Geri Dön

İnsomni ve hipersomni bozukluğu olan ve olmayan bireylerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite, dissosiyasyon, çocukluk çağı travmaları ve ruminasyon değişkenleri açısından incelenmesi

Research of individuals with and without insomnia and hypersomnia disorders in terms of attention deficit and hyperactivity, dissociation, childhood traumas and rumination variables

PDF İndir

  1. Tez No: 951518
  2. Yazar: SEYYİDE ŞİFA GÖKTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ENGİN EMREM BEŞTEPE
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Travmaları, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Dissosiyasyon, Hipersomni, İnsomni, Ruminasyon, Attention Deficit and Hyperactivity, Childhood Traumas, Dissociation, Hypersomnia, Insomnia, Rumination
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 164

Özet

Amaç: Bu araştırmada insomni ve hipersomni alt boyutlarının Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Dissosiyasyon, Çocukluk Çağı Travma ve Ruminasyon ile ilişkisinin incelenmesi, bahsi geçen uyku bozukluklarının çok boyutlu ele alınması, epidemiyolojik ve etiyolojik çerçevede değerlendirilmesi, izole semptomların ve devre dışı bırakılan normal varyantların araştırılması ve insomni ve hipersomni psikiyatrik hastalıkları sağaltımı için bir tedavi planı sunulması amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada Sosyodemografik Veri Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Ölçeği (ASRS), Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği (DYÖ) ve Ruminatif Düşünce Biçimi Ölçeği (RDBÖ) olmak üzere beş bölümden oluşan bir veri toplama aracı kullanılmıştır. Deney grubu verileri 05.06.2023-12.08.2024 tarihleri arasında T.C. İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nden toplanmış olup, 18-65 yaş arası psikofizyolojik ve idiyopatik insomni, narkoleptik ve idiyopatik hipersomni tanısı almış 113 katılımcıyı kapsamaktadır. Kontrol grubu verilerine ise kartopu örnekleme metodu ile ulaşılmış olup 252 katılımcıdan oluşmaktadır. Deney ve kontrol gruplarını karşılaştırmak amacıyla kikare analizi yapılmıştır. İnsomni veya hipersomni bozukluğu tanısı almış bireylerde çeşitli etkilerin tespiti için basit doğrusal (lineer) regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgular, insomni/hipersomni bozukluğu tanısı almış bireylerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite, ruminasyon, çocukluk çağı travmaları ve dissosiyasyon puanlarının, tanı almamış bireylerin puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu güçlü bir şekilde göstermektedir. İnsomni/hipersomni bozukluğu bulunan bireylerde dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin dissosiyasyon, ruminasyon gelişiminde önemli bir rol oynadığı saptanmıştır. Yine tanılı hastalarda, çocukluk çağı travmalarının dissosiyasyon ve ruminasyon gelişiminde önemli bir role sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite, ruminasyon, dissosiyasyon, çocukluk çağı travmalarını ele aldığımızda ve sosyodemografik sorular çatısından bakıldığında insomni ve hipersomni ile paydaş oldukları, aynı paterni paylaştıkları, pek çok ortak etiyolojik nokta barındırdıkları görülmektedir. Üstelik bu 4 değişkenin birbirleriyle sıklıkla komorbid olduğu neticesine ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

Aim: The aim of this study is to examine the relationship between the subdimensions of insomnia and hypersomnia and Attention Deficit and Hyperactivity Disorder, Dissociation, Childhood Trauma and Rumination, to address the aforementioned sleep disorders in a multidimensional manner, to evaluate them within an epidemiological and etiological framework, to research isolated symptoms and normal variants that are disabled, and to present a treatment plan for the treatment of insomnia and hypersomnia psychiatric diseases. Materials and Methods: In the study, a data collection tool consisting of five sections was used: Sociodemographic Data Form, Childhood Trauma Scale (CTS), Adult Attention Deficit and Hyperactivity Disorder Scale (ASRS), Dissociative Experiences Scale (DSS) and Ruminative Thought Style Scale (RTS). The experimental group data were collected from the Republic of Türkiye, Istanbul Erenköy Psychiatric Hospital between 05.06.2023 and 12.08.2024, and included 113 participants aged 18-65 diagnosed with psychophysiological and idiopathic insomnia, narcoleptic and idiopathic hypersomnia. The control group data was obtained using the snowball sampling method and consisted of 252 participants. Chi-square analysis was performed to compare the experimental and control groups. Simple linear regression analysis was applied to determine various effects in individuals diagnosed with insomnia or hypersomnia disorder. Results: The findings strongly indicate that individuals diagnosed with insomnia/hypersomnia disorder have significantly higher scores for attention deficit and hyperactivity, rumination, childhood traumas, and dissociation than those without a diagnosis. It has been determined that attention deficit and hyperactivity play an important role in the development of dissociation and rumination in individuals with insomnia/hypersomnia disorder. It has also been determined that childhood traumas play an important role in the development of dissociation and rumination in diagnosed patients. Conclusion: When we consider attention deficit and hyperactivity, rumination, dissociation, childhood traumas and when we look at them from the perspective of sociodemographic questions, we see that they share the same pattern with insomnia and hypersomnia, and that they have many common etiological points. Moreover, it has been concluded that these 4 variables are often comorbid with each other.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    359386

    Uyku bozukluğu olan parkinson hastalığı, parkinson plus sendromlu hastalarda ve parkinson olmayan uyku apneli hastalarda uyku rem periyoduna ait bozukluklar ve atoni tablosunun karşılaştırılması

    Rem period properties and tonus structure comparison in idiopathic parkinson's disease and parkinson's plus syndrome patients and healthy sleep structure,

    ESRA KAPLAN REÇBER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    NörolojiSelçuk Üniversitesi

    Nöroloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET HAKAN EKMEKCİ

  2. Tez No

    334275

    Epilepsi hastalarında uyku bozuklukları ve yaşam kalitesine etkisi

    Sleep disorders in patients with epilepsy and their impact on quality of life

    ELMAS USTA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    NörolojiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Nöroloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL VELİOĞLU

  3. Tez No

    387824

    Çocuklarda hipertansiyon ile uyku ilişkisinin araştırılması

    The relationship between hypertension and sleep disorder in children

    RAMAZAN PIÇAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Aile HekimliğiErciyes Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN BASRİ ÜSTÜNBAŞ

  4. Tez No

    428938

    Major depresyon hastalarında yaşam boyu hipomanik belirtiler ve aktivasyon sendromu ilişkisi

    Association of activation syndrome with life-time hypomanic symptoms in major depression patients

    ONUR GÖKÇEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriHacettepe Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SUZAN ÖZER

  5. Tez No

    837345

    Depresif bozukluk tanılı ergenlerde özkıyım ve özkıyım dışı kendine zarar verme davranışlarının uyku ile ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between suicide and non-suicidal self-injury behaviors with sleep in adolescents diagnosed with depressive disorder

    TUĞÇE TURAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVAY ALŞEN GÜNEY

Geri Dön