Türk halk hikâyeleri ve masallarında kadına yönelik şiddet
Violence against women in Turkish folk stories and fairy tales
- Tez No: 950026
- Danışmanlar: PROF. DR. SERDAR UĞURLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Günümüzün en büyük sorunlarından biri olan kadına yönelik şiddet, son yıllarda artarak devam eden bir sorun haline dönüşmüştür. Bu durumun pek çok nedeni olduğu gibi kültürel bir arka planının da olup olmadığının araştırılması tezimizin konusunu oluşturmaktadır. Şiddet her alanda kendini hissettirmektedir ancak çalışma alanının halk bilimi olması nedeniyle şiddetin bilhassa kadına yönelik şiddetin halk anlatılarına nasıl yansıdığı araştırılmıştır. Sözlü kültür ürünlerinin, kültürün taşıyıcısı ve aktarıcısı olma rolü, sözlü kültür ürünleri üzerinden toplumsal yapının çözümlenmesini mümkün kılmaktadır. Toplumun gelenekleri, inançları, yaşam biçimi, kültürel değerleri ve bireyleri konumlandırışı meydana getirdiği edebi ürünlere yansımıştır. Diğer bir ifadeyle halk bilimi ürünleri incelendiğinde, toplumun kültürel yapısıyla birlikte sosyolojik yapısı da ortaya çıkmaktadır. Toplumun kadın ve erkeğe yüklediği farklı rol ve görevler, toplumsal cinsiyet kavramını meydana getirmektedir. Toplumun yaptığı bu ayrımla birlikte kadın ve erkeği konumlandırışının anlaşılabilmesi için toplumsal ve kültürel yapının çözümlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle toplumun ürettiği sözlü ve yazılı kültür ürünlerini inceleme ihtiyacı doğmaktadır. Halk bilimi sahasına giren sözlü geleneğin tümünde kadına yönelik şiddet unsurlarını araştırmak geniş kapsamlı bir çalışma olacağı için konumuz, Türk halk hikâyeleri ve masallarıyla sınırlandırılmıştır. Tezin amacı, halk anlatılarında tespit edilen kadına yönelik olumsuz tutum ve davranışların sebep olduğu şiddetin kaynağını toplumsal ve kültürel yapıya yüklemek değil; kadının yaşamış olduğu şiddetin sebepleri arasında kültürel yapının ne derece etkili olduğunu araştırmaktır. Halk anlatılarının kadına yönelik şiddet kapsamında değerlendirilmesiyle halk bilimi, güncel bir soruna ışık tutacaktır. Sözlü gelenek ürünleri toplumsal cinsiyet perspektifinden incelendiğinde, kültürel ürünlere yansımış bir cinsiyet ayrımının olduğu görülmektedir. Sözlü geleneğe yansımış olan bu cinsiyet ayrımı, kadının toplum içerisindeki konumunu değiştirmiştir. Çalışmamızda toplumun kadını nasıl konumlandırdığı, kadına yönelik bakış açısının halk anlatılarına nasıl yansıdığı tespit edilmiş ve toplumun kadına yönelik tutumunun, kültürel düzlemde şiddete zemin hazırladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Violence against women is one of the biggest problems of our time and has become increasingly prevalent in recent years. Our thesis will investigate whether there is a cultural background to this situation, as well as exploring the many reasons for it. Since the field of study is folklore, the focus is on how violence, especially violence against women, is reflected in folk narratives. However, violence makes itself felt in every field. The role of oral cultural products in carrying and transmitting culture makes it possible to analyse the social structure through them. Literary products reflect the traditions, beliefs, way of life, cultural values and positioning of individuals within society. In other words, the sociological and cultural structures of a society emerge when its folklore is examined. The different roles and responsibilities that society assigns to men and women form the basis of the concept of gender. To understand how this distinction made by society affects the positioning of women and men, it is necessary to analyse the social and cultural structure. To this end, it is necessary to analyse the oral and written cultural products created by society. As investigating the elements of violence against women in all oral traditions in the field of folklore would be a comprehensive study, the scope of our research is limited to Turkish folk tales and fairy tales. The aim of the thesis is not to attribute violence caused by negative attitudes and behaviours towards women, as identified in folk narratives, to social and cultural structures, but rather to investigate the extent to which these structures are effective in causing violence against women. By evaluating folk narratives in relation to violence against women, folklore can shed light on this pressing issue. Analysing the products of oral tradition from a gender perspective reveals a gender distinction in cultural products. This gender discrimination, reflected in oral traditions, has altered women's position in society. Our study has determined how society positions women and how this perspective is reflected in folk narratives. It has been concluded that society's attitude towards women lays the groundwork for violence at a cultural level.
Benzer Tezler
- Kırgız Türklerinin sözlü anlatılarında (destan, masal, halk hikâyesi) toplumsal cinsiyet ve kadın imajı
Social gender and women's image in the oral expression of the kyrgyz turkishs (in epics-in tales and in folk stories)
EMİNE TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Özbek masallarında olumsuz (Kötücül) tipler
Negative (Malicious) characters in Uzbek fairy tales
ZEHRA AKILMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Uşak ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN SOLMAZ
- Hikâye-i Şahmeran üzerine mukayeseli bir inceleme
A comparatively investigation about the tale of queen of the snakes
EMİNE ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÇELİK
- Aşk ve kahramanlık konulu Türk halk hikâyelerinin kurgusunda kadının rolü
Woman?s role in in fiction of love and heroitic Turkish folk stories
KADRİYE AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜMRAL DEVECİ
- Enver Mehmedhanlı'nın hikâyelerinde yapı ve izlek
Structure and theme in Enver Mehmedhanlı's stories
ERCAN YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK ATEŞ