Lise öğrencilerinde toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ile bilişsel esneklik arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between perception of gender equality and cognitive flexibility in high school
- Tez No: 956560
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE KUMCAĞIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği günümüzde hala tüm dünyayı ilgilendiren temel sorunların başında gelmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği cinsiyete dayalı iş bölümünün sonucudur. Toplumun belirli özellikleri cinsiyetlerle ilişkilendirmesi sonucu toplumsal cinsiyet rolleri ortaya çıkmıştır. Bu rollerin oluşumunda bilişsel süreçlerin rolü de mevcuttur. Bu nedenle araştırmanın amacı lise öğrencilerinde toplumsal cinsiyet eşitliği algısı ile bilişsel esneklik arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemini Hakkari ilinin Yüksekova ilçesinde öğrenim gören 480 lise öğrencisi (231 kadın, 249 erkek) oluşturmuştur. Araştırma nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama yöntemine uygun olarak tasarlanmıştır ve katılımcılara uygun örnekleme yoluyla ulaşılmıştır. Veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan“Kişisel Bilgi Formu”, Bilgin (2009) tarafından geliştirilen“Bilişsel Esneklik Ölçeği”ile Acar-Erdol, Gözütok ve Toraman (2017) tarafından geliştirilen“Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği”kullanılmıştır. Yapılan analizlerle verilerin normal dağıldığı tespit edildikten sonra analizlere parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Tukey Testi ve Pearson Korelasyon Analizi ile devam edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre lise öğrencilerinde cinsiyete göre bilişsel esneklik düzeylerinde anlamlı bir fark olmadığı ancak Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği'nin erkeği üstün gören anlayış ile kadını erkeğe bağımlı kılan alt boyutunda anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Algılanan sosyoekonomik düzeyi yüksek ve orta olan öğrencilerin düşük olanlara göre bilişsel esneklik puanlarının anlamlı ölçüde daha yüksek olduğu bulunurken sosyoekonomik düzeyin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği'nin erkeği üstün gören anlayış alt boyutu ile kadını erkeğe bağımlı kılan anlayış alt boyutunda anlamlı bir farklılık oluşturmadığı bulunmuştur. Bulgulara göre bilişsel esneklik ile Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği'nin erkeği üstün gören anlayış alt boyutu ile kadını erkeğe bağımlı kılan anlayış alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.
Özet (Çeviri)
Gender inequality remains a significant global issue, largely rooted in the gender-based division of labor and the societal assignment of specific traits and roles to different genders. Cognitive processes also contribute to the formation of these gender roles. This study aims to examine the relationship between gender equality perception and cognitive flexibility among high school students.The sample consisted of 480 students (231 female, 249 male) studying in the Yüksekova district of Hakkari province. The study employed a quantitative research design using the relational survey model and convenience sampling. Data were collected through a Personal Information Form developed by the researcher, the Cognitive Flexibility Scale (Bilgin, 2009), and the Gender Equality Scale (Acar-Erdol, Gözütok, & Toraman, 2017).After confirming the normal distribution of data, parametric tests such as the Independent Samples t-Test, One-Way ANOVA, Tukey's Post Hoc Test, and Pearson Correlation Analysis were used.The results indicated no significant difference in cognitive flexibility levels based on gender. However, a significant difference was found in the sub-dimension of the Gender Equality Scale that reflects the belief in male superiority and female dependency, with gender playing a role. Students with medium and high perceived socioeconomic status had significantly higher cognitive flexibility scores than those with low status. However, socioeconomic status did not significantly affect perceptions in the gender equality sub-dimensions related to male dominance or female dependency. Additionally, no significant correlation was found between cognitive flexibility and these gender perception sub-dimensions.In conclusion, while gender and socioeconomic level impact certain aspects of gender perception and cognitive flexibility independently, there appears to be no direct relationship between cognitive flexibility and perceptions of gender inequality.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet eşitliğinde öğretmen eğitimi: Mor Sertifika örneği
Gender equality in teacher training: Example of Purple Certificate program
BİRNUR KAFALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Bilgi ÜniversitesiSosyal Projeler ve Sivil Toplum Kuruluşları Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR UYAN SEMERCİ
- The effectiveness of Social and Emotional Learning (SEL)-embedded Sustainable Development Goal 5 (SDG-5 Gender Equality) oriented teaching program on high school EFL students' SDG-5 awareness, SEL competencies and language development
Sosyal ve Duygusal Öğrenme (SDÖ) entegreli Sürdürülebilir Kalkınma Hedef-5 (SKH-5 Toplumsal Cinsiyet Eşitliği) odaklı öğretim programının lise öğrencilerinin SKH-5 farkındalığı, SDÖ yeterlikleri ve dil gelişimleri üzerindeki etkisi
HATİCE İĞSEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ECE ZEHİR TOPKAYA
- İlkokul ve lise öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Primary school and high school students the social perception of gender an examination of various variables
MELTEM ERYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP ÖZKAN
- Kadın üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet eşitliği ile toplumsal cinsiyet rolü stresi ve olumsuz değerlendirilme korkusu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between fear of negative evaluation, gender role stress, and gender equality of female university students
EMİN KURTULUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATOŞ BULUT ATEŞ
- Lise öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının gelişmesinde ebeveyn tutumlarının rolünün incelenmesi
Examining the role of parental attitudes in the development of gender perception among high school students
ESRA KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. TUNCAY AYAS