Osmanlı Devleti'nde kethüdâyeri ve Anadolu'daki işlevi (17. yüzyıl)
Kethüdâyeri in the Ottoman Empire and their function in Anatolia (17th century)
- Tez No: 953730
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ZAHİT YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Osmanlı Devleti'nde taşrada meydana gelen isyanlar, kuruluş döneminden itibaren varlık gösterse de 16'ncı ve 17'nci yüzyıllarda bu hareketlerin hem yoğunluğu hem de etkisi artmıştır. Özellikle Anadolu'da meydana gelen isyanların artışı ve sürekliliği kapıkulu süvarilerinin taşraya geçmesine ve devamında çeşitli nedenlerden dolayı kalıcı bir güç haline gelmesine yol açmış; bu durum, yeni idari mekanizmaların ve aktörlerin ortaya çıkmasını zorunlu kılmıştır. Altı bölük halkı olarak bilinen kapıkulu süvarileri Anadolu'da yerleşik olmaya başlamış ve bu birlikler disiplinsiz hareketleri ile merkezi otoritenin önlem almasına neden olmuştur. Bu durumun sonucunda merkezi otorite Anadolu'da bulunan kapıkulu süvarilerinin başına kethüdâyeri adıyla bilinen görevliyi amir olarak tayin etmiştir. Kethüdâyeri yalnızca kapıkulu süvarilerinin düzenini sağlamakla kalmamış, aynı zamanda Anadolu'da siyasî, içtimaî, iktisadî, hukukî ve askerî görevlerin organizasyonunda merkezi otoritenin taşradaki temsilcisi olarak kritik bir rol üstlenmiştir. Bu çalışma kethüdâyerinin Anadolu'daki işlevini ve bu işlevin Osmanlı bürokrasisindeki yerini değerlendirmektedir. Geniş bir yelpazede birincil kaynaklara dayanan bu çalışma taşra yönetimindeki bu önemli aktörün atanma süreçlerinden ekonomik faaliyetlerine, taşra güvenliğindeki rolünden âyân olma süreçlerine kadar çok yönlü bir analizi bünyesinde barındırmaktadır. Bu araştırma, yüzeysel biçimde ele alınmış bir konuya odaklanarak, kethüdâyerinin taşradaki konumunu ve Osmanlı taşrasındaki uzun vadeli etkilerini ayrıntılı bir şekilde açıklamayı hedeflemektedir. Çalışma, taşranın gündemine ve erken modern Osmanlı bürokrasisinin oluşum süreçlerine dair yeni bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Although rebellions in the provinces of the Ottoman Empire had existed since the foundation period, both the intensity and impact of these movements increased in the 16th and 17th centuries. The increase and continuity of rebellions, especially in Anatolia, led to the kapıkulu cavalry moving to the provinces and subsequently becoming a permanent force for various reasons; this situation necessitated the emergence of new administrative mechanisms and actors. Kapıkulu cavalry, known as the altı bölük halkı, began to settle in Anatolia and these units caused the central authority to take precautions with their undisciplined actions. As a result of this situation, the central authority appointed an officer known as kethüdâyeri as the commander of the kapıkulu cavalry in Anatolia. Kethüdâyeri not only ensured the order of the kapıkulu cavalry, but also played a critical role as the central authority's representative in the provinces in the organization of political, social, economic, legal and military duties in Anatolia. This study evaluates the function of kethüdâyeri in Anatolia and the contributions of this function to the development of the Ottoman bureaucracy. Based on a wide range of primary sources, this study includes a multifaceted analysis of this important actor in the provincial administration, from his appointment processes to his economic activities, from his role in provincial security to his social elite. Focusing on a superficially addressed topic, this research aims to explain in detail the position of kethüdâyeri in the provinces and his long-term effects on the Ottoman provinces. The study aims to offer a new perspective on the agenda of the provinces and the formation processes of the early modern Ottoman bureaucracy.
Benzer Tezler
- Tanzimat Dönemi Osmanlı mülkî idaresinde kapı kethüdalığı
The kapi kethüdaliği in the administration of the Ottoman in the Tanzimat Period
DÖNDÜ DÜŞÜNMEZ
- Osmanlı Devleti'nde mesleki ve teknik okullar: 1876 – 1908
Vocational and technical schools in Ottoman State: 1876 – 1908
YAŞAR ARSLANYÜREK
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET EYİCİL
- Osmanlı Devleti'nde çarkçı yetiştiren kurumlar
Schools of trai̇ni̇ng naval mechani̇cal engi̇neers in Ottoman Empi̇re
DERYA GEÇİLİ
- Karaman Eyaleti'nde Eşkıyalık Hareketleri (1700-1800)
The Banditry in Karaman Province (1700-1800)
ALİ RIZA SOYUCAK