Geri Dön

İnternette doğmuş halkbilimi ürünlerinin metin merkezli incelenmesi: Caps örneği

Text-based analysis of folklore products born on the internet: The example of caps

PDF İndir

  1. Tez No: 949527
  2. Yazar: NİDA KUŞKU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 277

Özet

Bu çalışmada, internet ortamında doğmuş bir halkbilimi ürünü olan capslerin (keps) metin merkezli bir yaklaşımla incelenmesi amaçlamaktadır. 19.YY'da Fin Okulu tarafından geliştirilen Tarihî-Coğrafi Yöntem'in (TCFY), internet kültür ortamına, internet ürünlerinin araştırılabilmesi amacıyla nasıl uyarlanabileceği sorgulanmış; internetin kendine özgü kayıtlı olma özelliğinin, halkbilimi verisi elde etmede ve metin merkezli incelemede nasıl kullanılabileceği ele alınmıştır. TCFY halk anlatılarını tarihî, coğrafî ve yapısal özellikleri temelinde çözümlemeyi amaçlarken; bu çalışmada geliştirilen internet halkbilimi araştırması yöntemi benzer bir analitik yaklaşımın internet ürünlerine nasıl uygulanabileceği ortaya konmuş ve internette doğmuş halkbilimi ürünlerine başarıyla uygulanmıştır. Bu bağlamda, kepslerin üretim ve paylaşım ortamları, biçimsel özellikleri ve yayılma dinamikleri incelenerek ur-formları (temel yapı) ortaya konmuştur. İnternetin kayıtlı yapısının verdiği avantajlar, katılımcı sözlüklerde, forumlarda ve diğer platformlarda yürütülen arşiv çalışmaları ve derlemeler, ilk kepslerin tespit edilmesine hatta doğum öncesi aşamalarına ulaşılmasına imkân tanımıştır. Çalışmada kullanılan yöntem hem metnin hem de görsel içeriğin eşzamanlı incelenebileceği verilere ulaşılabilmesini sağlanmıştır. Çalışmada ayrıca, görsel halkbilimi ürünlerinin de metin merkezli yöntemlerle sistematik olarak çözümlenebileceği gösterilmiş ve bu ürünlerin temel yapılarına ulaşmanın mümkün olduğunu ortaya konmuştur. TCFY'nin eleştirildiği temel yapı tespitindeki sınırlılıkları, internet kültürünün kayıtlı yapısı sayesinde aşılmış; kepslerin gelişim zinciri ayrıntılarıyla ortaya konmuştur. Kepslerin görselleri, üretildikleri andan itibaren izlenebilmiş; böylece temel yapıları çıkarılarak bu yapıdaki ilk kepslere ulaşılmıştır. Bu çalışma akademide kepsleri ilk defa bu kadar kapsamlı olarak ele alması yönüyle de bir ilktir. Çalışmanın odağını metin merkezli inceleme oluştursa da kepslerin biçimsel özelliklerinin, kepslerin üreticilerinin ve tüketicilerinin, kepslerin yaratım ve paylaşım dinamiklerinin, bu kepslerin ortaya çıkmasını sağlayan internet ortamının hem anlaşılabilmesi hem de tarihe kayıt düşülmesi adına keps kültürünün nitelikleri özetlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışma; internet temelli halkbilimi araştırmalarına metodolojik bir katkı sunarken neredeyse terk edilmiş bir halkbilimi ürünü olan kepslerin kültürel önemine dikkat çekmektedir. Bu çalışmayla, internetin halkbilimi araştırmalarında kullanılabileceğini ve kepsler gibi ürünlerin kültürel tarih içindeki yerlerinin sistematik yöntemlerle belirlenebileceğini göstermektedir.

Özet (Çeviri)

This study aims to examine capses, a folklore product born in the internet environment, through a text-based approach. It questions how the historical-geographical method (HGM), developed by the Finnish School in the 19th century, can be adapted to cultural environment of the internet for the purpose of analysing internet-based folklore products. The study addresses how the unique archival nature of the internet can be utilized in obtaining folklore data and conducting text-based analysis. While HGM seeks to analyse folk narratives based on their historical, geographical, and structural features, the internet folklore research method developed in this study demonstrates how a similar analytical approach can be applied to the internet products. This method was successfully implemented on folklore products that emerged in online platforms. In this context, the production and dissemination environments of capses, their formal characteristics, and their circulation dynamics were examined, and their ur-forms (basic form) were identified. The recorded nature of the internet, combined with archival studies and compilations carried out in collaborative dictionaries, forums, and other platforms, allowed for the identification of the earliest capses and even their pre-formation stages. The methodology used in the study enabled access to data where textual and visual elements could be examined simultaneously. Furthermore, the study showed that visual folklore products can also be systematically analysed using text-centered methods, and that their basic forms can indeed be identified. The limitations of HGM regarding the identification of basic forms—one of its key criticisms—have been overcome thanks to the recorded nature of internet culture. The evolutional sequence of capses was revealed in detail, and their visual content could be traced back to their moment of creation, allowing access to the earliest examples in their structural lineage. This study is also the first in academia to address capses in such a comprehensive manner. Although the main focus is text-based analysis, the formal properties of capses, the profiles of their producers and consumers, their creation and dissemination dynamics, and the characteristics of the internet environment that enables their emergence to have been summarized to contribute both to the understanding and historical documentation of caps culture. While offering a methodological contribution to internet-centered folklore research, this study also draws attention to the cultural significance of capses, a folklore product that is now nearly obsolete. It demonstrates that the internet can be used effectively in folklore research and that products like capses can be located within cultural history through systematic methods.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    173300

    Türk kültüründe yedi uyurlar kültü ve edebi dönüşümleri

    The cult of seven sleepers and its literary transformations in the Turkish culture

    ABDULLAH DEMİRCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. GÜLAY MİRZAOĞLU SIVACI

  2. Tez No

    738866

    Sivas türkülerinde mitolojik unsurlar

    Mythological elements in Sivas folk songs

    DERYA TEMÜRTÜRKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Halk Bilimi (Folklor)Gaziantep Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEHİYE KÖKSEL

  3. Tez No

    335770

    Özel alışveriş kulüplerinden kullanıcıların satın alma davranışları

    Factors affecting the buying behaviors of private shopping clubs users

    SERCAN AKKAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    AR.GÖR. BAŞAR ÖZTAYŞİ

  4. Tez No

    585969

    Algılanan stres düzeyi ve yürütücü işlevlerin internet bağımlılığına etkisinin incelenmesi

    The effect of perceived stress level and executive functions on internet addiction

    AYSUN ALTUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BARIŞ METİN

  5. Tez No

    562745

    Z kuşağı mensubu öğrencilerin sosyal medya kullanım alışkanlıkları

    Z generation students' habitual use of social media

    DURSUN CAN COŞKUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İletişim BilimleriBeykent Üniversitesi

    Medya ve İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TEBRİKE KAYA

Geri Dön