Hünernâme albümlerı̇ mı̇nyatürlerı̇nde bı̇ndı̇rme resı̇m teknı̇ğı̇nı̇n görsel örgütlenme bağlamında çözümlenmesi
A visual organization-based analysis of the overlapping technique in the miniatures of the Hunername albums
- Tez No: 950051
- Danışmanlar: PROF. CANER KARAVİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Temel Sanat ve Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu tez, Hünernâme albümlerindeki minyatürlerde kullanılan“bindirme resim”tekniğini inceler. Çalışma;“görsel örgütlenme”,“zaman-mekân”ilişkisi,“çoklu perspektif”, hareket ve ritim gibi sanatsal unsurların teknik analizine odaklanır. Ayrıca, tekniklerin içeriksel anlamları ve tarihi-kültürel bağlamları detaylı olarak ele alınmıştır. Bindirme resim tekniği üzerinden yapılan bu araştırmanın içeriği; Geleneksel“Çin resmi”,“Maniheist resim”,“Bizans freskleri”ve“Hünernâme albümleri”kapsamında karşılaştırmalı olarak değerlendiriyor. Bu kültürlerin farklı tarihsel süreçleri ve aynı kompozisyonda, birden fazla sahneyi birleştirerek çok katmanlı bir“algı”oluşturuyor. Hünernâme Albümlerinde kullanılan,“bindirme resim”tekniği, Osmanlı sanatına özgü bir üslupla, farklı kültürlerden alınan etkileri ile özgün bir bindirme tekniği kullanılır. Çin, Maniheist ve Bizans sanatlarından esinlenen Osmanlı nakkaşları; bu kültürlerin, estetik ve“anlatı”geleneklerini, Osmanlı tarihine uygun bir bağlamda yeniden nakşetmiştir. Farklı kültürlerdeki“bindirme resim”tekniği: Geleneksel Çin resminde,“çoklu perspektif”ve mekânsal katmanlaşma; Maniheist resimlerdeki hiyerarşik“figür”düzenlemeleri ve Bizans fresklerinde zamansal süreklilik, Osmanlı minyatürlerinde bir araya aktarılmıştır. Hünernâme nüshalarında bu uygulamalar, Osmanlı sanatında hem tarihsel hem de estetik bir derinlik oluşturmuştur. Geleneksel Çin resminden gelen“boşluk”ve“doluluk”dengesi, Maniheist resimlerin figüratif katmanları ve Bizans'ın, dini ikona sembollerle zenginleştirilmiş fresk anlayışı, tarihsel kronoloji kapsamında Osmanlı minyatürlerinde bir bütünlük içinde tasvir edilmiştir. Görsel bindirme tekniği, Hünernâme'de“zaman”,“mekân”ve hareketin bir arada tasvir edilmesini sağlar. Bu teknikle sahnelerdeki olaylar,“görsel örgütlenme”ilkeleri doğrultusunda katmanlar halinde organize edilmiştir. Söz konusu hiyerarşi, sadece estetik bir görünüm yaratmakla kalmaz; aynı zamanda kitleyi tarihsel ve kültürel bir belgeleme sanatıdır. Minyatürlerin görsel örgütlemedeki katmanlı yapısı, Osmanlı toplumunun sosyo-politik ve kültürel dinamiklerini de yansıtır. Hünernâme albümleri, sadece Osmanlı tarihinin belgeleme sanatı değil, aynı zamanda kültürler arası bir sanat sentezinin sonucudur. Bu tezde, Osmanlı sanatında bu tekniklerin nasıl kullanıldığı ve görsel anlatıyı nasıl etkilediği değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the overlay painting technique used in the miniatures of the Hünernâme albums. The study focuses on the technical analysis of artistic elements such as visual organization, time-space relations, multi-perspective, movement, and rhythm. Furthermore, the contextual meanings and historical-cultural backgrounds of these techniques are elaborated in detail. The content of this research, based on the overlay painting technique, evaluates and compares Traditional Chinese painting, Manichaean art, Byzantine frescoes, and miniature art. These cultures, through their diverse historical processes, integrate multiple scenes into a single composition to create a multi-layered perception. The overlay painting technique employed in the Hünernâme albums represents a unique style specific to Ottoman art, enriched by influences from various cultures. Inspired by Chinese, Manichaean, and Byzantine arts, Ottoman artists meticulously incorporated the aesthetic and narrative traditions of these cultures into a context aligned with Ottoman history. The overlay painting technique across different cultures—multi-perspective and spatial layering in Traditional Chinese painting, hierarchical figure arrangements in Manichaean art, and temporal continuity in Byzantine frescoes—was adapted and synthesized in Ottoman miniatures. In the Hünernâme manuscripts, these applications contributed to both historical and aesthetic depth within Ottoman art. The balance of emptiness and fullness in Traditional Chinese painting, the figurative layers in Manichaean art, and the fresco style enriched with symbolic Byzantine religious icons were all depicted in a coherent framework in Ottoman miniatures, considering the historical chronology. The visual overlay technique in Hünernâme enables the simultaneous depiction of time, space, and movement. Through this technique, the events within the scenes are organized in layers according to the principles of visual organization. This hierarchy not only creates an aesthetic appearance but also serves as an art of historical and cultural documentation. The layered structure of visual organization in the miniatures reflects the socio-political and cultural dynamics of Ottoman society. Hünernâme albums are not only a means of documenting Ottoman history but also the outcome of an intercultural artistic synthesis. This thesis evaluates how these techniques were utilized in Ottoman art and their impact on visual narratives.
Benzer Tezler
- Türk-İslam sanatlarında 'sembolik anlatımın' minyatür sanatına yansıması: Hünernâme (II. Cilt) eserinde Osmanlı kültür ve politik hayatı üzerine göstergebilimsel bir analiz
The reflection of 'symbolic expression' in Turkish-Islamic arts: A semiotic analysis on the Ottoman culture and political life in the Hünernâme 2nd Volume
AYCAN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimKapadokya ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. YUSUF GÖKKAPLAN
- 'Hünername' adlı eserdeki çadırlı minyatürlerin incelenmesi
Examination of tent the miniatures in work named 'Hünername'
YASİN URHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAFİZE MELEK HİDAYETOĞLU
- Hünernâme I. ciltteki cülûs konulu minyatürlerin tasarım çözümlemeleri
Design analysis of the miniatures depicting succession (Cülûs) ceremonies in the 1rst volume of hünernâme
FERHAT AKIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. FATMA BANU MAHİR
- TSMK H.1523 no'lu Hünernâme minyatürlerinde mimarî süsleme unsurları
Architectural decoration elements in Hünernâme miniatures (TSMK H.1523)
KADRİYE TUNÇ KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİYE HİLAL ARPACIOĞLU
- Osmanlı minyatürlerinde saray hayatı
Royal life in Ottoman miniature
HARİKA TUTKU ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA ŞİMŞİR