Kanıta dayalı uygulamalarda ideasyonel praksi testinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği
Validity and reliability of the ideational praxis test in Turkish and the importance of ideational praxis in occupational therapy
- Tez No: 952924
- Danışmanlar: PROF. DR. SEVDA ASQAROVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ergoterapi, Occupational Therapy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ergoterapi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ergoterapi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu araştırmanın amacı; Teresa May Benson tarafından çocuklarda fikir üretmeyi değerlendirmek için geliştirilmiş olan İdeasyonel Praksi Testi'nin (İPT) Türkçe'ye uyarlanmasıdır. Bu doğrultuda TİP (Test of İdeational Praxis) testinin dilsel eşdeğerlik, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise 6-12 yaş çocukların fikir üretme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre (yaş, cinsiyet, tanı grubu, duyusal işlemleme) farklılaşıp farklılaşmaması incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2024-2025 yılları arasında İstanbul ilinde yer alan özel, devlet okullarında öğrenci olan, 6-12 yaş arası normal gelişim gösteren ve özel terapi merkezlerinde takibi yapılan 6-12 yaş otizm spektrum bozukluğundaki çocuklar oluşturmaktadır. İPT'nin dilsel eşdeğerliği sağlandıktan sonra, testin geçerlik çalışmaları için yapı geçerliği, içerik geçerliği hesaplanmıştır. Ölçek maddelerinin normal dağılıma uygunluğunu değerlendirmek amacıyla basıklık (Kurtosis) ve çarpıklık (Skewness) değerleri incelenmiştir. Literatürde, değişkenlerin çarpıklık ve basıklık değerlerinin +1.5 ile -1.5 (Tabachnick & Fidell, 2013) veya +2.0 ile -2.0 (George & Mallery, 2010) aralığında olması normal dağılım için kabul edilebilir sınırlar içinde değerlendirilmiştir. Analizler sonucunda İdeasyonel praksi toplam puanının basıklık (-0,420) ve çarpıklık (0,269) değerlerinin belirtilen sınırlar içinde olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, ölçek puanlarının normal dağılıma uygun olduğunu göstermektedir. Ölçeğin ayırt ediciliğini değerlendirmek amacıyla bağımsız gruplar t-testi uygulanmış ve alt ve üst %27'lik gruplar arasında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Ölçüt geçerliliğini belirlemek amacıyla Pearson Korelasyon Analizi yapılmış ve İPT'NİN duyu bütünleme becerileriyle güçlü ilişkiler gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca, ölçeğin tanı koymadaki ayırt ediciliğini test etmek amacıyla ROC (Receiver Operating Characteristic) analizi uygulanmıştır. Bu analizler, İdeational Praxis Testi'nin psikometrik özelliklerini değerlendirmek ve ölçeğin geçerliliğini test etmek için kapsamlı bir istatistiksel süreç izlenerek gerçekleştirildiğini göstermektedir. Ülkemizde ve dünyada ideasyonel praksiye dair araştırmalar yeteri kadar bulunmamaktadır. Bunun yanında ideasyonel praksiyi direkt testleyebileceğimiz test sayısı yeterli değildir. Duyu bütünleme ve praksi zorlukları olan çocuklarla çalışan ergoterapistler, motor planlama ve çocuğun ürettiği fikirlerdeki güçlüklerini belirlemek için hızlı, geçerli ve güvenilir değerlendirmelere ihtiyaç duyarlar. İdeasyonel praksi bu klinik ihtiyacı karşılayabilecek fikir üretme becerilerini taramak için 5 dakikalık bir testtir. İPT, kolay uygulanabilirliği, test süresi bakımından kısa ve pratik olması sebebiyle tercih edilmiştir. Bu test sayesinde fikir üretme becerileri kolaylıkla değerlendirilebilecektir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to adapt the Test of Ideational Praxis (TIP), developed by Teresa May Benson to assess idea generation in children, into Turkish. In line with this objective, the linguistic equivalence, validity, and reliability of the TIP test were examined. In the second phase of the study, whether the idea generation skills of children aged 6-12 varied according to certain variables (age, gender, diagnostic group, sensory processing) was investigated. The research was conducted in accordance with the relational screening model. The study group consisted of children aged 6-12 who were students in public and private schools in Istanbul between 2024 and 2025, as well as children with autism spectrum disorder aged 6-12 who were followed up in private therapy centers. After ensuring the linguistic equivalence of the Ideational Praxis Test (IPT), construct validity and content validity were calculated for the validity studies of the test. To evaluate the suitability of the scale items for normal distribution, skewness and kurtosis values were examined. In the literature, skewness and kurtosis values between +1.5 and -1.5 (Tabachnick & Fidell, 2013) or +2.0 and -2.0 (George & Mallery, 2010) are considered acceptable for normal distribution. The analysis revealed that the skewness (0.269) and kurtosis (-0.420) values of the total Ideational Praxis score were within the specified limits, indicating that the scale scores followed a normal distribution. To assess the discriminative power of the scale, an independent samples t-test was applied, and significant differences were found between the lower and upper 27% groups. To determine criterion validity, Pearson Correlation Analysis was conducted, and the Ideational Praxis Test was found to have strong correlations with sensory processing skills. Additionally, a Receiver Operating Characteristic (ROC) analysis was performed to test the discriminative power of the scale in diagnosis. These analyses demonstrate that a comprehensive statistical process was followed to evaluate the psychometric properties of the Ideational Praxis Test and to test its validity. Research on ideational praxis is insufficient both in our country and worldwide. Moreover, the number of tests that directly assess ideational praxis is limited. Occupational therapists working with children who have sensory processing and praxis difficulties need quick, valid, and reliable assessments to identify challenges in motor planning and the generation of ideas. The Ideational Praxis Test is a 5-minute test that can meet this clinical need by screening idea generation skills. The Ideational Praxis Test was chosen due to its ease of application, short duration, and practicality. With this test, idea generation skills can be easily assessed.
Benzer Tezler
- Exploring opinions of corporate instructional designers on their professional development and training needs
Kurumsal öğretim tasarımcılarının mesleki gelişim ve eğitim ihtiyaçları konusundaki görüşlerinin araştırılması
NAZLI GÖKALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ELİF ÖZTÜRK
- Kanıta dayalı uygulamalarda motor planlama labirent testinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
The Turkish validity and reliability study of the motor planning maze test in evidence-based practices
ZEYNEP ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ASQAROVA
- Kanıta dayalı uygulamalarda Ayres Duyu Bütünlemede Değerlendirme (EASI-ADBD) Testinin ayırt edici geçerliği
The discriminative validity of the Evaluation in Ayres Sensory Integration (EASI) in Evidence Based Practices
ZEYNEP ENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ASQAROVA
- Fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü öğrencileri ve fizyoterapistler arasında kanıta dayalı uygulamaya yönelik bilgi, tutum ve engeller
Knowledge, attitudes and barriers to evidence-based practice among physiotherapy and rehabilitation students and physiotherapists
SATUK BUĞRAHAN YİNANÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizyoterapi ve RehabilitasyonKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL ÖZÜDOĞRU
- Ameliyathane hemşirelerinin kanıta dayalı uygulamalara ilişkin tutumlarında mesleki profesyonelliklerinin etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of professional professionality on the attitudes of operating room nurse on evidence-based practices summary
AYŞEGÜL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY OYUR ÇELİK