İstanbul'daki AVM'lerde bulunan bebek bakım odalarının kullanıcı deneyimlerinin iç mekân açısından nitel olarak incelenmesi
A qualitative investigation of users' experiences related to interior design at shopping malls' baby care rooms in İstanbul
- Tez No: 958878
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERRAK KARACA ŞALGAMCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Genellikle bebeğin altını değiştirme ve emzirme amacıyla kullanılan bebek bakım odaları; ev dışı alanlarda emzirirken mahremiyet isteyen anneler için özel bir alan sağlar ve emzirme sürekliliğini desteklemeye önemli bir katkıda bulunur. Kent yaşamında önemli bir yere sahip olan alışveriş merkezleri (AVM'ler), kamusal alanlar olarak, iyi tasarlanmış bebek bakım odaları aracılığıyla kapsayıcılık ve destek açısından kritik ihtiyaçları karşılama potansiyeline sahiptir. Bu alanlar, yeterli olanaklar sağlayarak yalnızca bebeklerin temel bakım ihtiyaçlarının karşılanmasıyla kalmaz, aynı zamanda annelerin kamusal alanlarda daha özgürce hareket etmelerine imkân tanır ve bu sayede annelerin bebekleri ile topluma aktif katılımlarını güçlendirir. Bu çalışma, iç mekân tasarımları sıklıkla göz ardı edilen ve AVM'lerde bulunan bebek bakım odalarının, emziren ve bebeğe bakım veren bireylerin ihtiyaçlarını gözeten ortamlara nasıl dönüştürülebileceğini kullanıcı deneyimleri üzerinden incelemektedir. Çalışmada ilk olarak annelik ve bebek bakımı konusu işlenmiştir. Daha sonra çalışmanın kuramsal alt yapısını oluşturmak amacıyla çevresel psikolojiden yararlanılmış; insan-mekân ilişkisi ve kullanıcı deneyimi bu çerçevede ele alınmıştır. Ardından, bebek bakım odalarına dair sosyal medya içeriklerinin incelendiği pilot çalışmaya yer verilmiştir. Çalışmanın temelinde yer alan araştırma kapsamında nitel araştırma yöntemleri benimsenmiş olup, daha önce İstanbul'daki AVM'lerde bulunan bebek bakım odalarını kullanmış 20 anne ile birebir görüşmeler yapılmıştır. Analiz sırasında, kullanıcıların mekânsal deneyimleri ve ihtiyaçları hakkında daha derin bir anlayış elde etmek için sanal gerçeklik teknolojisinden yararlanılmıştır. Görüşmeler sırasında ilk olarak katılımcılardan daha önce kullandıkları bebek bakım odalarına dair deneyimlerini paylaşmaları istenmiştir. Çalışma kapsamında, 3ds Max programı üzerinden üç farklı tasarıma sahip bebek bakım odası modellenmiş ve bu odalara ait bir sanal tur oluşturulmuştur. Sonrasında, oluşturulan sanal tur sanal gerçeklik ortamına aktarılarak her bir katılımcı farklı tasarımlara sahip bebek bakım odalarını Oculus Quest2 sanal gerçeklik gözlüğü ile deneyimlemiştir. Son olarak katılımcılardan tablet aracılığıyla Room Planner uygulaması üzerinden kendi tercihleri doğrultusunda bir bebek bakım odası tasarlamaları istenmiştir. Görüşmeler sonucunda elde edilen verilerin analizinde gömülü teori yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda açık kodlamalar doğrultusunda üç farklı tema belirlenmiştir. İlk tema“Duvarlar Arasında ama Açıkta”olarak belirlenmiş olup katılımcıların bebek bakım odalarına dair ifade ettiği mahremiyet ihtiyaçları kapsamında ortaya çıkmıştır. İkinci tema“Gibi Mekanlar ve Hissiyatlar”katılımcıların odaları farklı işlevdeki mekanlara benzetmesi ve mekânın hissettirdiği duygular sonucunda oluşturulmuştur. Son olarak“Hiçbir şey yoksa bu olsun bari: Gereklilikler ve Yetersizlikler”teması, katılımcıların bebek bakım odalarına dair asgari düzeydeki gereklilikleri ifade etmeleri ancak çoğu zaman bu oda koşullarının yetersiz kaldığını belirtmeleri üzerine ortaya çıkmıştır. Temalara ait ortaya çıkan bulgular, bebek bakım odalarının iç mekân tasarımlarında kullanıcıların, fiziksel ve duygusal ihtiyaçları bir bütün olarak ele alınması gerektiğini göstermektedir. Bu çalışmada, bebek bakım odalarının önemine dikkat çekmek ve gelecekteki tasarımların iyileştirilmesi açısından önemli bilgiler sağlamak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Baby care rooms, which are generally used for changing babies' diapers and breastfeeding, provide a special area for mothers who want privacy while breastfeeding outside of the home, and make a significant contribution to supporting breastfeeding continuity.Shopping malls, which have an important place in urban life, have the potential to meet critical needs in terms of inclusiveness and support through well-designed baby care rooms as public spaces. These spaces not only meet the basic care needs