981 Hicri mufassal defterine göre Üzeyir Sancağı kişi ve yer adları
This thesis examines the personal and place names of the payas (Üzeyr) Sanjak, which existed during the ottoman empire between ah981-ad1573
- Tez No: 951111
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET SALİH ERPOLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Mufassal Tahrir defterleri, Osmanlı Devlet'inin tarihi yönlerini aydınlatan önemli kayıtlardandır. Özellikle yerel tarih çalışmalarında bu belgeler oldukça faydalı bilgiler sunmaktadır. Tahrir defterleri bir yerin köyleri, Mezraları nüfus yapısı, vergi mükellefleri vb. hakkında bilgileri içermektedir. Bu tezde, Üzeyr (Payas) Sancağı'nın Osmanlı Devleti döneminde H981-M1573 yılına ait kişi ve yer adlarını incelenmiştir. Bu çalışma, Üzeyr Sancağı'nındaki mahalle, köy, mezra ve cemaat adları ile bu iskân yerlerinde yaşayan vergi mükellefleri ile bazı yöneticilerin adlarını içermektedir. Burada tezimize konu olan tahrir defteri Üzeyr Sancağı'na dair demografik, sosyo-ekonomik, vakıf ve timar sisteminin sancaktaki uygulamasına dair veriler içermektedir. Bu itibarla tahrir defterleri ait oldukları yörenin ekonomik, idari ve inanç yapısı hakkında önemli kaynak olmalarının yanında, tarihte kullanılmış kişi ve yer adlarının tespitinde ve değerlendirilmesinde başta gelen tarihi kaynaklardır. 1573 yılında tutulmuş olan bu tarihi kaynaktaki veriler ışığında Üzyir Sancağı'nda yaşayan kişilerin tercih ettiği kişi adları ile bu kişilerin yaşadıkları mahalle ve köylerin adlarının tespiti yapılarak bilimsel kıstaslara göre değerlendirilmiştir. Ancak tespit ediler yer ve kişi adlarının etimolojik yapıları üzerinde durulmamıştır. Bu çalışma ile H981-M1573 yılında tutulmuş tahrir defterindeki belgeler ışığında Üzeyr Sancağı'nın idari yapısı da ayrıntılı olarak tespit edilmiştir. Bu çalışma ile Üzeyr Sancağı'nın tarihi yer ve kişi adları meydana çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Detailed Tahrir registers are important records that shed light on the historical aspects of the Ottoman Empire. These documents provide very useful information, especially in local history studies. Tahrir registers contain information about the villages, hamlets, population structure, taxpayers, etc. of a place. This thesis examines the personal and place names of the Payas (Üzeyr) Sanjak, which existed during the Ottoman Empire between AH981-AD1573. The thesis examines the role of place names and personal names in detail in order to understand the historical, cultural and geographical context of the region. It is understood that the data in the Tahrir registers are important sources about the economic administrative and religious structures of the provinces or sanjaks they belong to, and they also contain raw and important information in the determination and evaluation of personal and place names used in history. The historical development of Payas before and after the Ottoman period, its administrative structure, economy and cultural texture are examined, and the changes and transformations the region has gone through are analyzed. In addition, the origins, meanings and historical importance of personal and place names in this region are emphasized. The researchis carried out through documents, archive records, geographical data and linguistic analysis. This study aims to deeply understand the social, cultural and demographicstructure of Payas (Üzeyr) Sanjak by transcribing the documents in the tahrir register kept in H981-M1573 and to contribute to the historical identity and heritage of theregion. In addition, the sub-districts of Üzeyr Sanjak and the settlements connected to these sub-districts were examined. In addition, the sources of income, populationand lifestyles of the people were tried to be explained in the conclusion and evaluation section. As a result of the results of the thesis, the historical and cultural heritage of the region is to be preserved and to ensure its transfer to future generations.
Benzer Tezler
- دراسة مقارنة لشروح الجامع الصغير المؤلفة في منطقة ماوراء النهر في القرن الخامس والسادس الهجري
Hicri 5-6'ıncı yüzyıllarda Mâverâünnehir bölgesinde yazılmış 'El-Câmi'u's-Sağîr' şerhlerinin mukayeseli incelemesi
ABDULLAH MÜYDÜNOĞLU
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN İNCE
- (شرح شروط الصّلاة) للإمام محمد بن بير علي بن إسكندر البركوي (ت. 981ه/1573م)، من بداية الكتاب (باب شروط الصّلاة) إلى نهاية الكتاب (غسل المسنون): دراسة وتحقيقاً
'İmam Muhammed B. Bîr Ali B. İskender el-Berkelî'nin (Ö. 981-1573) Şerhu Şurûti's-Salât isimli eserinin tahkik ve analizi (Kitabın başından ğasli'l-mesnûn bölümüne kadar
BADRADİN NASRADİN OTHMAN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İNANIR
- Tahâvî (ö.321/933) ve Cassâs (ö.371/981) örnekliğinde iki Hanefî ahkâm tefsirinin mukayesesi
The comparison of two Hanafite ahkam tafsîrs in the example of al-Tahavi (321/933) and al-Jassas (371/981)
ZEYNEB SOYARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU
- (حاشية محمد بن سالم الحفني (1181هــ)على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزوينيمن بداية الكتاب إلى مبحث صدق الخبر وكذبه)دراسة وتحقيقاً
Muhammed b. Sâlim el-Hafnî'nin (Ö. 1181) Hâşiye alâ âşiyeti'l-hafîd alâ Muhtasarı't-Taftazâni alâ Telhîsi'l-Miftâh li'l-kazvînî isimli eseri (Kitabın başından habarin doğru ve yalan olması konularına kadar) araştırma analiz
BEYZANUR SAĞIR
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU