Borderline kişilik bozukluğu belirtileri ile riskli davranışlar arasındaki ilişkide benlik ikilemi, öz-tiksinme ve dürtüselliğin seri çoklu aracı rollerinin incelenmesi
Investigation of the serial multiple mediating roles of self-ambivalence, self-disgust and impulsivity in the relationship between borderline personality disorder symptoms and risky behaviours
- Tez No: 950226
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE BİKEM KARGI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu çalışmada borderline kişilik bozukluğu belirtileri ile riskli davranışlar arasındaki ilişkide benlik ikilemi, öz-tiksinme ve dürtüselliğin seri çoklu aracı rollerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın örneklemi 18-25 yaş arasındaki üniversite öğrencisi 260 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcılara Google Forms aracılığıyla hazırlanan veri toplama araçları sunulmuştur. Bilgilendirilmiş Onam Formu'nu onaylayan katılımcılara, Demografik Bilgi Formu, Borderline Kişilik Ölçeği, Benlik İkilemi Ölçeği, Öz Tiksinme Ölçeği-Gözden Geçirilmiş Form, UPPS Dürtüsel Davranış Ölçeği ve Riskli Davranışlar Ölçeği-Üniversite Formu uygulanmıştır. Çalışmada yer alan değişkenlerin ilişkilerinin incelenmesi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi ve Spearman Rho Korelasyon Analizi, seri çoklu aracı rollerin incelenmesi için Hayes'in PROCESS MACRO v4.2 eklentisi aracılığıyla Model 6 ile Seri Çoklu Aracı Değişken Analizleri yapılmıştır. Korelasyon analizi bulgularına göre BKB belirtileri, benlik ikilemi, öz-tiksinme, dürtüsellik ve riskli davranışların çeşitli boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde ilişkiler tespit edilmiştir. Seri çoklu aracı değişken analizlerinde BKB belirtileri ile riskli davranışların alt boyutu olan antisosyal davranışlar arasındaki ilişkide dürtüselliğin aracı rolü anlamlı bulunmuştur. BKB belirtileri ile intihar eğilimi arasındaki ilişkide benlik ikilemi ve öz-tiksinmenin hem ayrı ayrı hem de birlikte seri aracı rolleri anlamlı bulunmuştur. BKB belirtileri ile alkol kullanımı arasındaki ilişkide dürtüselliğin anlamlı aracı etkisi olduğu tespit edilmiştir. BKB belirtileri ile madde kullanımı arasındaki ilişkide öz-tiksinme ve dürtüselliğin ayrı ayrı aracı rolleri anlamlı bulunmuştur. Ayrıca BKB belirtileri ile madde kullanımı arasındaki ilişkide benlik ikilemi ve öz-tiksinmenin seri aracı rolleri anlamlı bulunmuştur. Son olarak, BKB belirtileri ile sigara kullanımı arasındaki ilişkide dürtüselliğin aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Elde edilen bulgular alanyazın kapsamında tartışılmış ve çalışmanın klinik doğurgularına, sınırlılıklarına ve yeni araştırmalar için önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to investigate the serial multiple mediating roles of self-ambivalence, self-disgust, and impulsivity in the relationship between borderline personality disorder (BPD) symptoms and risky behaviors. The sample of the study consists of 260 university students aged between 18-25. The measurement tools prepared via Google Forms were presented online to the participants. Participants who approved the Informed Consent Form were administered the Demographic Information Form, Borderline Personality Scale, Self-Ambivalence Scale, Self-Disgust Scale-Revised Form, UPPS Impulsive Behaviour Scale, and Risky Behaviours Scale-University Form. To investigate the relationships between the variables in the study, Pearson's Moment Correlation Coefficient Analysis and Spearman's Rho Correlation Analysis were used, and Serial Multiple Mediation Analysis with Model 6 was conducted using Hayes' PROCESS MACRO v4.2 add-on to investigate serial multiple mediating roles. Correlation analysis revealed statistically significant and positive relationships between BPD symptoms, self-ambivalence, self-disgust, impulsivity, and various dimensions of risky behaviours. In serial multiple mediator analyses, impulsitivity was found to be a significant mediator between BPD symptoms and antisocial behaviors. Self-ambivalence and self-disgust, both separately and serially mediated the relationship between BPD symptoms and suicidal tendencies. The relationship between BPD symptoms and alcohol use was significantly mediated by impulsivity. Self-disgust and impulsivity separately mediated the relationship between BPD syptoms and substance use. Moreover, self-ambivalence and self-disgust serially mediated the relationship between BPD syptoms and substance use. Finally, impulsitivity was found to be a significant mediator between BPD symptoms and smoking. The findings were discussed within the scope of the literature, and the clinical implications, limitations, and recommendations for further research were presented.
Benzer Tezler
- Role of borderline personality features in the relationbetween childhood trauma and eating disorder symptoms
Çocukluk travması ve yeme bozukluğu belirtileri arasındaki ilişkide sınırda kişilik (borderline) özelliklerinin rolü
AYLİN GÜLAŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiUniversiteit LeidenPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ANNEGRET KRAUSE-UTZ
- Genç yetişkinlerde borderline kişilik özellikleri ile dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between borderline personality traits and attention deficit hyperactivity disorder symptoms in young adults
GAMZE GERİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN TANIDIR
- Borderline kişilik bozukluğu tanılı hastalarda savunmaların ve başa çıkma tutumlarının bipolar bozukluğun prodromal belirtileri ile ilişkisi
The relationship between defense mechanisms and coping attitudes in patients diagnosed with borderline personality disorder and prodromal symptoms of bipolar disorder
NUR DERYA AŞKAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ İZCİ
- Borderline kişilik özellikleri ile duygu ifadelerini tanıma becerisi arasındaki ilişkide çocukluk çağı travmaları ve olumsuz kişiler arası deneyimlerin rolü
Borderline personality traits and the ability to recognize emotional expressions: The role ofchildhood trauma and negative interpersonal experiences
AHMET HAMDİ İMAMOĞLU
Doktora
Türkçe
2025
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ BİLGE
- Borderline kişilik bozukluğu olan olgularda dikkat eksikliği ve hiperaktivite semptomları ile dürtüsellik ilişkisinin incelenmesi
Inspecting the correlation between attention deficit-hyperactivity and impulsivity in patients with borderline personality disorder
FİLİZ KULACAOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh ve Sinir Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BELLİ