1246 (1830-1831) tarihli Çankırı Kazası'nın 1810 numaralı nüfus defteri
Population book No. 1810 of Çankırı District dated 1246 (1830-1831)
- Tez No: 953812
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA NURİ TÜRKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Çankırı Kazası, Nüfus Defteri, 19.Yüzyıl, Müslim Defteri, Ottoman Empire, Çankırı District, Population Regist, 19th Century, Muslim Notebook
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Batman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Nüfus defterleri devletlerin sosyal, kültürel ve ekonomik yapısını analiz etmek için önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Osmanlı Devleti'nde, modern olarak nitelendirilen ilk nüfus sayımı 1830-1831 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Bu nüfus sayımının doğal bir ürünü olarak ortaya çıkan nüfus defterleri, tarih araştırmalarında oldukça büyük bir önem arz etmektedir. Nüfus defterleri; tutuldukları dönemin demografik, ekonomik ve sosyolojik yapısı hakkında zengin bilgiler sunmaktadır. Bölgenin idari yapısı, yerleşim yerlerinin isimleri, kayda konu olan şahısların isim ve lakap bilgileri, yaşları, erkek nüfusun sayısı, doğum ve ölüm tarihleri, göç olayları, nüfus hareketleri gibi birçok konu defterler sayesinde öğrenilebilmektedir. Din, bireyin ve toplumun değer yargılarını da şekillendirir. Omanlı İmparatorluğu, dini ve siyasi yapısı iç içe geçmiş, İslam'ın devlet yönetiminde önemli bir rol oynadığı bir devletti. Osmanlı'nın devlet yapısı, İslam hukuku (şeriat) ve geleneksel devlet yönetimi kurallarıyla şekillenmişti. Bu ilişkiler, Osmanlı'nın toplumsal yapısında ve devlet idaresinde şekillenmiştir. Din, devlet yönetiminin bir parçası olarak kabul edilmiş ve bu anlayış yüzyıllar boyunca Osmanlı İmparatorluğu'nun temel karakteristiklerinden biri olmuştur. 1810 numaralı Çankırı Kazası defterinde mahalle ve karye kayıtlarındaki mesleklere baktığımız zaman en çok icra edilen mesleklerin Hafızlık, İmamlık ve Mollalık olduğunu görmekteyiz. Buda Osmanlı Devleti'nin sosyal hayatta Osmanlı siyasi iktidarı için bir toplumsal değer yargısı olmasının yanı sıra, başlangıçtan itibaren önemli bir meşruiyet aracı ve güç sembolü olmuştur. Çünkü Osmanlı Devleti, daha kuruluş aşamasındayken din-devlet birlikteliği içerisindedir. Manevi önder olarak da itibar görürlerdi. 1810 numaralı Çankırı kazasının nüfus defteri 1246 yılı kayıtlarındaki istatistiklerini içermektedir. Ankara Çankırı'da bulunan mahalle ve köy isimleri, hane reislerinin adları, şahısların statü ve lakaplarını belirten unvanları, akrabalık ilişkileri, meslekleri, yaşları, erkek çocuk doğum ve ölüm yaşları da çalışmalarda ortaya çıkarılmıştır. Defterde Gayri müslim nüfusa herhangi bir bilgiye ulaşılmamıştır. Bundan ötürü vergilendirmeyle ilgili bir bilgi yoktur. Fiziksel özellikler ile ilgili bir bilgi yoktur.
Özet (Çeviri)
Population registers constitute an important source for analyzing the social, cultural and economic structure of states. In the Ottoman Empire, the first census that can be considered modern was carried out in 1830-1831. Population registers, which emerged as a natural product of this census, are of great importance in historical research. Population registers provide rich information about the demographic, economic and sociological structure of the period they were kept. Many subjects such as the administrative structure of the region, the names of the settlements, the names and nicknames of the persons recorded, their ages, the number of male population, birth and death dates, migration events, and population movements can be learned through the registers. Religion also shapes the values of the individual and society. The Ottoman Empire was a state where religious and political structures were intertwined and Islam played an important role in state administration. The Ottoman state structure was shaped by Islamic law (sharia) and traditional state administration rules. These relations were shaped in the Ottoman social structure and state administration. Religion was accepted as a part of state administration and this understanding was one of the basic characteristics of the Ottoman Empire for centuries. When we look at the professions in the neighborhood and village records in the Çankırı District registry numbered 1810, we see that the most frequently practiced professions were Hafiz, Imam and Mullah. This was not only a social value judgment for the Ottoman political power in the social life of the Ottoman State, but also an important means of legitimacy and symbol of power from the very beginning. Because the Ottoman State was in a state-religion union from the very beginning. They were also respected as spiritual leaders. The population book of Çankırı district numbered 1810 includes the statistics of the records of the year 1246. The names of the neighborhoods and villages in Ankara Çankırı, the names of the heads of households, the titles indicating the status and nicknames of the individuals, kinship relations, professions, ages, birth and death ages of male children were also revealed in the studies. No information was reached on the non-Muslim population in the book. Therefore, there is no information on taxation. There is no information on physical characteristics.
Benzer Tezler
- H.1245/1246 (M.1829-1830-1831) tarihli 64 numaralı Anadolu kazaskerliği Ruznamçe defterine göre Osmanlı ilmiye bürokrasisi
The Ottoman ulama bureaucracy according to the 64th Anatolian qadi 'Asker ruznamce registries
BETÜL KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. METİN ZİYA KÖSE
- XIX. yüzyılda Sandıklı'nın demografik yapısı
The demographi̇c structure of Sandıklı i̇n the 19th century
AHMET GÖNÜLSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEHSET KARACA
- 3526 numaralı nüfus defterine göre Kırşehir Sancağı 1830 (Nüfus ve toplum)
According to census papers Kırşehir Sandjak 1830 (Population and society)
TURGUT OK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT TUĞLUCA
- Hicri 1246 tarihli Kıbrıs Nüfus Defterinin transkripsiyonu ve yapılan nüfus sayımına göre verilen bilgilerin değerlendirilmesi
Transcription of the Cyprus Population Book dated 1246 Hijri and evaluation of the information given according to the population census
MUSA DÜZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHATTİN GENCAL
- Enderûnlu Halîm Dîvânı (inceleme - metin)
Enderûnlu Halîm's dîvân (compendium- transcription)
MEHMET TURGUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SEMRA TUNÇ