Tuzlu topraklarda su akış hızının iyon hareketi üzerinhe etkisi
Effect of water flow velocity on ion movement in saline soils
- Tez No: 95661
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Solute transport, water movement, flow velocity, intermittent ponding VI
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
ÖZET Doktora Tezi TUZLU TOPRAKLARDA SU AKIŞ HIZININ ÎYON HAREKETİ ÜZERİNE ETKÎSÎ Hasan Sabri ÖZTÜRK Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Danışman: ProflDr. İlhamı ÖZKAN Bu çalışmada farklı akış hıklarının iyon hareketi üzerine etkileri, kumlu killi tın ve killi tın toprak kullanılarak büyük toprak kolonlarında incelenmiştir. Yıkama süresince toprak yüzeyinde sifon yardımıyla 3 cm (I. uyg) ve 6 cm (II. uyg) sabit su yüksekliği sağlanmıştır. Bu çalışmanın ana amacı toprak tuzluluğunu azaltmak için iki akış hızında gerekli olan yıkama suyu ihtiyacının ve iyonların davranışlarındaki farklılıkların belirlenmesi ve buharlaşma döneminde kapilarite ile yukarı doğru olan iyon hareketinin büyüklüğünün tahminidir önemli anyon, katyon ve bor taşınması, 3 yıkanma ve 2 buharlaşma döneminde izlenmiştir. Bunlara ilave olarak borun düşük çözünürlüğü ve koloid yüzeyleri tarafından kuvvetlice tutulması nedeniyle 4. bir yıkama yapılmıştır. Her bir toprak kolonu, 5 cm aralıklar için önceden tartılmış topraklarla, arazide ölçülen hacim ağırlığı değerlerini temsil edecek şekilde doldunılmuştur. Toprak kolonları doldurulurken 15, 25, 35 ve 45 cm derinliklere seramik toprak suyu örnekleyicileri ve tansiyometreler dikkatlice yerleştirilmişlerdir. Denemedeki tüm analizler süzük, vakum ve her yıkama ve buharlaşmadan hemen sonra burgularla toprak kolonunun her 5 cm lik derinliğinden alman toprak örneklerinde yapılmıştır. Tüm uygulamalarda süzükte ölçülen eletriki iletkenlik değerleri başlagıç değerinin yaklaşık 3 katı olan 36-39 mS cm'1 değerine kadar sürekli artmış ve buradan sonra hızla azalarak 5-8 mS cm'1 değerine kadar düşmüştür. Bu değerleri 2 mS cm'1 'e düşürmek için kumlu killi ün toprakta L uygulama İÜiçin 33,5 cm, n. uygulama için 36,8 cm ve killi ûn toprakta I. uygulama için 37,8 cm, II. uygulama için 43,9 cm su kullanılmıştır. İyon konsantrasyonunu belirli bir değere düşürmek için her iki toprakta da I. uygulamalarda kullanılan su miktarları İL uygulamada kullanılandan dana az olmasına karşılık yıkama randımanın daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Na+, Ca^“ Mg*”1' ve B yıkanmasının yavaş, buna karşılık özellikle, K+ ve Cl“ yıkanmasının çok kolay olduğu belirlenmiştir. HCOf ve S04= m ise orta derece yıkandığı belirlenmiştir. Kumlu killi ün topraktan iyon yıkanması killi tın toprağa göre daha kolay olmuştur. Tüm uygulamalarda yavaş akış hızlarında yüksek yıkama randımanları belMenmiştir.Bununla birlikte akış hızının bor taşınması üzerine herhangi bir etkisi görülmemiştir. Yüzey toprağının iyon konsantrasyonunda 10 günlük buharlaşma döneminden sonra bir artış gözlenmiştir. Kapilarite ile yukarı doğru olan iyon hareketine kurumanın etkisinin kumlu killi ün toprakta kili ün toprağa göre daha derinlerde belirlenmiştir. Yukarı doğru iyon hareketi toprak örneklerinde açıkça belirlenmiş fakat vakum örneklerinde seramik kaplarda örnekleme gecikmesinden dolayı, Na+, ve Cl,”dışında belirlenememiştir. Vakum örneklerinde belirten tuz konsantrasyonlarının toprak örneklerinkilerden daha düşük oldukları belirlenmiştir. 2000, 150 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Tuz ve iyon taşınması, su hareketi, akış hızı, göUendirme yıkama, iv
