, social exclusion, and perceived social support in adolescents diagnosed with ADHD and comorbid SLD. Understanding the interaction among these variables may provide valuable insights for clinical practice and the development of holistic intervention approaches. Materials and Methods: A total of 152 children and adolescents who presented to a child and adolescent psychiatry outpatient clinic were included in the study. These participants were divided into three groups: those diagnosed with ADHD+SLD (n=49), those diagnosed with only ADHD (n=53), and healthy controls (n=50), according to DSM-5 criteria. Individuals with other psychiatric diagnoses or any chronic genetic, endocrinological, or neurological disorders were excluded. Informed consent was obtained separately from the adolescents and their parents. A semi-structured interview, the Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children - Present and Lifetime Version - Turkish Version (K-SADS-PL-T), was administered to assess psychiatric comorbidities and diagnostic evaluation. Subsequently, parents were asked to complete the SNAP-IV Rating Scale, the DSM-IV-Based Screening and Assessment Scale for Attention Deficit and Disruptive Behavior Disorders, and the Mathematics, Reading, and Writing Assessment Scale (Parent Form). The adolescents completed the School Refusal Assessment Scale, the Child Self-Stigmatization Scale, the Social Exclusion (Ostracism) Scale, and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS). Data were analyzed using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) version 21.0. Statistical analyses included chi-square test, t-test, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis test, one-way analysis of variance (ANOVA), and Pearson and Spearman correlation analyses. A p-value of
Benzer Tezler
- Bir üniversite hastanesi çocuk-ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğine başvuran ve dikkat eksikliği -hiperaktivite bozukluğu tanısı konulan çocukların sosyodemografik özellikleri ve komorbid psikiyatrik tanılar
The sociodemographic features and comorbid psychiatric diagnosis of children diagnosed attention deficit and hyperactivity disorder who applied to child and adolescent psychiatry policlinics of A university hospital
SERKAN KARADENİZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA KANDİL
- Bir üniversite hastanesi çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğinde özgül öğrenme bozukluğu tanısı konan çocuk ve ergenlerde eşlik eden psikiyatrik bozuklukların araştırılması
The investigation of psychiatric comorbidities of children and adolescents who diagnosed with spesific learning disorder in child and adolescent psychiatry department in A university Hospital
MENGÜHAN ARAZ ALTAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIK GÖRKER
- Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin evlilik kalitesinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi: İstanbul ili örneği
Investigation of the marriage quality of mothers with children with special needs in terms of some demographic variables: The case of istanbul province
DİDEM ERKOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Sağlığıİstanbul Aydın ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU GÜDÜCÜ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı almış ve almamış çocukların yönetici işlevler, benlik saygısı ve depresyon düzeylerinin incelenmesi
Investigation executive functions, self esteem and depression levels in adhd and non adhd groups
KORAY ÇEBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT
- Motor beceri, görsel algılama ve yaşam kalitesinin çocukluk çağı dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) farklı eş tanı grupları arasında incelenmesi
Evaluation of motor skill, visual perception and quality of life among different comorbity groups of childhood attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
NİLAY ŞAHAN
Doktora
Türkçe
2019
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONGÜL ATASAVUN UYSAL