MaaS ekosistemlerinde blokzincir tabanlı sistem önerisi
Blockchain based systems proposal in MaaS ecosystems
- Tez No: 956538
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL USANMAZ, PROF. DR. BURAK ERKAYMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Blokzincir, Hyperledger Fabric, Manufacturing as a Service, Akıllı Sözleşme, Endüstri 4.0, Üretim İzlenebilirliği, Blockchain, Hyperledger Fabric, Manufacturing as a Service, Smart Contract, Industry 4.0, Production Traceability
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Amaç: Bu tez çalışmasında, üretim süreçlerinin dijitalleştirilmesine yönelik yeni nesil bir çözüm önerisi olarak, blokzincir teknolojisinin kullanıldığı, dağıtık ve güvenli bir üretim ağı modeli sunulmuştur. Manufacturing as a Service (MaaS) yaklaşımı çerçevesinde, çok paydaşlı üretim senaryolarında güven, şeffaflık ve otomasyon ihtiyaçlarına yanıt verebilecek blokzincir tabanlı bir sistem mimarisi tasarlanması amaçlanmıştır. Geliştirilen sistem önerisi, kullanıcıların üretim talebinde bulunabildiği, tedarikçileri doğrudan seçebildiği ve servis zincirlerinin akıllı sözleşmeler aracılığıyla otomatik olarak oluştuğu bir yapı üzerine inşa edilmiştir. Yöntem: Araştırma, senaryo temelli modelleme yaklaşımı doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Hyperledger Fabric altyapısı kullanılarak önerilen sistemin işleyişi teorik olarak modellenmiş ve geliştirilen mimarinin teknik bileşenleri detaylı biçimde tanımlanmıştır. Çalışma kapsamında blokzincir ağı, akıllı sözleşmeler (chaincode), istemci uygulamaları, API ağ geçidi ve veri saklama yapıları senaryo düzeyinde ele alınmıştır. Bulgular: Senaryo temelli modelleme sonucunda, blokzincir teknolojisinin üretim ekosistemlerinde veri güvenliği, işlem izlenebilirliği ve süreç bütünlüğü açısından önemli avantajlar sunduğu görülmüştür. Kullanıcının sipariş oluşturmasından tedarikçi seçimine ve sürecin tamamlanmasına kadar olan adımların, akıllı sözleşmeler aracılığıyla sistematik şekilde yürütülebildiği varsayılmıştır. Her işlem blokzincir üzerine zaman damgalı ve değiştirilemez kayıtlar olarak işlenmiş; böylece sistemin şeffaflık, doğrulanabilirlik ve hesap verebilirlik özelliklerini desteklediği değerlendirilmiştir ayrıca, manuel onay süreçlerinin ortadan kalkması ve otomasyonun artmasıyla, üretim sürecinin hız ve verimlilik açısından optimize edilebileceği öngörülmüştür. Sonuç: Tez kapsamında önerilen blokzincir tabanlı MaaS mimarisi, üretim sistemlerinde çoklu paydaş yapısını destekleyen, güvene dayalı işlem akışı sağlayan ve merkeziyetsiz bir veri yönetimi sunan yapısıyla önemli katkılar sağlamaktadır. Sistem, kullanıcı kontrollü servis oluşturma mantığıyla esnekliği artırmakta; akıllı sözleşme temelli otomasyon sayesinde ise süreçlerin dijitalleştirilmesini ve standardize edilmesini olanaklı kılmaktadır. Bu yönüyle önerilen model, üretim sektöründe dijital dönüşümün temel dinamiklerinden biri olarak değerlendirilebilecek niteliktedir.
Özet (Çeviri)
Purpose: This thesis proposes a next-generation solution model that utilizes blockchain technology to digitalize manufacturing processes by designing a distributed and secure production network. Within the framework of the Manufacturing-as-a-Service (MaaS) approach, the aim is to develop a blockchain-based system architecture capable of addressing the needs of trust, transparency, and automation in multi-stakeholder production scenarios. The proposed system allows users to submit production requests, directly select suppliers, and automatically establish service chains through smart contracts. Method: The research was conducted using a scenario-based modeling approach. The proposed system was theoretically modeled using the Hyperledger Fabric infrastructure, and the technical components of the developed architecture were defined in detail. Within the scope of the study, the blockchain network, smart contracts (chaincode), client applications, API gateway, and data storage mechanisms were addressed at the scenario level. Findings: The scenario-based modeling demonstrated that blockchain technology offers significant advantages in terms of data security, transaction traceability, and process integrity within manufacturing ecosystems. It was assumed that all process steps—from the creation of a user's order to the selection of suppliers and the completion of the workflow—can be systematically executed via smart contracts. Each transaction was theoretically recorded on the blockchain with a timestamp and in an immutable format, thereby supporting the system's transparency, verifiability, and accountability. Furthermore, the elimination of manual approval stages and the increase in automation were projected to optimize speed and efficiency in the production process. Results: The blockchain-based MaaS architecture proposed in this thesis provides a valuable contribution by enabling a trust-oriented transaction flow, decentralized data management, and support for multi-stakeholder collaboration in manufacturing systems. The user-driven service formation structure enhances flexibility, while automation through smart contracts enables digitalization and standardization of the production process. In this regard, the proposed model can be regarded as one of the foundational elements of digital transformation in the manufacturing sector.
Benzer Tezler
- İşveren ve çalışanlar için maaş dışı yan hakların önemi
The importance of fringe benefits for the employees and employers
ERDEM YÜCESAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul Kültür Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE NAZAN ÇAĞLAR
- The impact of salary, working environment and relationship with coworkers on job satisfaction among female employees: A study of small-medium companies in Istanbul
Maaş, çalışma ortamı ve iş arkadaşlarıyla olan ilişkininkadın çalışanlar arasındaki iş memnuniyeti etkisi:İstanbul'daki küçük-orta ölçekli şirketler üzerindeyapılan bir çalışma
MARWA MOHAMMAD RAFİE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. ERGİNBAY UĞURLU
- Maaş promosyonu uygulamasının İslami finans ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmesi
Evaluation of salary promotion application within the framework of Islamic finance principles
MEHMET SALİH ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam İktisadı Anabilim Dalı
DOÇ. DR. HUZEYFE ÇEKER
- Girişimcilik maaş desteğinin makroekonomik etkilerinin sistem dinamiği ve geometrik uzlaşık programlama yaklaşımıyla analizi
Analysis of macroeconomic effects of entrepreneurship wage subsidies using the system dynamics and geometric compromise programming approach
YUSUF ZİYA GÖVCE
Doktora
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZER UYGUN