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D. Thesis EFFECT OF WATER FLOW VELOCITY ON ION MOVEMENT IN SALINE SOILS Hasan Sabri ÖZTÜRK Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor: ProfDr. İlhami ÖZKAN In this study, the effect of different flow velocities on solute transport was investigated in large soil columns rilled with sandy clay loam (SCL) and clay loam (CL) soils. Constant water heads of 3 cm (Treatment I) and 6 cm (Treatment II) were obtained on the soil surface during leaching by siphon. The principal aims of this experimental study were to determine the amount of water required to reduce the salt level in two flow velocities and differences in behaviour of the ions in the soil and to estimate the magnitude of upward solute movement by capillary forces during evaporatioa Major cations, anions and boron movements were monitored during three leaching and two drying periods. Additionally, the fourth watering were performed for boron movement due to its low solubility and high adsorption by colloid surfaces. Each soil column was re-packed with a pre-weighed amount of soil with 5- cm increments to the bulk density which was representative of the measured field values. The ceramic soil samplers and tensiometers were carefully inserted at the depths of 15, 25, 35, and 45 cm of soil column during filling up process. All the analysis were carried out in the effluent, vacuum and soil samples taken immediately after each leaching and evaporation periods with 5-cm increment by auger.The electrical conductivity in effluent was constantly risen to 36 - 39 mS cm'1, which was three times higher than the original values, and then began to quickly reduce to the level of 5 - 8 mS cm“1. To descend them to the level of 2 mS cm”1 33,5 cm water was used for the Treatment I and 36,8 cm for the Treatment II in SCL soil and 37,8 and 43,9 cm for Treatment I and II in CL soil. Although the amount of water used in Treatment I to lower the ion concentration to the desired level was less than that of Treatment n in both soils, the leaching efficiency was higher. Na+# Ca**, Mg**, and B leached slowly, however, K+ and CI- leached relatively faster. The leaching of HC03“ and SO/f were moderate. Removal of ions from the sandy clay loam was easier than clay loam. The high leaching efficiency was calculated in slow flow velocity in all treatments. The effect of flow velocity on boron transport was, however, not considerable. An increase in the ion concentration was observed on the surface soil after 10-day evaporation time. The effect of drying on upward movement of ions by capillary forces was found deeper in the sandy clay loam than clay loam soil. The upward solute movement was clearly detected in soil samples but not in vacuum samples except Na+ and CI”because of late response time of the ceramic cups. The ion concentrations determined in the vacuum samples were less than those of soil samples. 2000, 150 pages
Benzer Tezler
- Toprak tuzluluğunun amonyak emisyonu üzerine etkisi
Effect of soil salinity on ammonia emission
VASAN ALMARIE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatHarran ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞENBAYRAM
- Yüksek tuzlu ve tuzsuz topraklarda farklı azot kaynağı uygulamalarının azot kayıplarına etkisinin belirlenmesi
Determination of the effects of different nitrogen sources on nitrogen losses in high saline and non-saline soils
EMRAH RAMAZANOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatHarran ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇULLU
- Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile Acıgöl havzasının sürdürülebilir kullanımı ve yönetimi
Sustainable utilization and management of Acıgöl watershed with remote sensing and geographical information systems
MUHAMMET BAHADIR
Doktora
Türkçe
2011
CoğrafyaAfyon Kocatepe ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÖZDEMİR
- Büyük Menderes Nehrinin akış güzergâhındaki zamansal değişimler ve boynuz göllerin kullanımları
Temporal changes in the flow route of the Great Menderes River and the uses of the oxbow
HAVA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT ATATANIR
- Effects on the transportation of pollen grains and inorganic particles in sedimentological processes
Sedimentolojik süreçlerin polen tanelerinin ve inorganik parçacıkların taşınması üzerindeki etkileri
DURSUN ACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET BİLTEKİN
PROF. DR. ÖZCAN KALENDERLİ