İbn Fehd ailesi ve İslâm tarihçiliğine katkıları (871-954/1466-1547)
The Ibn Fehd family and their contributions to Islamic historiography (871-954/1466-1547)
- Tez No: 954660
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDURRAHİM ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Hicrî 9. ve 10. asırlarda bazı aileler, tarih ilminde ön plana çıkmış ve bu alana ciddi katkılarda bulunmuşlardır. Bu ailelerden biri, hadisçi yönleri de olmakla beraber daha çok tarihçilikleriyle ön plana çıkmış İbn Fehd ailesidir. Aileye mensup âlimler, Mekke tarihi ve biyografi yazımında ortaya koydukları eserlerle, İslâm kültür tarihinde önemli bir yer edinmiş ve mütevazı kişilikleriyle muasırlarının ve sonraki nesillerin takdirini ve sevgisini kazanmışlardır. Aileye ilişkin yapılan önceki çalışmalar aile üyelerinden bazılarını çeşitli yönleriyle ele almaktadır. Ancak bu araştırma aile üyelerinden tarihçi kimlikleriyle ön plana çıkmış dört üyesini bir bütün olarak ele almakta olması yönüyle özgün bir çalışmadır. Bu araştırma, Mekke tarihi açısından önemli eserler ortaya koymuş İbn Fehd ailesini tanıtmayı ve aileyi İslâm tarihçiliğine olan katkıları yönüyle değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Aileye mensup tarihçiler, Mekke tarihine dair birbirinin devamı niteliğindeki eserlerle şehrin tarihinin yazımında süreklilik ve bütünlük arz eden bir çizgi oluşturmuşlardır. Müellifler çıktıkları ilmî seyahatlerde Suriye ve Mısır'da dönemin önemli âlimleri ile iletişim halinde olmuş ve bilgi alışverişinde bulunmuşlardır. Bu bağlamda aile, sadece Mekke merkezli bir ilim ailesi değil; aynı zamanda İslâm dünyasının önemli ilim merkezleriyle irtibat halinde olan bir yapıya sahiptir. İbn Fehd ailesi yalnızca Mekke'nin yerel tarihiyle sınırlı kalmayan, aynı zamanda İslâm tarihi ve biyografi yazıcılığı türlerinden tabakât, meşyeha, muʿcem formatında eserler yazmışlardır. İslâm tarihçiliğinin kurumsallaşmasında, kaynakların oluşturulmasında ve tarih yazımında yöntem geliştirilmesinde önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Özet (Çeviri)
During the 9th and 10th centuries AH, several families became prominent in historical scholarship. One of the most notable was the Ibn Fahd family, known for their involvement in hadith but especially for their contributions to history. Their works on Meccan history and biographical writing secured them an esteemed place in Islamic cultural history. Their modest character earned them respect from both contemporaries and later generations. Most previous studies focused on individual members of the family. This study is unique in that it examines four key figures together, emphasizing their roles as historians. It aims to introduce the Ibn Fahd family and assess their contributions to Islamic historiography, particularly through their works on Mecca. The Ibn Fahd scholars created a continuous and coherent tradition in Meccan historiography. Their historical writings complemented one another, providing a rich and connected narrative. During their scholarly journeys, they interacted with leading scholars in Egypt and Syria, engaging in intellectual exchange. The family was not limited to Mecca; they maintained strong ties with major centers of learning in the Islamic world. In addition to writing about Mecca, they authored works in genres such as ṭabaqāt, mashyakha, and muʿjam. These efforts contributed significantly to the development of historical sources and methods. The Ibn Fahd family played a crucial role in the institutionalization of Islamic historiography and rightfully earned a lasting place in its tradition.
Benzer Tezler
- İbn Nâkiyâ'nın makâmeleri
Makamat İbn Naki̇ya
AHMET BİRİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRETTİN AYTAÇ
- İbn Hacer el-Heytemî (ö. 974/1567), hayatı, eserleri ve 'el-Fetâvâ el-hadîsiyye' özelinde hadisciliği
İbn Hacer el-Heytemî (ö. 974/1567), his life, works and his position as a muhaddith regarding to el-Fetâvâ el-hadîsiyye'.
İSA UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜNYAMİN ERUL
- İbn Meserre ve felsefesi
İbn Masarra and hi̇s phi̇losophy
AHMET BOZYİĞİT
Doktora
Türkçe
2015
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜFİT SELİM SARUHAN
- İbn Arabî'nin el-Futûhâtü'l-Mekkiyye adlı eserindeki fıkhî görüşlerinin değerlendirilmesi
The evelation of jurisprudential opinions in iİbn Arabi's work called al-Futuhat al-Makki
ŞUHEDA BOZYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK BEŞER
- İbn Şihâb ez-Zührî'nin tarihçiliği
Ibn Shihâb al-Zuhrî as a historian
ZEYNEP KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT KELPETİN