Bir taş kırma tesisindeki enerji verimliliğinin enerji etüdü ile iyileştirilmesi
Improving the energy efficiency of a stone crushing plant with energy audit
- Tez No: 956041
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAVVANUR UÇBEYİAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Enerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Enerji Sistemleri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Fosil yakıt tabanlı enerji kaynaklarının her geçen gün tükenmekte olması, yenilenebilir enerji kaynaklarının ise dünya üzerindeki dengesiz dağılımı ülkeleri enerjide dışa bağımlı hale getirir. Arz talep ilişkisi açısından enerji, ekonominin farklı sektörleriyle olan bağı nedeniyle ülkelerin gelişmişlik düzeylerini değerlendirmede ve uluslararası ekonomi politikalarını belirlemede çok büyük bir yere sahiptir. Nüfus artışı yanında teknolojik gelişmeler, büyüyen sanayileşme ve üretim gerekliliği gibi unsurlar giderek artmakta olan enerji ihtiyacının karşılanmasında yeni kaynak arayışlarını kaçınılmaz kılmaktadır. Başta enerji fiyatlarındaki artış olmak üzere enerji arzında yaşanan güven problemleri, küresel ısınma gibi çevresel sorunlar, fosil kaynakların hızla tükenmesi ve enerjide dışa bağımlılığı azaltma gereksinimleri, mevcut enerji potansiyelinin daha verimli ve etkin kullanılması ihtiyacını doğurmaktadır. Ülkemizin enerjide büyük oranda dışa bağımlı olması gerçeği göz önünde bulundurularak enerji verimliliği çalışmalarının önemi daha da artmaktadır. Cevher zenginleştirme ve işleme tesisleri küresel enerji tüketimleri dikkate alındığında önemli miktarda enerji talep eden sanayi sektörleri arasındadır. Özellikle kırma gibi boyut küçültme işlemleri sırasında enerji tüketimi çok yüksek boyutlara ulaşmaktadır. Bu tez çalışmasında, madencilik sektöründe önemli enerji tüketim payına sahip olan bir kırma tesisindeki genel enerji tüketim proseslerinde kazanılabilecek tasarruf yöntemleri incelenerek, tesisin enerji tüketim maliyetinin azaltılması hedeflenmiştir. Kırma tesisindeki elektrik motorlarında, pompalarda, ısıtma-soğutma sistemlerinde, basınçlı hava sistemlerinde, tesis içi taşıma, fan ve aydınlatma sistemlerinde enerji tüketim noktaları ve son üç yıl içindeki toplam tüketim miktarları belirlenmiştir. Enerji etüdü çalışmalarında enerji analizörü, yüzey sıcaklık probu, pens ampermetre, termal kamera ve diğer ilgili cihazlar kullanılmıştır. Enerji etüdü yapılan tesiste 2022-2024 yılları arasında ortalama 884.506 ton/yıl üretim gerçekleştirildiği, bunun için 606,33 TEP/yıl elektrik ve 583,46 TEP/yıl akaryakıt enerji tüketimi olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre tesisin hedef enerji tüketim değeri 1.136 TEP/yıl olarak belirlenmiştir. Bu sonuca göre tesiste %4,93 enerji tasarrufu yapılabileceği anlaşılmıştır. Önerilen projeler sonucu mevcut enerji tüketiminden 53,46 TEP/yıl enerji tasarrufu sağlanabileceği tespit edilmiştir. Yapılan enerji etüdü analizleri ile enerji verimlilik uygulamaları ve iyileştirme projeleri oluşturulmuş ve elde edilen sonuçların kırma tesisine nasıl bir fayda sağlayacağı incelenmiştir. Enerji verimliliği kapsamında ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi' nin gerekliliği ve faydaları incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The gradual depletion of energy resources based on fossil fuels and the unbalanced distribution of renewable energy resources around the world make countries dependent on foreign sources of energy. In terms of supply-demand relationship, energy has a great place in evaluating the development levels of countries and determining international economic policies due to its relationship with different sectors of the economy. In addition to population growth, factors such as technological developments, growing industrialization and production requirements make it inevitable to seek new resources to meet the ever-increasing energy need. Confidence problems in energy supply, especially the increase in energy prices, environmental problems such as global warming, rapid depletion of fossil resources and the need to reduce foreign dependency on energy create the need to use the existing energy potential more efficiently and effectively. Considering the fact that our country is largely dependent on foreign sources of energy, the importance of energy efficiency studies increases even more. Ore enrichment and processing facilities are among the industrial sectors that demand significant amounts of energy, considering global energy consumption. Energy consumption reaches very high levels, especially during size reduction processes such as crushing. In this thesis study, it is aimed to reduce the energy consumption cost of the facility by examining the savings methods that can be gained in the general energy consumption processes of a crushing facility, which has a significant share of energy consumption in the mining sector. Energy consumption points and total consumption amounts in the last three years in the electric motors, pumps, heating-cooling systems, compressed air systems, in-plant transportation, fan and lighting systems in the crushing facility were determined. Energy analyzer, surface temperature probe, clamp meter, thermal camera and other related devices were used in energy audit studies. In the facility where the energy audit was conducted, the average between 2022-2024 was 884.506 tons/year of production, for this 606,33 TOE/year electricity and 583,46 It has been determined that the liquid fuel energy consumption is TEP/year. According to the data obtained, the target energy consumption value of the facility is 1.136 It is determined as TEP/year. According to this result, it was understood that %4,93 energy savings could be achieved in the facility. It has been determined that 53.46 TEP/year of energy savings can be achieved from the current energy consumption as a result of the proposed projects. Energy efficiency practices and improvement projects were created with the energy study analysis and it was examined how the results obtained would benefit the crushing plant. Within the scope of energy efficiency, the necessity and benefits of ISO 50001 Energy Management System were examined.
Benzer Tezler
- Geri dönüştürülmüş agrega kullanımının çevresel etkilerinin yaşam döngüsü değerlendirme (YDD) yöntemi ile değerlendirmesi
Evaluation of the environmental impacts of the use of recycled aggregate by life cycle assessment (LCA) method
ÖZGE BABALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLEN İSKENDER
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE BAŞ
- Demirtaş (Çivril?Denizli) taş ocağında pasa oranı, üretilen kırma taşın özellikleri ve kullanım alanları
Fine ratio of demirtaş (Çivril-Denizli) guary-rock features and uses of the produced materials
İMRAN CAFEROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Maden Mühendisliği ve MadencilikSelçuk ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL ZEDEF
- Taş ocaklarında iş güvenliği ve risk değerlendirmesi
Occupational safety and risk assessment at the quarries
BURAK İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve MadencilikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ SELİM DURUTÜRK
- Sakarya'da taş ocaklarından kaynaklanan partikül madde emisyonları ve etkileri
Particulate material pollution generating from quarries and its effects; an example from Sakarya
EKREM DEMİRCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiSakarya ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHNAZ GÜMRÜKÇÜOĞLU YİĞİT
- Agrega ocak faaliyetinde yaşam döngü değerlendirmesi
Life cycle assessment of aggregate quarry activity
NİL VURAL
Doktora
Türkçe
2025
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT YILMAZ