20. yüzyıl Moritanya'sında edebî çevre
The literary scene in 20th century Mauritania
- Tez No: 951606
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ŞABAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
Bu çalışma, 20. yüzyıl Moritanya'sındaki edebî ve kültürel çevreyi incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Moritanya'da şiir ve nesir türlerinin ne zaman ve nasıl ortaya çıktığı, bu türlerin gelişim süreçleri, başlıca temsilcileri ve bu temsilcilerin eserlerinde ele aldıkları temalar, edebî çevreyi etkileyen faktörler, ülkedeki en önemli geleneksel eğitim kurumu olan mahdaraların edebiyata etkisi gibi sorulara yanıt aranmaya çalışılmıştır. Çalışmamız, Moritanya edebiyatına dair kapsamlı akademik çalışmaların sınırlı olması nedeniyle, bu alandaki bilgi eksikliğini gidermeyi, Arap edebiyatı içindeki konumunu akademik bir çerçevede değerlendirmeyi ve ileride yapılacak çalışmalara katkı sağlayacak olması açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda, nitel araştırma yöntemleri ve tümevarım yöntemi kullanılarak hazırlanan tezde, belgesel tarama temel veri toplama yöntemi olarak benimsenmiş ve analiz edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, Moritanya şiirinin yerel, klasik ve modern yönelimleri incelenmiş, edebî eleştiri, gezi edebiyatı ve roman türlerinin gelişim süreçleri ve bunların Arap edebiyatındaki yeri değerlendirilmiş, Moritanya'nın şiir alanında asırlar öncesine dayanan köklü bir gelenek geliştirdiği, nesir türünün ise daha geç bir dönemde ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Bu anlamda roman türünün ilk olarak 1981 yılında basılan Aḥmed veled 'Abdulḳâdir'e ait el-Esmâu'l-Muteġayyira isimli roman ile ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Nesir türünün önde gelen isimleri arasında Muḫtâr veled Ḥâmid ed-Deymânî, Muḥammed Emîn eş-Şinḳîṭî, Ümmü Kuls̠ûm bint Aḥmed, Ḥavvâ bint Meylûd gibi yazarların, şiir türünde ise Muḥammed b. Mâ'u'l-'Ayneyn, Ḫalîl en-Naḥvî, Ediy veled Âdib, Bebhâ' veled Bedyûh, Mubâreke bint el-Berrâ, Muḥammed b. 'Abdî, eş-Şeyḫ Mu'âz Sîdî 'Abdullah gibi şairlerin olduğu, Moritanya'nın tarihsel, coğrafi ve sosyo-kültürel yapısının ve geleneksel eğitim kurumları olan mahdaraların edebiyatın şekillenmesinde belirleyici bir rol oynadığı, şiirin ülkede asrılar boyunca şifâhî olarak kök saldığı, günümüz Moritanya'sında ise edebiyatçıların birçoğunun hem şiir hem nesir türünde birçok eser verdiği ve matbaanın ülkeye geç girmesine rağmen edebî alanda kısa sürede önemli bir mesafe kat edildiği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the literary and cultural environment of 20th-century Mauritania. In this context, it explores the emergence and development of poetry and prose genres in Mauritania, the key figures of these literary forms, the themes addressed in their works, the factors influencing the literary sphere, and the impact of mahdaras, the country's most significant traditional educational institutions, on literature. Given the limited number of comprehensive academic studies on Mauritanian literature, this research seeks to fill a gap in the field by academically evaluating its position within Arabic literature and contributing to future scholarly inquiries. Accordingly, the thesis adopts qualitative research methods and an inductive approach, employing documentary analysis as the primary data collection method. The findings reveal that Mauritanian poetry has evolved through local, classical, and modern orientations, while literary criticism, travel literature, and the novel genre have also undergone significant development, contributing to Arabic literature. The study establishes that poetry has maintained a deeply rooted tradition spanning centuries, whereas prose emerged at a later stage. Notably, the first Mauritanian novel was el-Esmâu'l-Muteġayyira, published in 1981 by Aḥmed veled 'Abdulḳâdir. Key figures in prose include Muḫtâr veled Ḥâmid ed-Deymânî, Muḥammed Emîn eş-Şinḳîṭî, Ümmü Kuls̠ûm Bint Aḥmed, and Ḥavvâ Bint Meylûd, while prominent poets include Muḥammed b. Mâ'u'l-'Ayneyn, Ḫalîl en-Naḥvî, Ediy veled Âdib, Bebhâ' veled Bedyûh, Mubâreke bint el-Berrâ, and Muḥammed B. 'Abdî, eş-Şeyḫ Mu'âz Sîdî 'Abdullah. The study also highlights the critical role of Mauritania's historical, geographical, and socio-cultural structure, as well as mahdaras, in shaping its literary tradition. It is observed that poetry has been transmitted orally for centuries, while in contemporary Mauritania, many writers actively produce works in both poetry and prose. Despite the late introduction of the printing press, the country has made significant progress in the literary domain within a short period.
Benzer Tezler
- 20. yüzyıl modern bale sanatında öncü bir eser olarak Stravinski 'İlkbahar Ayini'
An avantgarde in the 20th century modern ballet Stravinsky 'Rite of Spring'
MELİS PEYKOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2015
Bale ve DansDokuz Eylül ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. NECATİ GEDİKLİ
- Determination of dynamic problems associated with the wind power plants in turkish transmission system
Rüzgar santrallerinin Türkiye iletim sistemi üzerinde sebep olduğu dinamik problemlerin belirlenmesi
ANIL AKYEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN SEVAİOĞLU
- 20. yüzyıl New Age akımı üzerine karşılaştırmalı bir analiz
A comparative analysis on New Age movement in the 20th century
EMRE UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinÇukurova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNİR YILDIRIM
- Grafik tasarımda üç boyut algısı (Üç boyutlu yöntem uygulamaları)
Three dimensional sense in graphic design (Applications of the three dimensional method)
SİBEL TİMUR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2016
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. YUSUF KEŞ
- 20.yüzyıldan seçilmiş örneklerle sanatçı takıları
Artist's jewelry within the selected examples of 20th century
İPEK EMEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
DOÇ. YILDIZ GÜNER