Spinal kord yaralanmalı hastalarda üst ekstremite patolojileri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi: ultrasonografik çalışma
Upper extremity pathologies and associated factors in patients with spinal cord injury: Ultrasonographic study
- Tez No: 957715
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAN EYVAZ, PROF. DR. ÜMİT DÜNDAR, DOÇ. DR. SEVDA ADAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Physical Medicine and Rehabilitation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Amaç: Çalışmamazın amacı birincil olarak spinal kord yaralanmalı (SKY) bireylerin üst ekstremite patolojileri ile sosyodemografik veriler, değerlendirme ölçekleri, özel fizik muayene testleri ve muskuloskeletal ultrasonografi bulguları arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. İkincil olarak ise muskuloskeletal ultrasonografik değerlendirme eşliğinde manuel tekerlekli sandalye (MTS) kullanan ve kullanmayan spinal kord yaralanmalı bireylerin üst ekstremite patolojileri açısından karşılaştırılmasıdır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, 18-65 yaşları arasında olan, en az 6 ay önce SKY geçirmiş ve üst ekstremitesinin en az bir bölgesinde ağrı bildiren 80 hasta dahil edilmiştir. Katılımcılar MTS kullanan 40 hasta ve kullanmayan 40 hasta olmak üzere 2 gruba ayrıldı. Değerlendirmede kişilerin sosyodemografik özellikleri; sırasıyla cinsiyet, yaş, vücut kitle indeksi (VKİ), medeni durum, öğrenim durumu, dominant el, komorbidite varlığı ve manuel tekerlekli sandalye kullanımı durumları sorgulandı. SKY sonrası geçen süre ve MTS kullanım süresi ay olarak, günlük ortalama MTS kullanım süresi saat olarak kaydedildi. ASIA Bozukluk Skalasına göre yaralanma seviyeleri ve SKY etyolojileri kaydedildi. Katılımcılara fizik muayene ile Finkelstein testi, Cozen testi, Phalen ve Tinel testleri her iki üst ekstremite için uygulandı. Tüm katılımcılara omuz muayenesi değerlendirme skalası (Physical Examination of the Shoulder Scale; PESS) içinde yer alan Neer testi, Hawkins testi, Ağrılı Ark testi, Jobe testi, Speed testi, Yergason testi, O'brien testi, Gerber'in Lift Off testi, Horizontal Adduksiyon testi ve 0' Abduksiyon testi her iki üst ekstremite için uygulandı. Katılıcımlar, bağımsızlık düzeyi açısından Spinal Kord Yaralanması Bağımsızlık Ölçeği (SCIM-III) anketi ve fonksiyonellik açısından Quick Dash Anketi (Kol, Omuz ve El Sounları Hızlı Anketi) ile değerlendirildi. Tüm katılımcıların VAS-İstirahat, VAS-Transfer, VAS-Mobilizasyon skorları bilateral el bileği, dirsek ve omuz için sorgulandı. Katılımcıların her iki üst ekstremiteleri en az 5 yıllık klinik deneyime sahip olan bir fiziatrist eşliğinde ultrasonografi ile değerlendirildi ve ultrasonografi değerlendirme parametreleri kaydedildi. Bulgular: 40 MTS kullanan ve 40 kullanmayan olmak üzere toplam 80 SKY'li bireyin katılımıyla çalışma tamamlanmıştır. Katılımcıların yaş, cinsiyet, VKİ ve dominant ekstremite açısından benzer dağılım göstermesine karşın, MTS kullanan grupta SKY süresi ve ASIA-A/B düzeyinde yaralanma anlamlı düzeyde daha fazlaydı. Transfer ve mobilizasyon sırasında MTS kullanan grupta omuz, dirsek ve el bileği düzeyinde anlamlı şekilde daha yüksek VAS skorları izlenmiştir. Ayrıca, SCIM-III skorları MTS kullanıcılarında anlamlı düzeyde daha düşük; QuickDASH skorları ise daha yüksek bulunarak, fonksiyonel bağımsızlıkta azalma ve üst ekstremite disfonksiyonu ile ilişkili bulunmuştur. Ultrasonografik değerlendirmede, supraspinatus tendinopatisi ve supraspinatus impingement (Sİ) ile subakromiyal bursit bulguları MTS kullanan grupta anlamlı olarak daha sık saptanmıştır. Ayrıca, bu grupta karpal tünel sendromu (KTS) prevalansı daha yüksek olup, median sinirin karpal tünel giriş seviyesindeki CSA değerleri anlamlı şekilde artmış; hafif, orta ve ağır KTS düzeyleri de daha belirgin bulunmuştur. Diğer tendon/sinir patolojileri MTS kullanıcılarında daha yüksek oranlarda izlenmiş olsa da, bu farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Lojistik regresyon analizlerinde; Sİ gelişimi açısından SCIM-III skorundaki azalma, artan VKİ ve MTS kullanım süresi bağımsız risk faktörleri olarak belirlenmiştir. Benzer