Sosyal tehdit korkusu düşük ve yüksek gruplarda dışlanma deneyiminin örtük öğrenme becerisi üzerindeki etkisi
The effect of social ostracism on implicit learning performance in groups with low and high fear of social threat
- Tez No: 957505
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE TASA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Fear of social threat, social ostracism, social inclusion, implicit learning
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Sosyal dışlanma deneyimleri, bireylerin sosyal işleyişini ve psikolojik dayanıklılığını olumsuz yönde etkileyen bir olgudur. Bununla birlikte sosyal tehdit korkusunun artması, sosyal ilişkilerde yaşanan dışlanma deneyimlerinin daha derin ve kalıcı etkiler bırakmasına ve örtük öğrenme gibi farkındalık dışı bilişsel süreçlerin bu deneyimlerden etkilenmesine neden olabilmektedir. Bu doğrultuda mevcut araştırmanın amacı sosyal dışlanma ve sosyal dahil edilme manipülasyonlarının, bireylerin örtük öğrenme performansı üzerindeki etkilerinin incelenmesi, ayrıca katılımcıların, düşük ve yüksek sosyal tehdit korkusu düzeylerine göre etkinin karşılaştırılmasıdır. Bu kapsamda düşük ve yüksek sosyal tehdit korkusu gruplarında olan katılımcıların sanal top oyunu aracılığıyla dışlanma ve dahil edilme koşulları uygulanmadan önce ve sonraki örtük öğrenme performansları incelenmiştir. Araştırmaya olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme ile 18-35 yaş aralığında 125 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılardan Sosyal ve Fiziksel Tehdit Korkusu Ölçeği, Iowa Modifiye Edilmiş Gambling Paradigması, ve Sanal Top Paradigması aracılığıyla veri toplanmıştır. Araştırma 2 (Sosyal dışlanma ve sosyal dahil edilme) x 2 (Sosyal tehdit korkusu düşük ve sosyal tehdit korkusu yüksek) faktöriyel deseninde kontrol gruplu ön test son test deneysel modelli bir çalışmadır. Elde edilen bulgulara göre düşük sosyal tehdit korkusuna sahip bireylerin dışlanma manipülasyonu sonrasındaki örtük öğrenme performansları artış göstermektedir. Yüksek sosyal tehdit korkusuna sahip bireylerin ise dahil edilme manipülasyonu sonrasındaki örtük öğrenme performansları artış göstermektedir. Zaman ve koşul etkileşimi, yalnızca sosyal tehdit algısı yüksek bireylerin örtük öğrenme performansını anlamlı şekilde etkilemiştir. Sosyal tehdit korkusu yüksek olan bireyler dışlanma manipülasyonunda performans düşüşü yaşarken, dahil edilme manipülasyonunda performans artışı yaşamaktadır. Ayrıca cinsiyete göre dışlanma sonrası örtük öğrenme performanslarının farklılaştığı görülmüştür. Sonuçlar sosyal tehdit korkusunun dışlanma ve dahil edilme gibi sosyal etkileşimlerle ve örtük öğrenmeyle ilişkisinin önemini vurgulamaktadır. Bu çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu TÜBİTAK tarafından 223K217 numaralı proje ile desteklenmiştir. Projedeki desteğinden dolayı TÜBİTAK'a teşekkürlerimi sunarım. Anahatar Kelimeler: Sosyal tehdit korkusu, sosyal dışlanma, sosyal dahil edilme, örtük öğrenme
Özet (Çeviri)
Social ostracism experiences are phenomena that can negatively affect individuals' social functioning and psychological resilience. Moreover, an increased fear of social threat may intensify the impact of ostracism in interpersonal relationships, leading to more profound and lasting effects. It may also influence unconscious cognitive processes such as implicit learning. In this context, the present study aims to examine the effects of social ostracism and social inclusion manipulations on individuals' implicit learning performance, and to compare these effects based on participants' levels of social threat sensitivity (low vs. high). To this end, implicit learning performances of participants in low and high social threat sensitivity groups were assessed before and after the application of ostracism or inclusion conditions through a virtual ball-tossing game. The study included 125 participants aged between 18 and 35, selected using a non-probability convenience sampling method. Data were collected through the Social and Physical Threat Sensitivity Scale, the Iowa Modified Gambling Paradigm, and the Virtual Ball-Tossing Paradigm. This research was conducted using a 2 (Social ostracism vs. Social inclusion) x 2 (High fear of social threat vs. Low fear of social threat) factorial design within a pretest-posttest control group experimental model. Findings indicated that participants with low social threat sensitivity showed increased implicit learning performance following ostracism manipulation. In contrast, participants with high social threat sensitivity exhibited improved implicit learning performance after inclusion manipulation. The interaction between time and condition significantly affected only those with high levels of social threat sensitivity. While these individuals showed a decrease in implicit learning performance after ostracism, their performance increased following inclusion. Additionally, post-ostracism implicit learning performances differed by gender. These results underscore the importance of the relationship between social threat sensitivity, social interactions such as ostracism and inclusion, and implicit learning. This study was supported by the Scientific and Technological Research Council of Turkey, TUBITAK, with project number 223K217. I would like to thank TUBITAK for their support in the project.
Benzer Tezler
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Stres yönetimi programına Bursa ilinde sanayi alanında çalışan personelin stres düzeyine etkisi
Influence of the stress management programme on the stress level of personal worked on industrial are in Bursa
MUHAMMET ALİ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimUludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSİN ALTINTAŞ
- Çocukluk çağı travmatik yaşantıların obsesif inançlar, mutluluk korkusu ve duygu düzenleme güçlüğü ile ilişkisinin incelenmesi
An investigation of the relationship of childhood traumatic experiences with obsessive beliefs, fear of happiness, and difficulty in emotion regulation
KÜBRA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMİN KESEBİR
- A critical assessment of Turkey's migration regime: Securitization versus human rights?
Türkiye'nin göç rejiminin eleştirel bir değerlendirmesi: Güvenlikleştirmeye karşı insan hakları?
KÜBRA AYDINLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN