Antalya ilinde ev sineği (Musca domestica L.) popülasyonlarının clothianidin ve dinotefuran insektisitlerine karşı direnç seviyelerinin araştırılması
Investigation of resistance levels of house fly (Musca domestica L.) populations against clothianidin and dinotefuran insecticides in Antalya
- Tez No: 955924
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Ev sineği (Musca domestica L.), çeşitli çevresel koşullara kolaylıkla uyum sağlayabilen sinantropik bir tür olup, insan ve hayvan sağlığı açısından ciddi riskler oluşturmaktadır. Bu tür, çeşitli patojen mikroorganizmaların mekanik vektörü olarak görev yapmakta; hayvanlarda strese neden olarak süt ve et veriminde düşüşe yol açmaktadır. Bu nedenle, ev sineği ile mücadelede etkili insektisitlerin kullanımı büyük önem taşımaktadır. Neonikotinoid sınıfı insektisitler, güçlü toksisiteleri ve hızlı etki mekanizmaları nedeniyle yaygın olarak kullanılmakla birlikte, son yıllarda bu gruptaki bileşiklere karşı direnç gelişimi ve hedef dışı canlılar üzerindeki olumsuz etkiler, küresel düzeyde araştırılmaktadır. Bu bağlamda, ev sineği popülasyonlarında neonikotinoidlere karşı gelişen direnç düzeylerinin izlenmesi gerekmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, Antalya ilinin Aksu, Alanya, Döşemealtı, Kemer, Kepez, Konyaaltı, Korkuteli, Manavgat ve Serik ilçelerinden toplanan M. domestica popülasyonlarında, neonikotinoid grubuna ait clothianidin ve dinotefuran etkin maddelerine karşı direnç seviyelerinin belirlenmesidir. Popülasyonlar, hayvan çiftliklerinden atrap yardımıyla toplanmış, laboratuvarda 20×20×20 cm boyutlarında gözenekli kafeslerde kültüre alınmıştır. Direnç testleri, Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilen cam kavanozda kalıntı yüzey uygulaması yöntemi kullanılarak, üçüncü nesil (F3) bireyler üzerinde yürütülmüştür. Denemeler, 24 ± 2 °C sıcaklıkta, %60 ± 5 bağıl nemde ve 12 saat aydınlık–12 saat karanlık fotoperiyot koşullarında gerçekleştirilmiştir. Ev sinekleri, clothianidin ve dinotefuran ile bir saat süreyle muamele edilmiş ve bu süre boyunca beş dakikalık aralıklarla Knock Down (KD) oranları kaydedilmiştir. Ardından bireyler insektisit içermeyen kavanozlara alınmış ve 24 saat sonunda mortalite oranları belirlenmiştir. KD süreleri ve ölüm oranları SPSS programı kullanılarak analiz edilmiş; LD₅₀ ve LD₉₀ değerleri probit analiz yöntemiyle hesaplanmıştır. Arazi popülasyonlarının direnç seviyeleri, duyarlı bir referans popülasyonun LD₅₀ ve LD₉₀ değerlerine oranlanarak Direnç Katsayısı (DK) ile ifade edilmiştir. Ayrıca LD₉₀ değerleri, Sağlık Bakanlığı'nın önerdiği referans doz (0,25 g ai/m²) ile kıyaslanarak ek değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, test edilen tüm popülasyonlarda clothianidin ve dinotefuran etkin maddelerine karşı direnç saptanmıştır. Clothianidin için elde edilen direnç katsayılarının dinotefurana kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, ev sineği kontrolünde neonikotinoidlerin tek başına uzun süreli kullanımının uygun olmadığını; bu nedenle, direnç gelişimini önlemek amacıyla entegre mücadele stratejilerinin uygulanması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The housefly (Musca domestica L.) is a synanthropic species that can easily adapt to various environmental conditions and poses significant risks to both human and animal health. This species acts as a mechanical vector for various pathogenic microorganisms and causes stress in livestock, leading to reductions in milk and meat production. Therefore, the use of effective insecticides in housefly control is of great importance. Neonicotinoid-class insecticides are widely used due to their high toxicity and rapid mode of action; however, the development of resistance to these compounds and their adverse effects on non-target organisms have been increasingly studied on a global scale. In this context, monitoring resistance levels to neonicotinoids in housefly populations has become essential. The aim of this thesis is to determine the resistance levels of M. domestica populations collected from the districts of Aksu, Alanya, Döşemealtı, Kemer, Kepez, Konyaaltı, Korkuteli, Manavgat, and Serik in Antalya Province against two neonicotinoid active ingredients: clothianidin and dinotefuran. The flies were collected from livestock farms using baited traps and reared in 20×20×20 cm ventilated cages under laboratory conditions. Resistance tests were conducted on third-generation (F3) individuals using the World Health Organization (WHO)-recommended glass jar residual surface method. All assays were carried out under controlled conditions of 24 ± 2 °C temperature, 60 ± 5% relative humidity, and a 12:12 hour light-dark photoperiod. The flies were exposed to clothianidin and dinotefuran for one hour, during which knockdown (KD) rates were recorded at five-minute intervals. After exposure, flies were transferred to insecticide-free jars, and mortality rates were recorded after 24 hours. KD times and mortality rates were analyzed using the SPSS statistical software, and LD₅₀ and LD₉₀ values were calculated via probit analysis. Resistance ratios (RR) were determined by dividing the LD₅₀ and LD₉₀ values of field populations by those of a susceptible reference population. Additionally, the LD₉₀ values of field populations were compared to the standard dose (0.25 g ai/m²) recommended by the Turkish Ministry of Health for further evaluation. According to the results of this study, resistance to both clothianidin and dinotefuran was detected in all tested populations. The resistance ratios for clothianidin were found to be higher than those for dinotefuran. These findings suggest that the continuous and exclusive use of neonicotinoids for housefly control is not sustainable, and that integrated pest management (IPM) strategies should be implemented to prevent or delay the development of resistance.
Benzer Tezler
- Antalya ilinde ev sineği (Musca domestica L.) popülasyonlarının Thiamethoxam'a karşı direnç durumunun belirlenmesi
Determination of resistance levels of house fly (Musca domestica L.) populations to thiamethoxam in Antalya
DENİZ ÇAKIR
- Antalya'da ev sineğinde (Musca domestica L.) pyriproxyfen ve diflubenzuron'a karşı direnç seviyelerinin araştırılması
Research on resistance levels of housefly (Musca domestica L.) to pyriproxyfen and diflubenzuron in Antalya
MEHMET ÇİVRİL
- Bazı neonıkotınoıd insektisitlerin farklı oranlarda piperonyl butoxide ile kombinasyonlarının Antalya ilindeki ev sinekleri (Musca domestica L.) üzerindeki toksik etkisinin araştırılması
Investigation of the toxic effect of some neonicotinoid insecticides with different rates of combinations of piperonyl butoxide on house fly (Musca domestica L.) in Antalya
SADIK BURAK POLAT
- Bazı böcek gelişim düzenleyicilerinin ev sineği (Musca domestıca L.) üzerindeki kemosterilant etkilerinin araştırılması
Investigation of chemosterilant effects of some insect growth regulators on house fly (Musca domestica L.)
GÖKHAN ERDOĞAN
- Antalya ilinde ev dışı gıda talebi
Food away from home demand at antalya city center
SERKAN EKEYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
EkonomiAkdeniz ÜniversitesiGıda Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HARUN DOĞAN