of babies by providing adequate facilities, but also allow mothers to move more freely in public spaces, thus strengthening their active participation in society. This study examines how baby care rooms in shopping malls, which are often overlooked in interior design, can be transformed into environments that take into account the needs of individuals who breastfeed and care for their babies, through user experiences. The study first addressed the issue of motherhood and baby care. Then, environmental psychology was used to create the theoretical basis of the study; the human-space relationship and user experience were addressed within this framework. Then, a pilot study that was conducted for examining social media content regarding baby care rooms was presented. Qualitative research methods were adopted within the scope of the study, and one-on-one interviews were conducted with 20 mothers who had previously used baby care rooms in shopping malls in Istanbul. During the analysis, virtual reality technology was used to obtain a deeper understanding of users' spatial experiences and needs. During the interviews, first, the participants were asked to share their experiences about the baby care rooms they had used before. Within the scope of the study, three different designed baby care rooms were modeled using the 3ds Max program and a virtual tour of these rooms was created. Then, the created virtual tour of baby care rooms was transferred to the virtual reality environment and experienced by each participant with Oculus Quest2 virtual reality glasses. Finally, the participants were asked to design a baby care room according to their own preferences using Room Planner application via tablet. The grounded theory method was used in the analysis of the data obtained as a result of the interviews. As a result of the analysis, three themes were determined. The first theme was determined as“”Between the Walls but in the Open“”and emerged within the scope of the privacy needs expressed by the participants regarding the baby care rooms. The second theme,“Such Spaces and Sensibilities”, was created as a result of the participants comparing the rooms to spaces with different functions and the feelings felt by the space. Finally, the theme“If Nothing Else, Let It Be This: Necessities and Inadequacies”emerged as the participants expressed the minimum requirements regarding the baby care rooms but stated that the conditions of these rooms were often inadequate. The findings regarding the themes show that the physical and emotional needs of the users should be considered as a whole in the interior design of baby care rooms. This study aims to draw attention to the importance of baby care rooms and to provide important information for the improvement of future designs.
Benzer Tezler
- Esneklik ve değişebilirlik kriterleri çerçevesinde alışveriş merkezleri programlaması üzerine analitik bir araştırma
An analytical research on the malls programming within the framework of flexibility and variability criteria
YASEMİN BAŞAK
Doktora
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Arel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET METE TAPAN
- Alışveriş merkezi olgusunun kentsel mekanda değişim süreci İstanbul kent örneğinde bir irdeleme
Changing process in shopping center phenomenon in urban area a case study for Istanbul urban area
YÜKSEL SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN KONUK
- Mixed-use high-rise [residential] complexes: A new urban form(ation) in Istanbul
Çok katlı karma kullanım [konut] yapıları: İstanbul'da yeni bir kentsel form(asyon)
ALİ ASLANKAN
Doktora
İngilizce
2014
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ CENGİZKAN
- Teknoloji temelli self servis satış kanallarının algılanan özelliklerinin müşteri deneyimine etkisi
The impact of perceived characteristics of technology based self service sales channels on customer experience
CEM DURAN
Doktora
Türkçe
2016
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİMET URAY
- İstanbul'da alışveriş merkezlerindeki toplu tüketim işletmelerinin gıda güvenliği ve önemli hijyen kriterleri yönünden incelenmesi.
Investigation of mass catering establisments in shopping centers of İstanbul regarding the food safety ang critical hygenic criteria
SİNAN TAŞKIR
Doktora
Türkçe
2016
Besin Hijyeni ve Teknolojisiİstanbul ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZER ERGÜN