Altın madeni arama ve işletme faaliyetlerinin dışsallıkları üzerine nitel bir araştırma: Çanakkale örneği
A qualitative study on the externalities of gold exploration and exploitation activities: The case of Çanakkale
- Tez No: 953742
- Danışmanlar: PROF. DR. TİMUR TÜRGAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Altın, hem ekonomik değeri hem de kültürel ve finansal işlevleri bakımından insanlık tarihi boyunca stratejik önemini koruyan kıymetli bir madendir. 21. yüzyılda, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, kaynak temelli kalkınma stratejileri doğrultusunda altın madenciliği, ulusal ekonomilerde kilit sektörlerden biri haline gelmiştir. Altın, yalnızca bir değer saklama aracı ya da finansal yatırım enstrümanı olarak değil; aynı zamanda üretici ülkeler açısından dış ticaret dengesi, kamu gelirlerinin artırılması, istihdamın desteklenmesi ve bölgesel kalkınmanın teşvik edilmesi gibi çok boyutlu etkileriyle öne çıkmaktadır. Altın madenciliği faaliyetleri ekonomik çıktılar üretmekle birlikte belirli dışsallıklarında ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, Çanakkale ili ve çevresinde gerçekleştirilen altın madenciliği faaliyetlerinin sosyo-ekolojik sistemler üzerindeki etkilerini, üç ana paydaş grubu olan; yerel halk, kamu yöneticileri ve özel sektör temsilcilerinin algıları doğrultusunda analiz etmektir. Çalışmada, söz konusu madencilik faaliyetlerinin yalnızca çevresel etkileriyle sınırlı kalınmayıp; sosyal, ekonomik ve mali politika boyutlarının da dışsallıklar çerçevesinde bütüncül olarak değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Araştırmanın kuramsal temeli sosyo-ekolojik sistem yaklaşımına dayanmaktadır. Bu yaklaşım, sosyal yapılar (örneğin yerel topluluklar, yerel yönetimler ve kamu kurumları) ile ekolojik yapılar (örneğin madencilik faaliyetlerinden etkilenen doğal çevre) arasındaki çok katmanlı ve karşılıklı etkileşimleri analiz etme imkânı sunmaktadır. Bu doğrultuda, araştırmanın deseni bu sistemsel bakış açısına göre yapılandırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden tematik analiz tekniği kullanılmıştır. Veriler, üç ana paydaş grubunu temsil eden katılımcılarla yapılan yarı yapılandırılmış birebir görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Görüşmeler sonucunda toplamda 24 katılımcıdan veri elde edilmiştir; bu katılımcılar yerel halk, kamu yöneticileri ve özel sektör temsilcileri bağlamında eşit olarak üç gruba dağılmıştır. Verilerin analiz süreci sonucunda beş ana tema geliştirilmiştir; karşılıklı bağımlılık, geri bildirim mekanizmaları, tepki veya direnç, etkilerin ölçeği ve uyarlanabilir yönetim. Bu temalar bütüncül olarak değerlendirildiğinde, söz konusu sosyo-ekolojik sistemin şu yapısal özellikleri öne çıkmaktadır: geri bildirimleri algılamada yetersiz, direnci bastıran ya da yönlendiren, etkileri yerel ölçeğe yığan, karar alma süreçlerini merkezi otoriteye kilitleyen ve öğrenme/uyarlanabilirlik süreçlerini yüzeysel düzeyde tutan bir yapıya sahiptir. Elde edilen bulgular, madencilik faaliyetlerinin yol açtığı dışsallıkların yalnızca çevresel değil; aynı zamanda sosyal ilişkiler, kültürel normlar ve yönetsel pratiklerle de iç içe geçmiş çok katmanlı yapılar olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle dışsallıkların, yalnızca“çevresel zarar”olarak değil,“yaşamsal sistemler üzerinde çok düzeyli tahribatlar”biçiminde ele alınması gerektiği, bu araştırmanın önerdiği temel yaklaşımdır.
Özet (Çeviri)
Gold is a precious metal that has maintained its strategic importance throughout human history, both for its economic value and its cultural and financial functions. In the 21st century, particularly in developing countries, gold mining has become a key sector in national economies, driven by resource-based development strategies. Gold stands out not only as a store of value or financial investment instrument, but also for its multifaceted impacts on producing countries, such as improving the foreign trade balance, increasing public revenues, supporting employment, and promoting regional development. While gold mining activities produce economic outputs, they also give rise to certain externalities. The main purpose of this research is to analyze the effects of gold mining activities carried out in Çanakkale province and its surroundings on socio-ecological systems in line with the perceptions of three main stakeholder groups; local people, public administrators and private sector representatives. The study aims to evaluate not only the environmental effects of the mining activities in question but also their social, economic and financial policy dimensions in a holistic manner within the framework of externalities. The theoretical basis of the research is based on the socio-ecological system approach. This approach provides the opportunity to analyze the multi-layered and mutual interactions between social structures (e.g. local communities, local governments and public institutions) and ecological structures (e.g. natural environment affected by mining activities). In this direction, the research design was structured according to this systemic perspective. Thematic analysis technique, one of the qualitative research methods, was used in the study. Data were collected through semi-structured one-on-one interviews with participants representing three main stakeholder groups. As a result of the interviews, data were obtained from a total of 24 participants; these participants were distributed equally into three groups in terms of local people, public administrators and private sector representatives. As a result of the data analysis process, five main themes were developed; interdependence, feedback mechanisms, response or resistance, scale of impacts and adaptive management. When these themes are evaluated holistically, the following structural features of the socio-ecological system in question stand out: it has a structure that is inadequate in perceiving feedback, suppresses or directs resistance, accumulates impacts to the local scale, locks decision-making processes to the central authority and keeps learning/adaptability processes at a superficial level. The findings obtained reveal that the externalities caused by mining activities are not only environmental; they are also multi-layered structures intertwined with social relations, cultural norms and administrative practices. Therefore, the basic approach suggested by this research is that externalities should be addressed not only as“environmental damage”but also as“multi-level damages on living systems”.
Benzer Tezler
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Altınlı hidrotermal alterasyonların geliştirilmiş landsat tematik haritalayıcıları ve aster görüntüleriyle tayini
Determination of epithermal alteration associated with gold deposits in Western Turkey, using landsat enhanced thematic mapper and aster imagery
RAMAZAN SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Bölümü
PROF.DR. HÜSEYİN YILMAZ
- Türkiye'de maden işletme faaliyetleriizin süreçlerinin madencilik sektörüne etkileri
Effects of permission processes of mining operation activities on the mining sector in Turkey
TAŞKIN DENİZ YILDIZ
Doktora
Türkçe
2020
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN KURAL
PROF. DR. ZEHREDDİN ASLAN
- Eskişehir ilinde arazi kullanımının zamansal değişimi ve açık maden sahalarının ekosisteme etkileri
The effects of temporal land use change and open mining sites on the ecosystem ın Eskişehir province
ALİ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Ormancılık ve Orman MühendisliğiÇankırı Karatekin ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEYHUN GÖL
- Yüksekte yapılan çalışmalarda kişisel koruyucu donanımlar ve sınırları
Personal protectors and limits in work at height
BURHAN BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul Gelişim Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜFTE CANER AKIN