Diyarbakır sur kapılarında trafiğe bağlı titreşimlerin incelenmesi ve koruma önerilerinin geliştirilmesi
Investigation of traffic induced vibrations in diyarbakir city wall gates and development of protection suggestions
- Tez No: 954293
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA MERAL HALİFEOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimari Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Birçok medeniyetin izini taşıyan Diyarbakır surları genel hatlarını günümüze kadar korumayı başarmıştır. Diyarbakır bulunduğu konum itibari ile bölgenin önemli bir kavşağı konumundadır. Bu nedenle surlar etkin bir savunma yapısı niteliğindedir. Büyük oranda korunan surlar üzerinde özgün ve sonradan açılan geçişler bulunmaktadır. Özellikle özgün kapılar yoğun taşıt trafiğine maruz kalmaktadır. Cumhuriyet döneminden sonra imar faaliyetlerinin artmasıyla sur duvarlarının bazı bölümlerinde yıkımlar yapılmıştır. Çağın gereksinimleri doğrultusunda gerek yaya gerek kullanılan taşıtların boyutları göz önünde bulundurularak yeni kapılar açılmıştır. Geçmişi uzun yıllara dayanan surlarda meydana gelen hasarların çoğu bakımsızlıktan kaynaklanmaktadır. Turizm açısından önemli bir yere sahip olan suriçi bölgesi trafiğin yoğun olduğu bir bölgedir. Bu nedenle kısa vadede olmasa da uzun vadede trafiğin kapılara etkisi göz ardı edilemeyecek düzeydedir. Özgün ve sonradan açılan kapılarda hem gözlemsel hem de aletsel ölçümler yapılmıştır. İlk olarak gözlemsel tespitlerde bulunuldu. Daha sonra zemin ve duvarlarda tahribatsız bir yöntem olan Georadar (GPR) yöntemi ile taramalar yapıldı. Yapılan taramalar ile yapının zemin, duvar ve yakın çevresindeki durumu ve deformasyonları tespit edildi. Georadar (GPR) sonrası özellikle çalışmanın temelini oluşturan mevcut trafiğin sur kapılarında meydana getirdiği titreşimin şiddeti ölçüldü. Üç eksenli ivmeölçerlerle ölçümlerin alındığı sırada taşıt ve yaya sayısı da dikkate alındı. Her ne kadar taşıt trafiğinin hasarlar üzerinde kısa vadede bir etkisi bulunmasa da zaman içinde ve diğer etmenlerle birlikte daha büyük hasarlara yol açabileceği tablo ve verilerle desteklenmiştir. Son çalışma olarak da taşıt ve yayaların meydana getirdiği ortam gürültüsünün sur kapıları üzerindeki etkisi aletlerle ölçülmüştür. Yaya ve taşıt sayısının belirlenmesiyle aynı zaman diliminde ses ölçümleri yapılmıştır. Karşılaştırılma yapılması amacıyla farklı zaman dilimlerinde yoğunluğun olduğu ve daha sakin saatlerde ölçümler tekrarlanmış olup tablolar halinde sunulmuştur. Titreşim ölçümlerinde olduğu gibi ses ölçümlerinde de taşıt ve yaya trafiğinin kapılar üzerinde uzun zamanda etkili olduğu görülmüştür. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depreminin sur kapıları ve duvarları üzerindeki etkisi de gözlemsel olarak incelendi. Çalışma esnasında önceden çekilen fotoğraflarla deprem sonrası fotoğraflar karşılaştırılmıştır. Deprem sonrası kapılar üzerinde hasarlar gözlemlenmemiş fakat duvarlarda ve burçlarda bölgesel yıkılmalar meydana gelmiştir. Gözlemsel veriler ile yapılan ölçüm sonuçları değerlendirilerek koruma önerileri geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The Diyarbakır city walls, which bear the traces of many civilizations, have managed to preserve their general outlines until today. Diyarbakır is an important junction of the region due to its location. For this reason, the city walls are an effective defense structure. There are original and later opened gates on the largely preserved city walls. Especially the original gates are exposed to heavy vehicle traffic. After the Republic period, demolitions were carried out in some sections of the city walls with the increase in construction activities. New gates were opened in line with the needs of the age, considering the sizes of both pedestrians and vehicles used.Most of the damages in the city walls, which have a long history, are due to neglect. The inner wall region, which has an important place in terms of tourism, is a region with heavy traffic. For this reason, although not in the short term, the effect of traffic on the gates in the long term cannot be ignored. Both observational and instrumental measurements were made on the original and later-opened gates. First, observational findings were made. Then, the floor and walls were scanned with the Georadar (GPR) method, which is a non-destructive method. The condition and deformations of the structure on the floor, walls and its immediate surroundings were determined with the scans. After the Georadar (GPR), the intensity of the vibration caused by the current traffic, which forms the basis of the study, was measured on the city gates. While the measurements were taken with three-axis accelerometers, the number of vehicles and pedestrians was also taken into account. Although vehicle traffic did not have a short-term effect on the damages, it was supported by tables and data that it could cause greater damages over time and together with other factors. As a final study, the effect of the ambient noise caused by vehicles and pedestrians on the city gates was measured with instruments. Sound measurements were made in the same time period as the number of pedestrians and vehicles were determined. In order to make a comparison, the measurements were repeated in different time periods when there was density and during calmer hours and presented in tables. As in the vibration measurements, it was observed that vehicle and pedestrian traffic had a long-term effect on the gates in the sound measurements. The effects of the February 6, 2023 Kahramanmaraş earthquake on the city gates and walls were also examined observationally. During the study, photographs taken before and after the earthquake were compared. No damage was observed on the gates after the earthquake, but regional collapses occurred on the walls and bastions. Protection recommendations were developed by evaluating the measurement results made with observational data.
Benzer Tezler
- Diyarbakır Sur ilçesi kazılarında ele geçen Bizans Dönemi (III. Romanus) altın sikkelerin arkeometrik incelemesi
Archaeometric investigation of the Byzantine Period (Romanus III) gold coins unearthed in Diyarbakir Sur district excavations
NESRİN ŞEKER
- Sur (Diyarbakır) ilçe merkezinde yaşanan göçün (2015-2016) sosyo-ekonomik boyutlarının incelenmesi
Investigation of the socio-economic dimensions of the migration (2015-2016) in the Sur (Diyarbakır) district center
MAZLUM ÖRMEK
- Diyarbakır Suriçi geleneksel konutlarında kerpiç malzeme kullanımı, koruma sorunları ve çözüm önerileri
Use of adobe material in traditional houses in the Sur district of Diyarbakır, conservation problems, and solution proposals
RAHİME IRAZ UZEL ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE BİNNUR KIRAÇ
- Ofis Ekinciler Caddesi konut yapılarında fonksiyonel dönüşümün görsel etkileri üzerine bir inceleme
Investigation of visual effects of funtional variation on houses in ofis Ekinciler Street
ŞULE ELHAKAN
- Diyarbakır sur dışında 1950-1980 yılları arasında yapılan konutların cephe, mekân okumaları açısından incelenmesi
An analysis of the houses built between 1950-1980 in Diyarbakır city wall in terms of facade and space readings
BERİVAN ŞEHİR