Osteoporoz hastalarında mandibular kemik değişikliklerinin bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi
Investigation of mandibular bone changes in osteoporosis patients by computed tomography
- Tez No: 950830
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYYE COŞGUN BAYBARS
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
OSTEOPOROZ HASTALARINDA MANDİBULAR KEMİK DEĞİŞİKLİKLERİNİN BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ İLE İNCELENMESİ Bu çalışmanın amacı, bilgisayarlı tomografide (BT) ölçülen mandibular radyomorfometrik indekslerin (CTMI, CTI(S), CTI(I)) ve HU değerlerinin osteoporoz tanısındaki etkinliğini değerlendirmektir. Araştırma, Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'nda, rutin radyolojik muayeneler sırasında elde edilen BT görüntüleri kullanılarak yürütülmüştür. Çalışma grubunu, 50 yaş üzeri, cinsiyet ayrımı yapılmaksızın Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kriterlerine göre L1–L4 vertebra düzeyinden çift enerjili X-ışını absorbsiyometri (DEXA) yöntemi ile kemik mineral yoğunluğu (KMY) ölçülen, T skoru ≤ -2,5 olan ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği tarafından osteoporoz tanısı konulmuş 50 hasta oluşturmuştur. Kontrol grubunu ise, T skoru ≥ -1 olan ve osteoporoz açısından sağlıklı kabul edilen 50 birey oluşturmuştur. BT görüntülerinden elde edilen CTMI, CTI(S) ve CTI(I) değerleri, her iki taraftan yapılan ölçümlerin ortalamaları alınarak hesaplanmış; ayrıca mandibulanın çeşitli bölgelerinden Hounsfield Birimi (HU) cinsinden dansite ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Osteoporoz tanısı konmuş bireylerde, mandibular radyomorfometrik indekslerin ve HU değerlerinin sağlıklı bireylerle karşılaştırıldığında anlamlı düzeyde düşük olduğu saptanmıştır. BT üzerinden yapılan bu ölçümlerin, mandibular kemik değişikliklerini saptamada kullanılabilir potansiyele sahip olduğu değerlendirilmiştir. Özellikle CTMI ≤ 3,35 mm (duyarlılık %86, özgüllük %98), CTI(I) ≤ 0,36 mm (duyarlılık %78, özgüllük %92) ve CTI(S) ≤ 0,27 mm (duyarlılık %78, özgüllük %98) eşik değerlerinin, osteoporoz riski açısından anlamlı birer gösterge olabileceği görülmüştür. HU değerlerinin angulus için ≤ 337, korpus için ≤ 209, 3-4 nolu dişler arası bölge için ≤ 470 eşik değerinin altında olması osteoporoz için ön tanı olabilir. Angulus bölgesi, osteoporoz taramasında en güçlü bölgesel ölçüm olarak öne çıkmaktadır, yüksek AUC (0,857) ve duyarlılık (%90), bu bölgenin tarama amaçlı kullanılabilirliğini destekler. 1. moların inferioru ve 3-4 nolu dişler arası alan da destekleyici ölçümler sunabilir. Bu analizler, mandibula BT dansite ölçümlerinin DEXA'ya alternatif veya tamamlayıcı bir tarama aracı olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir. Sonuç olarak, BT kullanılarak gerçekleştirilen radyomorfometrik ve dansitometrik değerlendirmelerin, osteoporoz hastalarında mandibular kemik dokusundaki değişiklikleri saptamada yardımcı olabileceği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
MANDIBULAR CT ASSESSMENT IN OSTEOPOROSIS: RADIOMORPHOMETRIC AND HU-BASED INDICATORS The aim of this study was to evaluate the effectiveness of mandibular radiomorphometric indices (CTMI, CTI(S), CTI(I)) and Hounsfield Unit (HU) values measured via computed tomography (CT) in the diagnosis of osteoporosis. The research was conducted at the Department of Radiology, Faculty of Medicine, Fırat University, using CT images obtained during routine radiological examinations. The study group consisted of 50 patients over the age of 50 (regardless of sex) who were diagnosed with osteoporosis by the Department of Physical Medicine and Rehabilitation and whose bone mineral density (BMD) was assessed at the L1–L4 vertebral levels using dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA), with a T-score ≤ -2.5 according to the criteria of the World Health Organization (WHO). The control group comprised 50 individuals with T-scores ≥ -1, considered healthy with respect to osteoporosis. The CTMI, CTI(S), and CTI(I) values obtained from the CT images were calculated as the averages of bilateral measurements. Additionally, bone density measurements from various regions of the mandible were recorded in Hounsfield Units (HU). The results revealed that mandibular radiomorphometric indices and HU values were significantly lower in osteoporotic individuals compared to healthy controls. These CT-based measurements demonstrated potential utility in detecting mandibular bone alterations associated with osteoporosis. Specifically, threshold values of CTMI ≤ 3.35 mm (sensitivity 86%, specificity 98%), CTI(I) ≤ 0.36 mm (sensitivity 78%, specificity 92%), and CTI(S) ≤ 0.27 mm (sensitivity 78%, specificity 98%) were identified as significant indicators of osteoporosis risk. HU thresholds of ≤ 337 for the angulus, ≤ 209 for the corpus, and ≤ 470 for the interdental region between teeth 3 and 4 may serve as preliminary diagnostic indicators. Among these, the angulus region demonstrated the highest diagnostic performance, with an area under the curve (AUC) of 0.857 and sensitivity of 90%, supporting its utility as a screening site. The inferior region of the first molar and the interdental area between teeth 3 and 4 also provided supportive diagnostic value. These findings
Benzer Tezler
- Osteoporozun çene kemiklerindeki etkilerinin konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ve dual enerji x-ışın absorbsiyometri yöntemiyle değerlendirilmesi
Evaluation of the effects of osteoporosis on jaw bones with cone beam computed tomography and dual energy x-ray absorptiometry method
ENES GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2013
Diş HekimliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DERYA YILDIRIM
- Mandibular kemiğin kantitatif değerlendirilmesinde panoramik radyogramın dansitometre değerleri ile dual enerji X-ray absorpsiyometri değerlerinin karşılaştırılması
Comparison of densitometric values of panoramic radiogram with values of dual energy X-ray absorptiometry in quantitative evaluation of mandibular bone
BİNALİ ÇAKUR
Doktora
Türkçe
2005
Diş HekimliğiAtatürk ÜniversitesiOral Diagnoz ve Radyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABUBEKİR HARORLI
- İlaçla ilişkili çene osteonekrozu gelişen hastalarda mandibular trabeküler kemiğin fraktal analiz yöntemiyle incelenmesi
Investigation of mandibular trabecular bone in patients with drug-related osteonecrosis of the jaw using fractal analysis method
CENNET ŞULE DEMİREZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Diş HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. MEHMET EMRE BENLİDAYI
- Postmenopozal osteoporoz hastalarında bifosfonatların mandibular radyomorfometrik indekslere ve kemik yoğunluğuna etkisi
The effect of bisphosphonates on mandibular radiomorphometric indeces and bone density in post-menopausal osteoporosis patients
SİNAN ATEŞ
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2018
Diş HekimliğiDicle ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELGİN GÜLSÜN
- Proton pompası inhibitörlerinin kullanımı ile ilişkili mandibular kemik değişikliklerinin incelenmesi
The evaluation of mandibular bone changes related to use of proton PUMP inhibitors
AYKAĞAN COŞGUNARSLAN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2020
Diş HekimliğiErciyes ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN MURAT CANGER