Türkiye'de basın dışı sermayenin ilk gazetesi Yeni Sabah'ta genel seçimler (1948-1964)
General elections in Yeni Sabah, the first newspaper of non-press capital (1948-1964)
- Tez No: 956996
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAD KARADUMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 686
Özet
1948 yılına kadar Türkiye'de gazete sahipleri gazeteci kökenli kişilerden oluşurken, bu gelenek 16 Aralık 1948'de Safaeddin Kılıçlıoğlu'nun Yeni Sabah'ı satın almasıyla bozulmuştur. Kılıçlıoğlu, gazetecilik geçmişi olmayan bir iş insanı olarak sektöre adım atmış; gazetenin modern bir bina ve gelişmiş baskı altyapısına kavuşmasını sağlamış, teknik ve ekonomik yatırımlarla kısa sürede gazeteyi Türkiye'nin en çok satan ikinci gazetesi konumuna getirmiştir. Yeni Sabah, bu süreçte yalnızca bir medya organı olmakla kalmamış; basın, siyaset ve toplumsal alanda da aktif bir rol üstlenmiştir. Kılıçlıoğlu'nun siyasi aktörlere yakınlığı ve aktif biçimde diyaloglar kuran bir patron profili çizmesi, gazetenin dönemin siyasal ilişkilerinde de etkili olmasını sağlamıştır. Araştırma, basın dışı sermayenin ilk önemli örneği olan Yeni Sabah'ın Türk basın tarihindeki yerini ve yayın politikasındaki dönüşümleri incelemektedir. Literatürde hem gazete hem de sahibi üzerine yapılan araştırmaların son derece sınırlı olması ve daha önce yayınlanmamış belgelere yer vermesi çalışmanın özgünlüğünü artırmaktadır. Çalışmada gazetenin 1950, 1954, 1957 ve 1961 genel seçim dönemlerindeki yayınları siyasi konumlanışını anlamak için örneklem olarak seçilmiştir. Başyazılar, haberler, köşe yazıları ve karikatürler doküman analizi yöntemiyle detaylı şekilde incelenmiştir. Bulgular, gazetenin iktidara gelirken Demokrat Parti'yi kararlılıkla desteklediğini, Osman Bölükbaşı ve Cumhuriyetçi Millet Partisi'ne önemli bir alan açtığını, CHP'ye ise her dönemde mesafeli bir yayın çizgisi benimsediğini göstermektedir. Gazetenin siyasi konjonktüre göre yayın politikalarında esneklik gösterdiği, iktidarla ilişkilerinin değişimiyle birlikte söylemini de güncellediği anlaşılmaktadır. Bu çalışma, sahiplik yapısındaki kırılmayı ve basının sanayileşmesi sürecini Yeni Sabah örneği üzerinden somutlaştırmakta; gazete patronu kimliğinden ideolojik konumlanışa ve medya-siyaset ilişkilerine dek çok katmanlı bir çözümleme sunmayı hedeflemektedir. Alana katkı olarak, daha önce göz ardı edilen bir gazetenin derinlemesine incelenmesiyle, Türk basınının endüstriyel ve politik dönüşüm süreçlerine dair yeni sorular ve tartışma başlıkları açacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Until 1948, newspaper proprietors in Turkey were almost exclusively individuals with backgrounds in journalism. This tradition was disrupted on December 16, 1948, when Safaeddin Kılıçlıoğlu —an entrepreneur with no prior experience in journalism—purchased Yeni Sabah. Kılıçlıoğlu's entry marked a turning point, as he modernized the newspaper with new facilities and advanced printing technology, rapidly increasing its circulation and establishing it as the second best-selling newspaper in the country. More than just a media outlet, Yeni Sabah became influential in the realms of politics and society, reflecting Kılıçlıoğlu's close relationships with political actors and his active role in political dialogues. This transformation positioned the newspaper as a significant player in contemporary political developments. This study investigates Yeni Sabah as the first major example of non-media capital ownership in Turkish press history, focusing on its place in the media landscape and the evolution of its editorial policies. The originality of this research lies in the limited number of studies on both the newspaper and its owner, as well as the inclusion of previously unpublished documents. In this study, the newspaper's publications for the 1950, 1954, 1957, and 1961 general elections were selected as the sample to examine its political positioning. Editorials, news reports, columns, and cartoons were systematically examined using document analysis methodology. The findings indicate that Yeni Sabah consistently supported the Democrat Party during its rise to power, provided significant space for Osman Bölükbaşı and the Republican Nation Party, and maintained a distant stance towards the CHP throughout these periods. The newspaper's editorial policy displayed flexibility in response to shifting political contexts and its relations with those in power. By focusing on Yeni Sabah, this research concretizes the shift in ownership structures and the process of press industrialization in Turkey. It offers a nuanced analysis encompassing the proprietor's identity, ideological positioning, and the intricate relationship between media and politics. The in-depth examination of a previously overlooked newspaper is expected to contribute new perspectives and debates to the understanding of industrial and political transformations within the Turkish press.
Benzer Tezler
- Preparation of articles of association through smart contracts in joint-stock company: A legal view
Anonim şirket esas sözleşmesinin akıllı sözleşmeler aracılığıyla hazırlanması: Hukuki bir bakış
MERVE KOCA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM KARATEPE KAYA
- 1980 sonrası Türk medyasında sermaye yapısının el değiştirmesinin basında köşe yazarlığına etkileri
Consequences of post-1980 capital structure placements in Turkish media on print media columnists
SİNEM BİROL
- Türkiye'nin ekonomik gelişmesinde tarımın parasal sorunları ve tarımsal kredi uygulaması
Başlık çevirisi yok
AHMET CEMAL SİVASLIGİL
- Türkiye'de özel amaçlarla kurulmuş olan mevduat bankalarının işlevleri ve özelleştirilme planları
Public saving bank's, which were founded for special purposes in Turkey, functions and privatization plans
YILMAZ DEMİR
- Türkiye'de yapısal uyum politikalarının emek piyasası ve gelir dağılımına etkileri
The Effects of structural adjustment policies on labor market and income distribution in Turkey
ÖZLEM ONARAN