şekilde, SCIM-III skorundaki azalma ve SKY süresindeki artış, KTS gelişim riskini anlamlı olarak arttırmıştır. Korelasyon analizleri, SCIM-III ile ASIA ve nörolojik seviye arasında pozitif; QuickDASH ile negatif ilişkiler olduğunu göstermiştir. Ayrıca USPRS total skoru ve omuz patolojileri ile SCIM-III negatif; yaş, VKİ ve QDASH ise pozitif yönde anlamlı korelasyonlar göstermiştir. Sonuç: Bu çalışma, SKY'li bireylerde MTS kullanımının; özellikle supraspinatus tendinopatisi, supraspinatus impingement, subakromiyal bursit ve KTS gibi üst ekstremite patolojileri açısından anlamlı riskler taşıdığını ortaya koymaktadır. Fonksiyonel bağımsızlıktaki azalma (SCIM-III skoru) hem omuz hem de el bileği düzeyindeki patolojilerle anlamlı şekilde ilişkilidir. Ayrıca, VKİ'deki artış ve MTS kullanım süresinin uzaması supraspinatus impingement riskini, SKY süresinin artması ise KTS gelişimini artırmaktadır. Ancak çalışmanın tek merkezli ve sınırlı örneklemli olması, ayrıca kontrol grubunun sağlıklı bireylerden oluşmaması gibi etkenler genellenebilirliği sınırlamaktadır. Gelecekte, bu popülasyonda ultrasonografik bulguların diğer görüntüleme yöntemleri ve ENMG ile doğrulandığı, daha geniş örneklemli ve çok merkezli çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objectives: The primary aim of our study is to determine the relationship between upper extremity pathologies in individuals with spinal cord injury (SCI) and sociodemographic data, assessment scales, specific physical examination tests, and musculoskeletal ultrasonography findings. Secondarily, we aim to compare upper extremity pathologies between SCI individuals who use and do not use a manual wheelchair (MWC), accompanied by musculoskeletal ultrasonographic evaluation. Material and methods: The study included 80 patients aged between 18 and 65 years who had sustained SCI at least 6 months prior and reported pain in at least one region of the upper extremity. Participants were divided into two groups: 40 MWC users and 40 non-users. Sociodemographic characteristics of the participants were assessed, including sex, age, body mass index (BMI), marital status, educational level, dominant hand, presence of comorbidities and manual wheelchair usage. The duration since SCI and the duration of MWC use were recorded in months, and daily average MWC use was recorded in hours. The neurological level of injury and etiology of SCI were documented according to the ASIA Impairment Scale. Each participant underwent physical examination tests including the Finkelstein, Cozen, Phalen and Tinel tests for both upper extremities. Additionally, all participants were evaluated using the Physical Examination of the Shoulder Scale (PESS), which included the Neer, Hawkins, Painful Arc, Jobe, Speed, Yergason, O'Brien, Gerber's Lift-Off, Horizontal Adduction and 0° Abduction tests bilaterally. Independence levels were assessed using the Spinal Cord Independence Measure (SCIM-III) and functionality was evaluated with the QuickDASH (Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand Questionnaire). VAS scores at rest, during transfer, and during mobilization were recorded for the bilateral wrists, elbows and shoulders. Each participant's bilateral upper extremities were evaluated via ultrasonography by a physiatrist with at least 5 years of clinical experience and musculoskeletal ultrasonographic parameters were recorded. Results: The study was completed with 80 individuals with SCI, including 40 MWC users and 40 non-users. Although participants showed similar distributions in terms of age, sex, BMI, and dominant extremity, the duration of SCI and the frequency of ASIA A/B level injuries were significantly higher in the MWC user group. Significantly higher VAS scores were observed at the shoulder, elbow, and wrist levels during transfer and mobilization in MWC users. Moreover, SCIM-III scores were significantly lower and QuickDASH scores significantly higher in MWC users, indicating reduced functional independence and increased upper extremity dysfunction. In ultrasonographic evaluations, supraspinatus tendinopathy, supraspinatus impingement (SI) and subacromial