Sürurî Şerh-i Mesnevî (Topkapı Nüshası A 1361 137b) Tercüme- inceleme-Murat Sözlüğü
Süruri Commentary on the Mesnevi (Topkapı Copy A 1361 137b) Translation-review-Murat Dictionary
- Tez No: 952568
- Danışmanlar: PROF. DR. ZİYA AVŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Masnavi, Rumi, Masnavi Commentary, Süruri
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Mevlânâ'nın Mesnevisi Türk tasavvuf düşünce ve edebiyatını derinden etkilemiş belirleyici bir eserdir. Mesnevi bu önemiyle orantılı olarak yazıldığı dönemden itibaren içeriğinin anlaşılması için gayret gösterilen bir eser olmuştur. Bu bağlamda Mesnevi'nin ilk yorum aşamalarında sohbetler şeklinde başlayan Mesnevi yorumları, yerini süreç içerisinde onu şerh eden eserlere bırakmıştır. Gelibolulu Süruri'nin Farsça şerhi, eldeki bilgilere göre Mesnevi'nin bütün ciltlerine yapılan ilk büyük şerhtir. Bu şerhin önemi, Mesnevi şerh geleneğinin kurucu eseri olmasıdır. Zira ne Farsça ve ne de Türkçe olarak Süruri'nin şerhinden önce Mesnevi'nin bütün ciltlerine yönelik bir şerh çalışması yoktur. Mesnevi'nin Türkçe şerhleri Süruri'nin bu şerhi yazıldıktan sonra onu esas alan ve ondan yararlanan bir nitelik arzederler. İşte bu niteliğinden dolayı Süruri'nin Farsça şerhi de Türk tasavvuf düşünce ve edebiyatını etkileyen eserlerden biridir. Şarih Türk olmasına rağmen bu eseri Farsça olarak kaleme almıştır. Ancak ilginç olan şey ise eserin hedef kitlesinin Osmanlı Türk sahasında yaşayan Türkler olmasıdır. Zira şarih Farsça metin içinde zaman zaman bazı ifadelerin Türkçesini vermeye gayret eden Türkçe cümleler kullanır. Bu tez Süruri'nin Şerh-i Mesnevi'sinin 1b ile 137b varakları arasının Türkçeye çevirisi ile bu çevirinin yöntemini ele almaktadır. Şerhteki istiarelerin özel niteliklerinden dolayı bu istiareler Murat Sözlüğü adıyla bağımsız bir bölümde verilmiştir. Anahtar Kelimeler. Mesnevi, Mevlânâ, Mesnevi şerhi, Sürurî
Özet (Çeviri)
Rumi's Masnavi is a seminal work that has profoundly shaped Turkish Sufi thought and literature. In proportion to its influence, it has been the subject of interpretative efforts since the time of its composition. In this regard, the earliest stages of Masnavi interpretation began in the form of oral discourses, which, over time, gave way to written commentaries. Among these, the Persian commentary by Gelibolulu Süruri, according to extant sources, stands as the first comprehensive exegesis encompassing all six volumes of the Masnavi. Its significance lies in its role as the founding text of the Masnavi commentary tradition. Prior to Süruri's work, there existed no commentary in either Persian or Turkish that addressed the entirety of the Masnavi. Subsequent Turkish commentaries largely reflect the influence of, and often directly draw upon, Süruri's exegesis. Consequently, despite being written in Persian, Süruri's commentary has exerted a considerable impact on Turkish Sufi thought and literature. Although the author was of Turkish origin, he composed his work in Persian. Notably, the intended audience was the Turkish-speaking population within the Ottoman realm. This is evident in the commentator's occasional insertion of Turkish expressions within the Persian text, in an effort to clarify certain passages for his readers. This thesis presents the Turkish translation of folios 1b through 137b of Süruri's Sharh-i Masnavi, along with a discussion of the translation methodology employed. Due to the particular nature of the metaphors found in the commentary, a separate section titled Murat Dictionary has been included to catalogue and explain these metaphorical expressions.
Benzer Tezler
- Sürûrî'nin Şerh-i Divân-ı Hâfız'ı
Başlık çevirisi yok
MERAL ORTAÇ OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEZAHAT ÖZTEKİN
- Sürûrî Efendi'nin Şerh-i Mesnevî'si (VI. cilt) (metin-dizin)
Sharh-e Mathnawi of Sururi Efendi (volume VI) (text-index)
SEYİT ALİM ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KARAİSMAİLOĞLU
- Mustafa Sürûrî Efendi'nin Mesnevî şerhi ( II. Cilt ) (Farsça metin - dizin)
Mustafa Sururi Efendi's sharh-i Masnawi (Volume II) (Persian text – index)
TOLGA GÜCÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KARAİSMAİLOĞLU
- Mustafa Sürûrî Efendi'nin Mesnevî Şerhi (v. cilt) (Farsça Metin – dizin)
Mustafa Sururi Efendi's Sharh-i mathnavi (volume v) (Persian text – index)
ZEYNEB JAWADİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KARAİSMAİLOĞLU
- Sürûrî'nin Mesnevî şerhi (I. cilt) (Tenkitli metin-dizin)
Masnavi commentary of Sururi (Volume I) (Critical text-index)
SEYHAN KARDEŞ
Doktora
Türkçe
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KARAİSMAİLOĞLU
PROF. DR. HİCABİ KIRLANGIÇ