Levante × Karakılçık makarnalık buğday popülasyonu ileri hatlarının verim, kalite, ve bazı fizyolojik özelliklerinin belirlenmesi
Evaluation of Levante × Karakılçık durum wheat populationadvanced lines for yield, quality and some physiologicalproperties
- Tez No: 955428
- Danışmanlar: PROF. DR. ZİYA DUMLUPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu araştırma 2021-2022 ve 2022-2023 yıllarında Kahramanmaraş ekolojik koşullarında augmented deneme desenine göre yürütülmüştür. Araştırma, Levante çeşidi ve Karakılçık yerel çeşidinin melezlenmesi ve tek tohum soy yöntemi ile F8 kademesine kadar getirilmiş olan 36 genotipin verim, kalite ve bazı fizyolojik özelliklerinin incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma sonuçları, incelenen tüm özelliklerde genotip, yıl ve genotip × yıl interaksiyonlarının istatistiksel olarak önemli olduğunu göstermiştir. Araştırmanın iki yıllık ortalama sonuçlarına göre; bitki boyu 89.44-130.98 cm, başaklanma süresi 137.18-157.28 gün, bayrak yaprak alanı 18.35-31.99 cm², SPAD değeri 42.65-57.38, başak uzunluğu 8.24-10.63 cm, peduncle uzunluğu 9.3-27.34 cm, başaktaki başakçık sayısı 14.70-22.86 adet, başaktaki tane sayısı 29.57-65.36 adet, başaktaki tane ağırlığı 0.69-2.56 g, bin tane ağırlığı 20.02-50.75 g, hektolitre ağırlığı 58.68-82.20 kg/hl, protein oranı %15.22-25.47, nişasta oranı %54.46-66.47, yaş glüten oranı %31.79-53.35, tane verimi 308.53-1206 kg/da ve Zeleny sedimantasyon 62.30-87.58 ml arasında değişim göstermiştir. Temel Bileşenler Analizi (PCA), toplam varyasyonun %58'ini açıklayan PC1 ve PC2 ile, araştırmada incelenen özellikler arasındaki ilişkileri net bir şekilde ortaya koymuştur. Tane verimi, başaktaki tane sayısı, başaktaki tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, nişasta oranı ve bin tane ağırlığı arasında pozitif ilişkiler tespit edilirken; protein oranı, yaş glüten oranı, zeleny sedimantasyon, başaklanma süresi ve başak uzunluğu özellikleri arasında da kendi içlerinde pozitif ilişkiler bulunmuştur. Ancak, verim ve verim bileşenleri ile kalite özellikleri arasında belirgin negatif ilişkiler olduğu görülmüştür. Bu, hem yüksek verim hem de üstün kaliteyi bir arada elde etmenin ıslah çalışmaları için zorlu bir hedef olduğunu göstermiştir. Popülasyon içerisindeki genotiplerden LK2, LK3, LK1, LK19 ve LK34 verim potansiyeli yüksek bulunurken, LK24, LK17, LK23 ve LK15 genotipleri kalite özellikleri açısından öne çıkmıştır. Araştırma sonuçlarımız, Levante × Karakılçık melezleme popülasyonundaki genotipler arasında hem verim hem de kalite açısından ümitvar genotipler olduğunu ve makarnalık buğday ıslahı için önemli bir potansiyel taşıdığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
This research was carried out according to the augmented experimental design in Kahramanmaraş ecological conditions in 2021-2022 and 2022-2023. This study aimed to investigate the yield, quality, and several physiological traits of 36 F8 genotypes derived from a Levante x Karakılçık population. These genotypes were developed by hybridizing the Levante variety with the local Karakılçık, followed by the single seed descent method. The research results indicated that genotype, year, and genotype × year interactions were statistically significant for all traits examined. Based on the two-year average results, plant height ranged from 89.44 to 130.98 cm, days to heading from 137.18 to 157.28 days, flag leaf area from 18.35 to 31.99 cm², SPAD value from 42.65 to 57.38, spike length from 8.24 to 10.63 cm, peduncle length from 9.3 to 27.34 cm, number of spikelets per spike from 14.70 to 22.86, number of grains per spike from 29.57 to 65.36, grain weight per spike from 0.69 to 2.56 g, thousand grain weight from 20.02 to 50.75 g, test weight from 58.68 to 82.20 kg/hl, protein content from 15.22 to 25.47%, starch content from 54.46 to 66.47%, wet gluten content from 31.79 to 53.35%, grain yield from 30.85 to 120.6 kg/ha, and Zeleny sedimentation varied between 62.30 and 87.58 ml. Principal Component Analysis (PCA) clearly revealed the relationships between the traits investigated in the study, with PC1 and PC2 explaining 58% of the total variation. Positive relationships were found between grain yield, number of grains per spike, grain weight per spike, test weight, starch ratio and thousand grain weight; while positive relationships were found between protein ratio, wet gluten ratio, zeleny sedimentation, days to heading and spike length traits. However, it was observed that there were significant negative relationships between yield and yield components and quality traits. This showed that obtaining both high yield and superior quality together is a challenging target for breeding studies. While LK2, LK3, LK1, LK19 and LK34 genotypes in the population were found to have high yield potential, LK24, LK17, LK23 and LK15 genotypes stood out in terms of quality traits. Our research results showed that there are promising genotypes among the Levante × Karakılçık hybridization population in terms of both yield and quality and have significant potential for durum wheat breeding.
Benzer Tezler
- Bazı makarnalık buğday genotiplerinin bitkisel ve dane kalite özelliklerinin belirlenmesi, Sds-Page yöntemi ile genetik karakterizasyonu
Determining the plant and wheat grain quality features of certain varieties of durum wheat, genetic characterization through the Sds-Page method
SELÇUK KIRMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT TİRYAKİOĞLU
- Gala buckeye elma çeşidinde dinlenmenin kırılmasına yönelik çalışmalar
Studies on breaking dormancy in Gala buckeye apple varieties
FAHRİ KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHANETTİN İMRAK
- Mısır ve Hitit devletleri'nin Suriye politikası (MÖ 15.-11. yüzyıllar)
The Syrian policy of Egypt and Hittite states (15th-11th centuries bc)
MERTKAN AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REYHAN KÖRPE
- Isparta koşullarında makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) çeşitlerinin adaptasyonu ve farklı azot dozu uygulamalarının verim ve verim unsurlarına etkisi
Adaptation of durum wheat cultivars (Triticum durum Desf.) and effect of different nitrogen doses on yield and yield components in isparta conditions
ÜNER ULUPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKNUR AKGÜN
- Subtropik bölgelerde serada ve açıkta yetiştirilen bazı yeni kiraz çeşitlerinde karşılaşılan sorunların çözümüne yönelik araştırmalar
Research on the solution of problems encountered in some new cherry varieties grown in greenhouses and open fields in subtropical regions
MEHMET SADIK MAZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHANETTİN İMRAK