30MnCrB4-2 ve 33MnCrB5 ıslah çeliklerinde ısıl işlemin mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect heat treatment on mechanical properties of 30mncrb4-2 and 33mncrb5 tempered steels
- Tez No: 956335
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KEMAL KÜLEKCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tarsus Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Günümüzde en çok kullanımı yaygınlaşan yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi olan rüzgar türbinlerinin ülkemizde de yaygın olarak kurulumları devam etmektedir. Bu türbinler başta olmak üzere diğer alanlar olan inşaat, otomotiv, köprüler, oto yollar, raylı sistemler gibi sektörlerde bağlantı elemanları kullanımı oldukça yaygın ve önemlidir. Kullanılan bağlantı elemanlarının üretiminde çelikler kritik bir etkiye sahiptir. Günümüzde kullanılan bu çeliklerin daha az maliyetli ve daha uygun mekanik özelliklere sahip yeni türlerinin bağlantı elemanları üretim sektörüne kazandırılması amaçlanmıştır. Yapılan bu çalışmada piyasa koşullarında bağlantı elemanları için yaygın olarak kullanılmayan 30MnCrB4-2 ve 33MnCrB5 çeliklerinin mekanik özelliklerinin tavlama prosesinden sonra farklı meneviş sıcaklıklarında bağlantı elemanları kalite standardı olan ISO 898-1'in içeriğinde ki 10.9 kaliteye göre uygunluklarının sağlanıp sağlanmayacağı çekme testi, sertlik testleri, çentik testi, kimyasal analiz testi ve metalografik yapı incelemesi ile ortaya koyulmuştur. Sonuçlar değerlendirildiğinde deneylerde kullanılan Ø49'luk malzeme için 33MnCrB5 malzemesinin 455℃ ve 475℃ meneviş sıcaklıklarında ki test sonuçları 10.9 kalitesinin gerekliliklerinin tamamını karşılamıştır. 30MnCrB4-2 malzemesi ise sadece 445 ℃ meneviş sıcaklığında 10.9 kalitesinin tüm gerekliliklerini sağlayarak uygun çıkmıştır. Böylelikle bağlantı elemanlarının üretiminde en çok kullanılan 42CrMo4, 41Cr4 gibi çeliklerin yanı sıra yeni bir malzemenin kullanımının da önü açılmıştır.
Özet (Çeviri)
Wind turbines, which are one of the most widely used renewable energy sources today, continue to be widely installed in our country. The use of fasteners is quite common and important in sectors such as construction, automotive, bridges, highways, rail systems, especially in these turbines. Steels have a critical effect on the production of fasteners used. Today, it is aimed to introduce new types of these steels with less cost and more suitable mechanical properties to the fastener production sector. In this study, the mechanical properties of 30MnCrB4-2 and 33MnCrB5 steels, which are not widely used for fasteners in the market conditions, were determined by tensile test, hardness tests, charpy impact test, chemical analysis test and metallographic structure examination to determine whether the mechanical properties of 30MnCrB4-2 and 33MnCrB5 steels, which are not widely used for fasteners in the market conditions, will comply with the 10.9 quality in the content of ISO 898-1, which is the quality standard for fasteners at different tempering temperatures after the annealing process. When the results are evaluated, the test results of 33MnCrB5 material at 455 ℃ and 475 ℃ tempering temperatures for Ø49 material used in the experiments met the all the requirements of 10.9 quality.30MnCrB4-2 material, on the other hand, met all the requirements of 10.9 quality only at 445 ℃ tempering temperature. This paved the way for the use of a new material as well as steels such as 42CrMo4, 41Cr4, which are most commonly used in the production of fasteners.