Emine Işınsu'nun romanlarındaki karakterlerin Freudyen yaklaşımla değerlendirilmesi
Evaluation of the characters in Emine Işinsu's novels with a Freudian approach
- Tez No: 949546
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SIDDIKA DİLEK YALÇIN ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Emine Işınsu, Psikanaliz, Freud, Karakterizasyon, Roman, Edebiyat, Emine Işınsu, Psychoanalysis, Freud, Characterization, Novel, Literature
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Bu tez çalışması, Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Emine Işınsu'nun romanlarında yer alan karakterlerin Freud'un psikanalitik kuramları çerçevesinde nasıl çözümlenebileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, öncelikle Emine Işınsu'nun hayatı, edebî kişiliği ve eserleri tanıtılarak yazarın romana yaklaşımı ve Türk edebiyatındaki konumu değerlendirilmiştir. Ardından, psikanalitik eleştirinin kuramsal temelini oluşturan Freud'un topografik (bilinç, bilinçaltı ve bilinç dışı) ve yapısal (id, ego, süperego) kişilik kuramları, psikoseksüel gelişim (oral, anal, fallik, latent, genital evreler) kuramı; Oedipus karmaşası, içgüdüler, rüyalar, savunma mekanizmaları, nevroz ve psikoz gibi temel kavramlar incelenmiştir. Çalışmada, Emine Işınsu'nun romanlarında gözlemlenen psikolojik unsurların Freudyen yöntemle incelenebilmesi için öncelikle romanda karakterizasyonun önemi ve psikanalizin bu bağlamdaki katkıları vurgulanmıştır. Romanlarda yer alan karakterlerin ruhsal yapıları, çocukluk dönemleri ve ebeveyn ilişkilerinden sonra temel olarak üç ana bozukluk çerçevesinde (affektif, nevrotik ve psikotik bozukluklar) değerlendirilmiştir. Bu sınıflandırma, karakterlerin duygu dünyalarındaki dalgalanmaları, bilinç dışı çatışmaları ve gerçeklik algılarındaki sapmaları daha somut biçimde analiz etmeye olanak tanımaktadır. Elde edilen bulgular, Emine Işınsu'nun romanlarında karakterlerin bastırılmış arzuları, çocukluk dönemindeki travmaları, aile ilişkileri, bilinçaltı dünyaları ve toplumsal normlarla yaşadıkları gerilimi kimi zaman açık, kimi zaman sembolik düzeyde ortaya koyduğunu göstermiştir. Özellikle psikoseksüel evrelerin ve Oedipus karmaşasının etkisi, roman karakterlerinde görülen melankoli, bağımlılık, takıntı, narsisizm, mazoşizm, paranoya ve şizofreni gibi psikopatolojik bozukluklarda belirgin biçimde saptanmıştır. Bu veriler, Emine Işınsu'nun sadece tarihsel veya toplumsal olayları yansıtmakla kalmayıp, aynı zamanda bireyin iç dünyasını derinlemesine işleyen bir yazar olduğunu da kanıtlamaktadır. Bu tezde, Freud'un kuramları metodolojik bütünlüğü ve kapsamlı açıklama gücü nedeniyle tercih edilmiş; böylece diğer psikanalitik kuramcılardan (Jung, Fromm, Lacan, Adler vb.) ziyade Freudyen yöntem benimsenmiştir. Araştırmanın sonuçları, Türk edebiyatında psikanalitik eleştirinin önemini ve Emine Işınsu'nun eserlerinin bu açıdan sunduğu zengin malzemeyi vurgularken, ileride yapılacak karşılaştırmalı veya farklı kuramların dâhil edildiği çalışmalar için de bir perspektif sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to analyze the characters in the novels of Emine Işınsu, one of the prominent figures in Turkish literature, within the framework of Freud's psychoanalytic theories. Accordingly, the life, literary persona, and works of Emine Işınsu are first introduced to evaluate her approach to the novel genre and her place in Turkish literature. Subsequently, the study explores the foundational concepts of psychoanalytic criticism, including Freud's topographical theory (conscious, subconscious, and unconscious), structural personality theory (id, ego, superego), psychosexual development theory (oral, anal, phallic, latent, genital stages), the Oedipus complex, instincts, dreams, defense mechanisms, neurosis, and psychosis. In this study, to facilitate the Freudian analysis of psychological elements observed in Emine Işınsu's novels, the significance of characterization in the novel genre and the contributions of psychoanalysis in this context are emphasized. The psychological structures of characters depicted in the novels are primarily evaluated within three main categories of disorders: affective, neurotic, and psychotic, following their childhood periods and relationships with parents. This classification enables a more concrete analysis of the fluctuations in characters' emotional worlds, their unconscious conflicts, and deviations in their perception of reality. The findings reveal that Emine Işınsu's novels vividly portray, sometimes explicitly and sometimes symbolically, the repressed desires, childhood traumas, familial relationships, subconscious worlds, and tensions arising from social norms experienced by the characters. Particularly, the influences of psychosexual stages and the Oedipus complex are distinctly observed in psychopathological disorders such as melancholy, addiction, obsession, narcissism, masochism, paranoia, and schizophrenia exhibited by the characters. These findings substantiate that Emine Işınsu is not merely reflecting historical or social events but also profoundly delving into the individual's inner world. Freud's theories have been preferred in this thesis due to their methodological integrity and comprehensive explanatory power, thus adopting the Freudian method rather than theories of other psychoanalysts such as Jung, Fromm, Lacan, and Adler. The outcomes of this research underline the significance of psychoanalytic criticism in Turkish literature and highlight the abundant psychoanalytic material offered by Emine Işınsu's works. Furthermore, the study provides a perspective for future comparative analyses or investigations incorporating other theoretical frameworks.
Benzer Tezler
- Emine Işınsu'nun 'Bukağı' romanında bir sufî ve Nıkos Kazancakis'in 'Allah'ın Garibi' romanında bir aziz: Niyâzî-i Mısrî ve Assısılı Francıs
One sufi̇ in the novel of Emi̇ne Işınsu 'Bukaği' (The shackles) and one saint in the novel of Nikos Kazantzaki̇s 'god's pauper' : Ni̇yâzî-i̇ Misrî and St. Francis of Assisi
AYŞE ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATIMA BETÜL ÜYÜMEZ
- Adalet Ağaoğlu ve Emine Işınsu romanlarında kadınların bireyselleşme ve özgürleşme meselesi
The issue of individualization and liberation of woman in Adalet Ağaoğlu and Emine Işınsu's novels
GERAN ÖZDEŞ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN KOYUNCU LORASDAĞI
- Emine Işınsu'nun romanlarında söz dizimi
Syntax in the novels by Emine İşinsu
AYNUR KARAKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NERGİS BİRAY
- Emine Işınsu'nun romanlarında halk kültürü ve halk bilimi unsurları
The element of folk culture and folklore i̇n Emine Işınsu's novels
ABDULHAMİT TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. TANER NAMLI
- Füruzan'ın Kırk Yedi'liler ve Emine Işınsu'nun Sancı romanlarında öğrenci hareketleri: Karşılaştırmalı bir edebiyat sosyolojisi çalışması
A comparative study of literary sociology: students' movements in the novels at the age of 47' by Furuzan and 'Torment (Sancı)' by Emine Işınsu
AYŞE NESİBE ASAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiAtatürk ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİL DEMİRAL