Türkiye'de HIV ile yaşayan yetişkin kişilerin damgalanma ve ayrımcılık deneyimleri ve baş etme stratejileri
The experiences of stigma and discrimination and coping strategies of adult people living with HIV who live in Türkiye
- Tez No: 949526
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM CANKURTARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 503
Özet
1985 yılında Türkiye'de ilk kez tespit edilen HIV, sadece biyomedikal bir durum değil, aynı zamanda psikolojik, sosyal ve politik boyutları olan bir fenomendir. HIV ile yaşayan kişiler, HIV statüleri nedeniyle sıklıkla damgalama ve ayrımcılığa maruz bırakılmaktadırlar. Bu çalışma, HIV ile yaşayan kişilerin bakış açısından HIV ile ilişkili damgalama ve ayrımcılık deneyimlerini incelemek ve bu deneyimlerin çok boyutlu doğasını ayrımcılık karşıtı sosyal hizmet çerçevesi içinde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada fenomenolojiye dayalı nitel bir araştırma tasarımı kullanılmıştır ve 27 katılımcıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Veriler MAXQDA 24 yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda üç tema belirlenmiştir: (1) damgalama ve ayrımcılık deneyimleri, (2) bu deneyimlere yanıt olarak geliştirilen başa çıkma mekanizmaları ve (3) HIV ile ilgili damgalama ve ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına yönelik öneriler. Bulgular, HIV ile yaşayanların kişisel, kişilerarası ve yapısal düzeylerde damgalama ve ayrımcılığa maruz kaldıklarını ve dışsal damgalamanın içselleştirilmiş damgalamayı pekiştirdiğini göstermektedir. Katılımcılar, HIV hakkında bilgi edinme, HIV pozitif kimlikleriyle barışma, damgalamanın içselleştirilmesini yönetme ve HIV durumlarının ifşa edilmesini kontrol etme gibi başa çıkma stratejileri geliştirdiklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca, toplumun farkındalığının artırılması, damgalama ve ayrımcılığın önlenmesi ve kapsamlı hukuki, sağlık ve sosyal hizmetlere erişimin iyileştirilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Bu bulgulara dayanarak, çalışma, sosyal hizmet disiplinlerinin HIV'i öncelikli bir alan olarak ele alması, koruyucu ve önleyici uygulamalar geliştirmesi ve HIV ile ilgili damgalama ve ayrımcılığa maruz kalan bireylerin haklarını ve güçlendirilmesini savunması gerektiğini önermektedir.
Özet (Çeviri)
First identified in Turkey in 1985, HIV is not only a biomedical condition but also a phenomenon with psychological, social, and political dimensions. People living with HIV (PLHIV) are frequently subjected to stigma and discrimination due to their HIV status. This study aims to examine the experiences of HIV-related stigma and discrimination from the perspective of PLHIV and to reveal the multidimensional nature of these experiences within an anti-discriminatory social work framework. The study employs a qualitative research design based on phenomenology and includes in-depth interviews with 27 participants. The data were analyzed using MAXQDA 24 software. As a result of the analysis, three main themes were identified: (1) experiences of stigma and discrimination, (2) coping mechanisms developed in response to these experiences, and (3) suggestions for eliminating HIV-related stigma and discrimination. The findings indicate that PLHIV experience stigma and discrimination at personal, interpersonal, and structural levels, and that external stigma reinforces internalized stigma. Participants reported developing coping strategies such as acquiring knowledge about HIV, reconciling with their HIV-positive identities, managing the internalization of stigma, and controlling the disclosure of their HIV status. In addition, they emphasized the need to increase public awareness, combat stigma and discrimination, and improve access to comprehensive legal, health, and social services. Based on these findings, the study recommends that the social work discipline should address HIV as a priority area, develop protective and preventive practices, and advocate for the rights and empowerment of individuals exposed to HIV-related stigma and discrimination.
Benzer Tezler
- Türkiye'de HIV/AIDS(PLWHA) ile yaşayan kişilerde medical outcomes study HIV health survey (MOS-HIV) Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliğinin araştırılması
Investigation of validity and reliability of MOS-HIV quality of life scale in turkish society
MERVE BOZDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik MikrobiyolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA KARACAER
- Türkiye'de HIV insidans ve prevalanslarının matematiksel modelleme ile tahmini
Determining HIV incidence and prevalence in Turkey with mathematical modeling
ZİKRİYE MELİSA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE YAYLALI
- HIV-related stigma by association and mental health in HIV-negative partners of serodiscordant couples
HIV-serodiskordan çiftlerin HIV-negatif partnerlerinin deneyimlediği damgalama ve psikolojik sağlık
İLAYDA AKINKOÇ
- HIV tanısı almış heteroseksüel ve homoseksüel erkeklerin psikososyal durumlarının değerlendirilmesi
The evaluation of psychosocial status of hiv diagnosed heterosexual and homosexual men
YAKUP IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- HIV ile yaşayan bireylerde geç tanı sıklığı ve ilişkili risk faktörlerinin belirlenmesi geç tanılı olgularda hospitalizasyon oranı
Frequency of late presentation in people living with HIV and related risk factors for late diagnosis and hospitalization rate in late diagnosis cases
NURLANA MIKAYILOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE İNCİ
