Milletlerarası ticari tahkimde rekabet uyuşmazlıklarının tahkime elverişliliği
Arbitrability of competition disputes in international commercial arbitration
- Tez No: 950254
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERMAN EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Tarih boyunca uluslararası nitelik taşıyan ticaret, günümüzde küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin etkisiyle daha hızlı, karmaşık ve çok taraflı bir yapıya dönüşmüştür. Bu dönüşüm, sınır ötesi işlemlerde artışa ve farklı hukuk sistemlerinin kesiştiği alanlarda yeni hukuki sorunların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çerçevede, milletlerarası ticaretin yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda hukuki boyutlarıyla da çok yönlü bir biçimde ele alınması gerekliliği doğmuştur. Artan uyuşmazlıklar karşısında, öngörülebilir, tarafsız ve etkin çözüm yollarına duyulan ihtiyaç doğrultusunda tahkim müessesesi ön plana çıkmıştır. Taraflara tanınan irade serbestisi tahkimi cazip kılmakta; ancak bu serbesti mutlak nitelik taşımamaktadır. Tahkim, yargısal karakteri nedeniyle devletin egemenlik yetkisiyle doğrudan ilişkilidir. Bu kapsamda, tahkime elverişlilik kavramı ve bu kavramın sınırlarını belirleyen kamu düzeni müdahalesi, çalışmamızda rekabet uyuşmazlıkları bağlamında irdelenmektedir. Rekabet hukuku, milletlerarası ticaret hayatının temel unsurlarından birisidir. Bu alana yönelik yaklaşımlar küresel ölçekte farklılık göstermektedir. Zaman içinde, gerek ülkemizde gerekse Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa Birliği hukuk sistemlerinde bu alana dair çeşitli yaklaşım değişiklikleri yaşanmıştır. Bu değişikliklerin en dikkat çekenlerinden biri, rekabet uyuşmazlıklarının tahkim yoluyla çözülüp çözülemeyeceği konusudur. Türk hukukunda bu husus, süregelen bir tartışmasının konusu olmuştur. Benzer şekilde, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri hukuklarında konuya ilişkin önemli yargı kararları bulunmaktadır. Bu kararlar doktrinde tartışmalara yol açmıştır. Bu çalışma, milletlerarası ticari tahkim bağlamında, rekabet uyuşmazlıklarının tahkime elverişliliğini ele almayı amaçlamaktadır. İlk bölümde tahkim konusu açıklanarak tahkime elverişlilik ve tahkime elverişliliğin türleri irdelenmektedir. Bunu müteakiben tahkimin kamu düzeni ile ilişkisi üzerinde durularak tahkime elverişliliğin genel olarak sınırlarından bahsedilmektedir. Genel hatlarıyla tahkim müessesinin bahsinden sonra; rekabet hukukundan ortaya çıkan uyuşmazlıkların tahkime elverişliliği hususu ele alınmaktadır. Çalışmamızın son bölümünde, Türk hukuku çerçevesinde rekabet uyuşmazlıklarının tahkime elverişliliğiyle bu uyuşmazlıkların tahkimde yargısal denetimi incelenmektedir. Bu bağlamda, milletlerarası ticari tahkim açısından rekabet uyuşmazlıklarının tahkime elverişliliğine ilişkin hukuki bir çerçeve ortaya konulması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, international trade has become faster, more complex, and more multilateral due to globalization, technological developments, and digitalization. This transformation has led to an increase in cross-border transactions and the emergence of new legal issues in areas where different legal systems intersect. In this context, it has become necessary to address international trade not only in its economic aspects but also in its legal dimensions in a comprehensive manner. In light of increasing disputes, the need for predictable, impartial, and effective methods of resolution has brought the arbitration institution to the forefront. The autonomy granted to the parties makes arbitration attractive; however, this autonomy is not of an absolute nature. Due to its judicial character, arbitration is directly related to the sovereign authority of the state. In this scope, the concept of arbitrability and the public policy intervention that defines its boundaries are examined in our study within the context of competition disputes. Competition law is one of the fundamental elements of international commercial life. Approaches to this field vary on a global scale. Over time, various changes in approach to this field have occurred in our country as well as in the legal systems of the United States and the European Union. One of the most striking of these changes concerns whether competition disputes can be resolved through arbitration. In Turkish law, this issue has been the subject of ongoing debate. Similarly, there are significant judicial decisions regarding this issue in the legal systems of the European Union and the United States. These decisions have led to debates in legal doctrine. This study aims to address the arbitrability of competition disputes within the context of international commercial arbitration. In the first section, the concept of arbitration is explained, and the notion and types of arbitrability are examined. Subsequently, the relationship between arbitration and public policy is discussed, and the general limits of arbitrability are outlined. Following the general discussion of the arbitration institution, the issue of arbitrability of disputes arising from competition law is addressed. In the final section of our study, the arbitrability of competition disputes within the framework of Turkish law and the judicial review of such disputes in arbitration are examined. In this context, the study aims to establish a legal framework regarding the arbitrability of competition disputes in terms of international commercial arbitration.
Benzer Tezler
- Milletlerarası ticari tahkimde ihtiyati tedbir kararlarını verme yetkisi ve ihtiyati tedbir kararlarının icra edilebilirliği
The jurisdiction and enforceability of interim injunctions in international commercial arbitration
SEHER ELİF KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
HukukKoç ÜniversitesiÖzel Hukuk Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP DERYA TARMAN PEKBEY
- Milletlerarası ticari tahkimde temsilcinin yargılamadan men'i
Exclusion of the representative from the proceedings in international commercial arbitration
MUHAMMED BUĞRAHAN HELVACI
- Milletlerarası ticarî tahkimde ihtiyatî tedbirler
Interim measures in international commericial arbitration
ERDAL GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİN TİRYAKİOĞLU
- Milletlerarası ticari tahkimde tanıma ve tenfize direnme hakkının bir sınırı olarak hakkın kötüye kullanılması yasağı
Başlık çevirisi yok
MEHMET ALİ TANRIKULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KOCASAKAL
- Milletlerarası ticarî tahkimde tarafların eşitliği ilkesinin Türk hukuku bakımından değerlendirilmesi
Assessment of the principle of the equality of the parties in international commercial arbitration in Turkish law
BÜŞRA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hukukİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ASLI BAYATA CANYAŞ