bursitis were significantly more frequent in the MWC group. Additionally, carpal tunnel syndrome (CTS) prevalence was higher in this group, with significantly increased cross-sectional area (CSA) values of the median nerve at the carpal tunnel inlet and more pronounced mild, moderate and severe CTS cases. While other tendon/nerve pathologies were also observed more frequently in MWC users, these differences were not statistically significant. Logistic regression analyses identified reduced SCIM-III score, increased BMI and prolonged MWC usage as independent risk factors for SI. Similarly, decreased SCIM-III score and longer duration of SCI were found to significantly increase the risk of CTS. Correlation analyses revealed positive associations between SCIM-III and ASIA scores and neurological level, while QuickDASH was negatively correlated. Additionally, total USPRS score and shoulder pathologies were negatively correlated with SCIM-III and positively correlated with age, BMI and QDASH scores. Conclusions: This study demonstrates that MWC use in individuals with SCI poses significant risks for upper extremity pathologies, particularly supraspinatus tendinopathy, supraspinatus impingement, subacromial bursitis and CTS. Decreased functional independence (SCIM-III score) is significantly associated with both shoulder and wrist-level pathologies. Furthermore, increased BMI and longer MWC usage are associated with higher risk of supraspinatus impingement, while prolonged SCI duration contributes to the development of CTS. However, the single-center design, limited sample size and absence of a healthy control group limit the generalizability of the findings. Future studies with larger samples, multicenter participation and confirmation of ultrasonographic findings using other imaging modalities and EMG are needed in this population.
Benzer Tezler
- Spinal kord yaralanmalı hastalarda üst ekstremite progresif rezistif egzersizler ile endurans egzersizlerinin karşılaştırılması
Comparison of upper extremity progressive resistive exercises and endurance exercises in patients with spinal cord injury
GÜLSEREN DOST SÜRÜCÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2007
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonSağlık BakanlığıFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE ÖZGİRGİN
- Spinal kord yaralanmalı hastaların rehabilitasyonunda mekanik egzersiz istasyonunda uygulanan üst ekstremite egzersizlerinin fizyolojik (kas kuvveti, kan lipit profili, kardiyopulmoner), fonksiyonel, psikolojik ve hayat kalitesi üzerine etkileri
The physiological (muscle strength, blood lipid profiles and cardiopulmonary), functional,psychological and quality of life effects of upper extremity circuit resistance training in rehabilitation of patients with spinal cord injury
ADEM YILDIRIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonSağlık BakanlığıFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE ÖZGİRGİN
- Manuel tekerlekli sandalye kullanan spinal kord lezyonlu hastalarda omuz ağrısı ile ilişkili faktörlerin incelenmesi
Factors associated with shoulder pain in manual wheelchair users with spinal cord injury
MERVE SEKİZKARDEŞ TÜTÜNCÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonSağlık Bilimleri ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR BARDAK
- Refleks sempatik distrofili olgularda tedavi öncesi ve sonrası klinik bulgular, dolorimetrik ölçümler ve sintigrafik bulguların karşılaştırılması
Clinical findings, dolorometric and scintigraphic measurements in cases reflex sympathetic dystrophy before and after treatment
AYTEN KEÇECİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2003
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonCumhuriyet ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAMİ HİZMETLİ
- Spinal kord yaralanmalı hastalarda nörojenik bağırsak fonksiyon bozukluklarında bağırsak programı sonuçları
Bowel program results in spinal cord injury patients with neurogenic bowel
ZUHAL ÖZİŞLER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonSağlık BakanlığıFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
UZMAN KURTULUŞ KÖKLÜ