Romantik ilişkiler ve bağımlı kişilik özellikleri: Manipülasyon ve romantik kıskançlığın yordanmasında bağımlı kişilik özelliklerinin rolünün incelenmesi
Romantic relationships and dependent personality characteristics: Examining the role of dependent personality characteristics in predicting manipulation and romantic jealousy
- Tez No: 949628
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÜZÜMCÜ ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bağımlı kişilik özellikleri, bireyin terk edilme ve yalnız kalma kaygılarının yanı sıra, yoğun ilgi, onay ve destek ihtiyaçları ekseninde şekillenen, pasif, itaatkâr ve uyumlu davranışlar ile tanımlanmaktadır. Öte yandan, bağımlı kişilik özelliklerine sahip bireylerin kaygılarını azaltma ve ihtiyaçlarını karşılama motivasyonuyla romantik ilişkilerde manipülatif stratejilere başvurabildikleri ve ilişkiye yönelik potansiyel bir tehdit algıladıklarında yoğun kıskançlık reaksiyonları sergileyebildikleri de ileri sürülmektedir. Bu çalışmanın amacı, bağımlı kişilik özellikleri ve cinsiyetin, romantik ilişkilerde manipülasyon ve romantik kıskançlık üzerindeki yordayıcı rollerini incelemektir. Araştırmanın örneklemi, en az 3 aydır romantik ilişki içerisinde olan, 18-50 yaş aralığında 308 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler katılımcılardan çevrimiçi olarak Kişilik İnanç Ölçeği – Kısa Türkçe Form (KİÖ-KTF) Bağımlı Kişilik Alt Ölçeği, İnsan İlişkilerinde Manipülasyon Ölçeği (İİMÖ) ve Çok Boyutlu Kıskançlık Ölçeği (ÇBKÖ) aracılığıyla toplanmıştır. Hiyerarşik regresyon analizi bulguları, erkek olmanın kurban seçimi manipülasyonu ve bilişsel kıskançlığı anlamlı olarak yordadığını, bağımlı kişilik özelliklerinin ise tüm manipülasyon türlerini ve kıskançlığın bilişsel ve davranışsal boyutlarını anlamlı olarak pozitif biçimde yordadığını göstermiştir. Ayrıca, bulgular erkeklerin kurban seçimi manipülasyon düzeylerinin kadınlara göre daha yüksek olduğuna ve kadınların bağımlı kişilik özelliklerinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğuna işaret etmektedir. Araştırma sonuçlarının bağımlı kişilik özelliklerine sahip bireylerin ilişki dinamiklerini anlamak ve ilişkideki işlev bozucu biliş ve davranış örüntülerini saptamak açısından alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Dependent personality characteristics are described by submissive and passive-compliant behaviors that are stem from intensive need for support, approval and attention in addition to their fears of being abandoned and alone. Besides, it is propounded that individuals who have dependent personality characteristics might engage in manipulative strategies to fulfill their needs and to diminish the anxiety in romantic relationships, and they might display intensive jealousy responses when they perceive a potential threat to their relationship. The aim of this study is to examine the predictive roles of dependent personality characteristics and gender on manipulation and romantic jealousy in romantic relationships. The sample of the present study consists of 308 participants who have romantic relationship for at least three months and aged 18-50. The data were collected online via Dependent Personality Subscale of Personality Belief Questionnaire –Short Turkish Form, Manipulation in Human Relationship Scale and Multidimensional Jealousy Scale. The results of hierarchical regression analysis demonstrated that being a male significantly predicted victim selection manipulation and cognitive jealousy while dependent personality characteristics positively and significantly predicted all types of manipulation and cognitive and behavioral dimensions of jealousy. Additionally, results indicated that victim selection manipulation levels of males were higher than females and dependent personality characteristics of females were higher than males. It is thought that the findings of this study make a contribution to the literature with regards to understand the relationship dynamics and determine their dysfunctional behavioral and cognitive romantic relationship patterns of individuals with dependent personality characteristics.
Benzer Tezler
- Narsisistik kişilik örüntüleri ile manipülasyon arasındaki ilişkide savunma biçimlerinin düzenleyici rolü
The moderating role of defense styles in the relationship between narcissistic personality pattern and manipulation
MELİS KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZGE ERBAY
- Üniversite öğrencilerinin duygu stillerinin beş faktör kişilik özellikleri depresyon, anksiyete ve strese göre incelenmesi
The investigation of universty students' affective style with depression, stress, anxiety and personality traits
NUR FEYZAL KESEN
Doktora
Türkçe
2014
PsikolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ENGİN DENİZ
- Sınırda kişilik özellikleri ile biten ilişkiye duygusal adaptasyon arasındaki ilişkide bilişsel kontrol ve esnekliğin düzenleyici rolü
The moderating role of cognitive control and flexibility in the relationship between borderline personality traits and emotional adaptation to a terminated relationship
MERVE ÖZLEM ALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİYE ATEŞ ÖS
- Yetişkinlikte 'Ötekine tutunmak': Romantik partnere bağımlılığın beden imgesi ve nesne ilişkileri bağlamında değerlendirilmesi
'Clinging to the other': Evaluation of dependence towards romantic partner in the context of body image and object relations
BURCU İLDENİZ TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGİ PİRİM DÜŞGÖR
- Romantik ilişkilerde duygusal istismarın, psikodinamik kişilik organizasyonları, klinik spektrumda kişilik eğilimleri ve aleksitimi ile ilişkisi
The relationship of emotional abuse in romantic relationships with psychodynamic personality organizations, personality dispositions on clinical spectrum and alexithymia
UYGAR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ KUMOVA