Kaygusuz Abdal'ın Mesnevî-i Baba Kaygusuz (Mesnevî-i Evvel, Mesnevî-i Sânî, Mesnevî-i Sâlis, Gevher-nâme, Minber-nâme ve Kısa Mesnevîler) adlı eserlerinin bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü
A contextual index and functional dictionary of Kaygusuz Abdal's Mesnevî-i Baba Kaygusuz (Mesnevî-i Evvel, Mesnevî-i Sânî, Mesnevî-i Sâlis, Gevher-nâme, Minber-nâme, and Short Masnavis)
- Tez No: 951869
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1280
Özet
15. yüzyılın başlarından itibaren Türkçenin büyük şairi Yunus Emre'nin dünya görüşü ve şiirlerinden etkilenen, terimleri ve kendine has özellikleriyle halk edebiyatı içinde dinî bir zümre edebiyatı hâlinde karşımıza çıkan Alevi-Bektaşi edebiyatı meydana gelmiştir. Kaygusuz Abdal için Alevi-Bektaşi edebiyatının hem kurucusu hem de ilk temsilcisidir denilebilir. Kaygusuz Abdal'ın eserleri içerisinde Mesnevî-i Evvel, Mesnevî-i Sânî ve Mesnevî-i Sâlis adlı mesnevîleri daha önce yapılan çalışmalar ile ortaya çıkarılmıştır. Eski Anadolu Türkçesi ile yazılan bu eserler günümüz Türkçesine çevrilerek dil özellikleri ortaya konmuştur. Bu çalışmada kaynaklara göre 14. yy'in ikinci yarısı ile 15. yy'in ilk yarısında yaşamış olduğu düşünülen mutasavvıf-şair Kaygusuz Abdal'ın, Mesnevî-i Evvel, Mesnevî-i Sânî, Mesnevî-i Sâlis, Gevher-nâme, Minber-nâme ve altı adet kısa mesnevîsinin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü hazırlanmıştır. Bu mesnevîler yazıldığı dönemin dil özelliklerini yansıtmaları ve yine o döneme ait deyimler, atasözleri gibi dil malzemeleri barındırması açısından önemli bir yere sahiptir. Kaygusuz Abdal'ın mesnevîleri dönemin sosyal hayatına ait bilgiler içerir. Şairin mesnevîleri edebi sanatlar, mekânlar, eserde geçen şahsiyetler ve tasavvufî terimler bakımından ve kelime kadrosu açısından oldukça zengindir. Bu tez ile TEBDİZ projesinden faydalanarak Kaygusuz'un mesnevîlerinin anlam dünyasının daha iyi anlaşılabilmesi için bağlamsal dizini ve işlevsel sözlüğü hazırlanmıştır. İnceleme kısmında ise dil ve üslup özelliklerine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
From the early 15th century onwards, Alevi-Bektashi literature, influenced by the worldview and poetry of the great Turkish poet Yunus Emre, emerged as a religious caste literature within folk literature with its terms and unique characteristics. Kaygusuz Abdal can be called both the founder and the first representative of Alevi-Bektashi literature. In this study, a contextual index and a functional dictionary of the Mesnevî-i Evvel, Mesnevî-i Sânî, Mesnevî-i Sâlis, Gevher-nâme, Minber-nâme and six short mesnevîs of the mystic-poet Kaygusuz Abdal, who is thought to have lived in the second half of the 14th century and the first half of the 15th century according to the sources, have been prepared. These masnavîs have an important place in terms of reflecting the language features of the period in which they were written and containing language materials such as idioms and proverbs belonging to that period. Kaygusuz Abdal's masnavi contain information about the social life of the period. The poet's masnavîs are rich in terms of literary arts, places, personalities and Sufi terms and vocabulary. This thesis utilizes the TEBDİZ project to prepare a contextual index and functional dictionary for a better understanding of the meaning of Kaygusuz's masnavi. In the analysis part, language and stylistic features are included.
Benzer Tezler
- Kaygusuz Abdal'ın Mesnevî-i Baba Kaygusuz'u: Tenkitli metin ve inceleme
Kaygusuz Abdal?s mesnevî-i Baba Kaygusuz: Critical edition and textual analysis
ZEYNEP OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SABUNCU
- Kaygusuz Abdal'ın Mesnevi-i İsmişah adlı eseri (İnceleme-metin)
Kaygusuz Abdal's Mesnevi-i İsmişah (Analysis-text)
TUĞÇE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıHitit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİYE NAZLI
- Kaygusuz Abdal(Hayatı,eserleri ve düşünceleri)
(Life, works and thoughts) Kaygusuz Abdal
NESLİCAN AKMAN
- Kaygusuz Abdal'ın Mesnevî-i Sânî ve Mesnevî-i sâlis'i (İnceleme, metin, dizin, tıpkıbasım)
Mesnevî-i̇ Sânî and Mesnevî-i̇ Sâli̇s of Kaygusuz Abdal (Analysis-text-index-facsimile)
MEHMET FATİH UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL HASENE KÜLTÜRAL
- Kaygusuz Abdal'ın Mesnevi-i Sâni ve Mesnevi-i Sâlis'inde tasavvuf anlayışı
Sufistic understanding (perspective) in Mesnevî-i Sâni and Mesnevî-i Sâlis of Kaygusuz Abdal
PINAR ERSOY ÖZDOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REŞAT ÖNGÖREN