Yaşlılarda sağlık okuryazarlığı, fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between health literacy, physical activity levels and sleep quality in the elderly
- Tez No: 951237
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL BÜLBÜL MARAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Geriatri, Sağlık Eğitimi, Geriatrics, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Health literacy, Older adults, Physical activity, Sleep quality
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yaşlı Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yaşlı Sağlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu araştırma, yaşlı bireylerde sağlık okuryazarlığı ile fiziksel aktivite ve uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji ve Geriatri polikliniklerine Ekim–Aralık 2024 döneminde başvuran, 65 yaş ve üzeri 250 gönüllü bireyle gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki çalışmada, Tanımlayıcı Bilgi Formu, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi kullanılmıştır. Veriler, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların %95,2'sinin yeterli veya mükemmel düzeyde sağlık okuryazarlığına sahip olduğu, %28'inin fiziksel olarak inaktif ve %32,4'ünün kötü uyku kalitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Yaş arttıkça sağlık okuryazarlığı ve fiziksel aktivite düzeyleri azalmakta, uyku kalitesi bozulmaktadır. Eğitim düzeyi yükseldikçe sağlık okuryazarlığı artmakta; kronik hastalığı ve gündüz uyuma durumu olan bireylerde ise sağlık okuryazarlığı ve fiziksel aktivite düzeyleri düşük, uyku kalitesi daha kötüdür. Kendini“orta yaşlı”olarak algılayan bireylerin sağlık okuryazarlığı ve fiziksel aktivite düzeyleri daha yüksektir. Korelasyon analizine göre sağlık okuryazarlığı ile fiziksel aktivite düzeyi arasında pozitif (r=0,182; p
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the relationship between health literacy, physical activity, and sleep quality among older adults. The research was conducted with 250 voluntary participants aged 65 and above who presented to the Neurology and Geriatrics outpatient clinics of Ege University Medical Faculty Hospital between October and December 2024. This descriptive and cross-sectional study utilized the Descriptive Information Form, Turkey Health Literacy Scale-32, International Physical Activity Questionnaire, Pittsburgh Sleep Quality Index. Data were analyzed using independent samples t-tests, one-way ANOVA, and Pearson correlation analysis. Results showed that 95.2% of the participants had adequate or excellent levels of health literacy; 28% were physically inactive and 32.4% had poor sleep quality. As age increased, both health literacy and physical activity levels decreased, while sleep quality worsened. Health literacy increased with education level, whereas participants with chronic diseases or who reported daytime sleeping had lower health literacy and physical activity levels and worse sleep quality. Those who perceived themselves as“middle-aged”had higher levels of health literacy and physical activity than those who identified as“elderly.”Pearson correlation analysis revealed a significant positive relationship between health literacy and physical activity (r = 0.182, p < 0.01), and significant negative relationships between health literacy and sleep quality (r = -0.330, p < 0.01), as well as between physical activity and sleep quality (r = -0.178, p < 0.01). Since higher scores on the Pittsburgh Sleep Quality Index indicate worse sleep quality, these findings suggest that improvements in health literacy and physical activity may contribute to better sleep quality among older adults
Benzer Tezler
- Kütahya'daki yaşlıların beslenme okuryazarlığı durumları ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları
Nutritional literacy status of the ELDERLY and their attitudes to HEALTHY eating in kütahya
ELİF ÖZTOPRAK KOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıKütahya Sağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NALAN BOSTAN AKMEŞE
- Yaşlıların bakım ve tedavisi
Care and treatment of elderly
BİRŞEN FATMA ÇİFTBUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul ÜniversitesiHastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN DURGUT
- 112 ile acile gelen 65 yaş üstü hastaların acil servisi kullanma özellikleri ve acil tedaviye uyumları
Characteristics of emergency department use andcompliance among patients aged 65 and over arriving via 112
ÖMER KELLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıYozgat Bozok ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVDA YAMAN
- Sağlık iletişimi perspektifinden Türkiye'deki 65 yaş ve üstü bireyleri anlamak: Sağlık ve yaşlanmaya ilişkin algı, tutum ve davranışlar üzerine bir araştırma
Understanding people aged 65 and over in Türkiye from a health communication perspective: A Study on perceptions, attitudes, and behaviors regarding health and aging
YAŞAR ŞEKERCİ
Doktora
Türkçe
2024
Halk SağlığıGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAYE ASLI SANCAR DEMREN
- Halk kütüphanelerinin ekonomik gelişime katkısı: Amerika Birleşik Devletleri örneği
The contribution of public libraries to economic development: The case of the United States
GÖKHAN USTA
Doktora
Türkçe
2023
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT YILMAZ